علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهوری و وزیر سابق امور خارجه
علی اکبر صالحی ریس سازمان انرژی اتمی در گفتگویی با ایرنا سیاست وزارت امور خارجه برای کنترل موضوع سفارت انگلیس را شاهکار خواند و گفت: «وقتی سفارت انگلیس را می گیرید، نباید انتظار داشته باشید که کشورهای اروپایی برای شما نقل و نبات پخش کنند.»
شماری از بسیجیان ایرانی روز سه‌شنبه ۸ آذر ۱۳۹۰ به سفارت بریتانیا در تهران حمله کردند. این افراد ضمن ورود به ساختمان سفارت، پرچم بریتانیا را پایین کشیدند و آن را آتش زدندند. آنها بعضی مدارک را از درون ساختمان سفارتخانه به بیرون پرتاب کردند.
مهاجمان با حمله به باغ سفارت بریتانیا در منطقه قلهک، ۶ کارمند انگلیسی به گروگان گرفته شدند. گروگانگیری پس از چند ساعت و با حضور پلیس دیپلماتیک پایان یافت.
این اتفاق زمانی افتاد که گسترش روابط ایران با عربستان سعودی، ترکیه و اتحادیه اروپا از اولویت‌های وزارت امور خارجه ایران بود. با وجود این در نهایت سطح روابط ایران با این کشورها به ویژه با انگلیس به شدت کاهش یافت. ایرنا با بررسی این اولویت ها دلایل شکست وزارت خارجه در سیاست خارجی جویا شد.
صالحی اظهار داشت: «روزی که تصدی وزارت امور خارجه را عهده دار شدم، چنین مشکلاتی وجود نداشت. تحولات کنونی منطقه در آن زمان روی نداده بود، نه در تونس و نه در مصر و لیبی و بحرین با مشکلاتی که امروز روبه رو هستیم، مواجه نبودیم؛ مهم ترین پرونده از دیدگاه ما در تعاملات بین المللی، پرونده هسته ای بود.»
معاون رییس جمهوری افزود: «دو هفته پس از آغاز کارم در وزارت خارجه، تحولات بیداری اسلامی شروع شد. در آن مقطع بنده برای دفاع از سوریه به اجلاس سازمان همکاری اسلامی در جده رفته بودم. اتفاقا یکی از مباحثی که در آن جلسه مطرح بود، اعتراض برخی کشورهای عربی درباره حمله به سفارت خانه هایشان در سوریه بود و تنها مدافع سوریه در آن جلسه، من بودم.»
وی خاطرنشان کرد: «در آن جلسه یکدفعه به صورت تلفنی به من اطلاع دادند که چرا نشسته‌ای؟ سفارت انگلیس در تهران را گرفته اند. همان جا به صورت تلفنی با [وزیر امور خارجه انگلیس] ویلیام هیگ صحبت کردم و تلاش کردم قضیه را جمع کنم.»
معاون رییس جمهوری افزود: «متاسفانه برخی رسانه ها به جای حمایت از وزارت امور خارجه مقالاتی نوشتند که برخی از این مقالات را به عنوان نمونه نگه داشته ام. نوشته بودند “ما باید قبل از سفارت انگلیس، وزارت امور خارجه را اشغال می کردیم” و “قبل از سفیر انگلیس باید تکلیف وزیر امور خارجه را روشن می کردیم.” در چنین شرایطی ما ایستادیم و چیزی نگفتیم تا اینکه حضرت آقا به کمک ما آمدند.»
اشاره صالحی به مطبوعات تندروی ایران بود که منتقد ابراز تاسف وزارت خارجه از این حمله بودند. علی اکبر صالحی جزئیات بیشتری در مورد نوع کمک آیت الله خامنه‌ای به وزارت خارجه در ماجرای اشغال سفارت بریتانیا نداد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران قریب به یک سال پس از این ماجرا، در جمع دانشجویان، ورود به سفارت بریتانیا را نادرست خوانده بود.
صالحی در ادامه خاطرنشان کرد: «سیاست وزارت امور خارجه برای کنترل موضوع سفارت انگلیس “شاهکار” بود و توانستیم در برابر هجمه های عظیم و این چنینی بایستیم و هیچ کس به میدان نیامد تا از وزارت امور خارجه دفاع کند؛ تنها ایستادیم و همه مسائل را پذیرفتیم و یک کلمه هم نگفتیم.»
وزیر امور خارجه تاکید کرد: «وقتی می آیید، سفارت انگلیس را می گیرید، نباید انتظار داشته باشید که کشورهای اروپایی برای شما نقل و نبات پخش کنند.»
وی اضافه کرد: دو روز بعد از قضیه سفارت انگلیس، برای شرکت در کنفرانسی به آلمان رفتم و در آنجا با تعدادی از وزرای خارجه اروپایی صحبت کردم و مقداری آتش بحران فروکش کرد.
