عکس از صفحف فیسبوک شخصی محمد رضا شجریان
مراسم اهدای نشان شوالیه به محمد رضا شجریان عصر روز دوشنبه دوم تیرماه ۱۳۹۲ در محل اقامتگاه سفیر فرانسه با حضور مهمانانی از اهالی فرهنگ و ادب ایران و سفیر فرانسه در تهران و دیگر مهمانان سفرات فرانسه در تهران برگزار شد.
در این مراسم، شجریان نشان عالی وزارت فرهنگ و هنر دولت فرانسه را از برونو فوشه، سفیر فرانسه در تهران دریافت کرد و بدین ترتیب نامش در رتبه کسانی که این نشان را از دولت فرانسه دریافت کرده اند؛ ثبت شد.
سفیر فرانسه در تهران در مراسم اهدای نشان شوالیه به شجریان، وی را “برترین چهره موسیقی ایران از دید فرانسوی ها معرفی کرد”.
سفیر فرانسه در این مراسم، شجریان را خسرو آواز ایران خواند و گفت: «دولت و وزارت فرهنگ وهنر فرانسه مفتخر است که برترین نشان فرهنگی خود را به ایشان اهدا می کند.»
به گفته آقای فوشه، «شجریان هنرمندی است که تنها دغدغه های هنری ندارد و اخلاق گرا و اندیشمند نیز هست.»
محمدرضا شجریان نیز بعد از دریافت نشان “شوالیه” با تشکر از سفیر فرانسه، ضمن سخنان کوتاهی، خود را “خادم ملت ایران” دانست.
این خواننده مشهور ایرانی در ادامه گفت: «خوشحالم که ملت و دولت دوست و همدل ما فرانسه به مسایل فرهنگی داخل ایران توجه می کند و سپاسگزارم که این نشان را نماینده دولت فرانسه در ایران به من اهدا کرد.»
شجریان از جمله چهره هایی است که در اعتراض به ماجراهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، در نامه ای به عزت الله ضرغامی، رییس سازمان صدا و سیمای ایران خواست تا آثارش از صدا و سیما پخش نشود.
شجریان در بخش دیگری از سخنانش در مراسم روز دوشنبه گفت که طی ینیم قرن گذشته تنها یکوشیده است تا این سنت کهنسال و ریشه دار خنیاگری ایرانی را با همه زوایا و گوشه ها، همه غنا و عظمت و تنوعش حفظ کند، پاس بدارد و سپس آن را به آیندگان منتقل کند و افزود: « من کوشیدم که این سنت خنیاگری را که ریشه در ژرفای این تمدن کهنسال دارد، از چنگ نوازان هخامنشی تا موسیقی دانان ساسانی و سپس قاریان کلام وحی پاسداری کنم و اگر می توانم چیزی بر آن بیفزایم و اگر همیشه کوشش کردم تا پاسدار دقیق این سنت باشم تنها به این هدف بوده که در غیاب آن معماری باشکوه، شعر و ادب غنی، کتابت و خطاطی و مینیاتور و دیگر مایه های این تمدن، اکنون موسیقی ایرانی، تنها بازمانده، حافظ، پاسدار و نماینده تمدن کهنسال در حال نابودی یا دست کم در حال دگرگونی است».
قابل ذکر است که شجریان پیش از این نیز موفق به دریافت جایزه پیکاسو از وزارت فرهنگ فرانسه و دیپلم افتخار سازمان یونسکو در پاریس و نیز جایزه معتبر گرمی شده بود.
از سوی دیگر، روزنامه کیهان نیز در ستون “اخبار ویژه” در خبری درباره نشان شوالیه شجریان نوشت: «در بحبوحه فتنه ۸۸ و زمانی که دشمنان قسم‌خورده ملت ایران، با ادعای مضحک تقلب، کمر به نابودی نظام جمهوری اسلامی بسته بودند، “محمد رضا.ش” خواننده فتنه گر، در حالی که کسب شهرت، ثروت و موقعیت هنری خود را مدیون انقلاب اسلامی بود، در نامه ای به رئیس صدا و سیما، رسانه ملی را از پخش آثارش منع کرد. همچنین دولت فرانسه در راستای جنگ نرم کشورهای غربی و با پوشش جایزه فرهنگی و هنری، هر از چند گاهی، نشان شوالیه را به فعالین ناتوی فرهنگی اعطا می کند.»
شجریان بعد از شهرام ناظری دومین خواننده ایرانی است که نشان شوالیه را از فرانسه دریافت کرده است.
جایزه نشان “شوالیه ملی لیاقت” درجه (نظامی) فرانسوی است که برای اولین بار در سوم دسامبر ۱۹۶۳ توسط ژنرال شارل دوگل نامگذاری شد.
این نشان به تمام نظامیان (فعال یا غیرفعال) و شهروندان غیرنظامی که لیاقت آن را به دست آورند، اهدا می‌شود. تاکنون از ایران محمود حسابی (بنیانگذار فیزیک و مهندسی نوین در ایران)، عباس کیارستمی (کارگردان سینما)، پری صابری (کارگردان تئاتر)، جلال ستاری (اسطوره شناس)، محمدعلی سپانلو (شاعر) و لیلا حاتمی (بازیگر سینما) این نشان را دریافت کرده‌اند.
البته دولت فرانسه نشان “آفیسر” که نشانی بالاتر از شوالیه است را تاکنون به اصغر فرهادی فیلمساز، علیرضا سمیع‌آذر و پروفسور ناصر دارابی‌ها اهدا کرده است.
محمد رضا شجریان نه تنها سروده های شاعران بزرگ ایران چون سعدی، حافظ، مولوی، باباطاهر، خیام، عطار و برخی تصنیف های قدیمی با مضامین عاشقانه، و اجتماعی را اجرا کرده بلکه در برخی کنسرت ها و کارهای جدیدتر خود از شعر نو شاعرانی چون فریدون مشیری، نیما یوشیج، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، مهدی اخوان‌ثالث و هوشنگ ابتهاج استفاده کرده است.
شجریان تعدادی از دعاهای قرآنی را در اثر مشهور به ربّنا خوانده است که در هنگام افطارهای ماه رمضان از صدا و سیمای ایران پخش می شد اما طی سالهای اخیر پخش ربنای شجریان هم از صدا و سیما ممنوع شده است، مسئله ای که واکنشهای زیادی را از مردم در پی داشت اما صدا و سیما همچمنان این اثر را در فهرست ممنوع خود نگاه داشته است.
