مجلس ایران – عکس از ایسنا
یک عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و بریتانیا گفته است که دولت حسن روحانی از آغاز به کار تا کنون خواهان ایجاد فضای بازتر برای گسترش روابط با سایر کشورها است و مجلس ایران هم از ارتقای روابط با بریتانیا مبتنی بر رعایت حقوق دو ملت استقبال می کند.
به گزارش وب سایت خانه ملت وابسته به مجلس ایران، نادر فریدونی روز دوشنبه با تاکید بر اینکه نباید اقدامات بریتانیا علیه امنیت ایران در گذشته را فراموش کرد، اظهار داشت: «دولت، مجلس و رهبری ایران و مردم این کشور هیچ گاه به دنبال قطع ارتباط با سایر ملت های دنیا نیستند، هرچند که عملکرد دولت انگلیس در دوسال گذشته سبب تعطیلی سفارتخانه ها در هر دوکشور شد.»
به گفته این نماینده مجلس در ایران، «از آنجایی که ایرانیان و دانشجویان بسیاری در انگلیس زندگی می کنند، این فضا وجود دارد که روابط گسترش پیدا کند.»
آقای فریدونی گفت: «خوشبختانه در طی چند ماه گذشته مواضع دولت انگلیس در حوزه مسائل هسته ای ایران تا حدودی منعطف شده که اگر این مواضع جنبه عملی پیدا کند به طور قطع به تسریع در بازگشایی سفارت دو کشور کمک می کند.»
مجلس ایران در ۲ آذر ۱۳۹۰ با رأی موافق ۱۷۹ نماینده طرح دو فوریتی کاهش روابط با بریتانیا را به تصویب رسانده بود. شورای نگهبان نیز روز ۷ آذر همان سال این مصوبه را تأیید کرد و آن را با شرع و قانون اساسی ایران مغایر ندانست.
در پی این اقدام، در روز هشتم آذر سال ۱۳۹۰ گروهی از معترضین به سفارت و محل اقامت دیپلمات های بریتانیا در تهران حمله کرده و خساراتی به سفارت وارد کردند. لذا دولت بریتانیا تمامی کارکنان سفارت خود را فراخواند و دیپلمات های ایرانی را هم از بریتانیا اخراج کرد. پس از این اقدام روابط دیپلماتیک رسمی دو کشور در پایین ترین سطح پیش از قطع کامل قرار گرفت.
بدین ترتیب هر دو دولت سطح روابط خود را به کاردار تنزل دادند و دامنییک جان چیلکات، سفیر وقت بریتانیا در تهران، ایران را ترک کرد. اگرچه دولت بریتانیا اعلام کرده بود: «به این اقدام ایران واکنش قاطعانه ای نشان خواهیم داد.»
با روی کار آمدن حسن روحانی و تغییر سیاست های دولت در ایران، ویلیام هیگ، وزیر وقت امورخارجه بریتانیا، با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تماس تلفنی گرفت و دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا هم در نامه ای به حسن روحانی، پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری ایران را تبریک گفت.
پس از آن مقامات دو دولت خواستار بهبود تدریجی روابط شدند و موضوع تبادل کاردار غیرمقیم اولین بار مهرماه پارسال (۱۳۹۲)، پس از دیدار وزرای امور خارجه ایران و بریتانیا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد.
پس از این تحولات، ایران و بریتانیا از روز اول اسفند (بیستم فوریه) به روابط غیر مستقیم خود پایان دادند و رابطه مستقیم بین این دو کشور که از دو سال قبل قطع شده بود، از سر گرفته شد.
همچنین اعضای گروه دوستی پارلمانی بریتانیا و ایران به ریاست جک استراو وزیر خارجه سابق بریتانیا دی ماه سال گذشته به تهران سفر کردند.
حضور جک استروا در تهران در راس هیئتی پارلمانی پس از انتخاب حسن روحانی به عنوان یازدهمین رئیس دولت ایران می تواند جدی ترین سفر یک دیپلمات بریتانیایی به ایران محسوب شود.
هفته پیش و در شرایطی که کمتر از یک هفته به پایان مهلت توافق موقت هسته ای بین ایران و گروه ۱+۵ باقی مانده بود و طرفین در وین سرگرم مذاکرات بودند، کمیته روابط خارجی مجلس عوام بریتانیا در گزارشی وزارت خارجه این کشور را به بهبود روابط با تهران فراخواند.
اگرچه پیش از این نیز ویلیام هیگ، وزیر خارجه وقت بریتانیا، با اعلام اینکه تصمیم گرفته است سفارت این کشور در تهران را بازگشایی کند، گفت که این سفارتخانه در ابتدا فقط خدمات محدودی ارائه خواهد کرد.
دکتر الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در آن زمان درباره بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران به شرق پارسی گفته بود: «با توجه به شعارهای دولت آقای روحانی درمورد ضرورت توسعه روابط سازنده با کشورهای جهان و اتخاذ رویکرد تعامل گرا در سیاست خارجی بدون تردید بهبود روابط با بریتانیا می تواند گام هایی در مسیر اجرایی شدن این شعارها به شمار آید و در واقع با در نظر گرفتن پیشینه وضعیت کنونی که در دوره ریاست جمهوری پیشین صورت گرفت و موجب حمله به سفارت برتانیا شد، تدریج گرایی در بازگشایی سفارت بریتانیا روندی غیر قابل پیش بینی و غیره قابل منتظره به نظر نمی رسید.»
دولت بریتانیا پیشتر شرایطی را برای بازگشایی سفارت خود در تهران اعلام کرده بود که از جمله آنها پرداخت غرامت برای خسارات‌های وارده به ساختمان‌ها و اموال سفارت بریتانیا در تهران و عذرخواهی جمهوری اسلامی از تعدی به حریم دیپلماتیک این کشور در تهران بود.
اما مجید تخت روانچی معاون آمریکا و اروپای وزارت امور خارجه ایران در گفتگویی با روزنامه گاردین تصریح کرد که تهران به خاطر حمله به سفارت بریتانیا در تهران عذرخواهی نخواهد کرد.
