عراق از ایران مواد غذایی و خودرو و مصالح ساختمانی وارد می کند

دولت آمریکا اعلام کرد کشورهایی که این تحریم ها را رعایت نکنند جریمه می شوند

دولت عراق اعلام کرده خواستار معافیت از برخی تحریم ها می شود

برخی از مقام های دولتی و بانک مرکزی عراق اعلام کردند اقتصاد کشورشان به شدت به ایران وابسته است و به همین دلیل، بغداد قصد دارد معافیت از برخی تحریم ها علیه ایران را از آمریکا درخواست کند.

دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا در اردیبهشت سال جاری اعلام کرد کشورش از برجام خارج می شود. توافق هسته ای بین المللی برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران در نظر گرفته شده بود. حالا، ترامپ دوباره تحریم های تجاری علیه ایران را بازگرداند. دولت آمریکا اعلام کرد کشورها و شرکت هایی که این تحریم ها را رعایت نکنند جریمه می شوند.

در حالیکه عراق اقلام مهمی از کشور متحد یعنی ایران وارد می کند حالا در شرایط دشواری قرار گرفته است. از سوی دیگر، آمریکا -متحد دیگر عراق- حمایت و آموزش های امنیتی در اختیار این کشور می گذارد.

بنا به گزارش «رویترز» این درخواست عراق تحول مهمی در رویکرد سیاسی حیدر عبادی نخست وزیر عراق به شمار می رود. عبادی در آغاز اعلام کرد کشورش به تحریم های آمریکا علیه ایران پایبند می ماند. اظهارات او مورد انتقاد گسترده رقبایش قرار گرفت.

مقامات عراقی به رویترز گفتند هیاتی از عراق برای مطرح کردن درخواست معافیت از تحریم های آمریکا علیه ایران به واشنگتن سفر می کند اما این مقامات از اعلام تاریخ سفر خودداری کردند.

یکی از مقامات بانک مرکزی عراق گفت “دولت عراق قصد دارد معافیت از تحریم های آمریکا را درخواست کند و این کار به زودی انجام می شود”.

یک مقام مسئول در دفتر عبادی از اظهار نظر در این باره خودداری کرد.

یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا گفت “این وزارتخانه با متحدان آمریکا در جهان درباره رویکرد ایران رایزنی می کند”.

او در ادامه افزود “ما به کشورهای جهان ابلاغ کردیم که رییس جمهوری گفته آمریکا به طور کامل به اعمال همه تحریم ها پایبند است”.

او خاطر نشان کرد “عراق کشور دوست و متحد مهم آمریکا به شمار می رود و ما هم به برقراری ثبات و شکوفایی عراق پایبند هستیم.”.

مقام های عراق از این مساله نگرانند که عراق در صورت رعایت همه تحریم ها با کمبود کالاهای اساسی روبرو شود. این چالش می تواند منجر به بروز نا آرامی های سیاسی در شرایط سیاسی حساس در عراق شود.

کشور عراق کالاهای فراوانی مثل مواد غذایی و محصولات کشاورزی و لوازم منزل و سیستم های خنک کننده و لوازم یدکی خودرو از ایران وارد می کند.

ارزش کالاهای صادراتی ایران به عراق در دوازده ماه منتهی به مارس ۲۰۱۸ حدود شش میلیارد دلار اعلام شد. این رقم حدود ۱۵ درصد کل واردات عراق در ۲۰۱۷ است.

دو کشور چندین قرارداد در حوزه انرژی امضا کرده اند که منجر به افزایش داد و ستد تجاری دو جانبه می شود. میزان مبادلات بازرگانی در سال گذشته به ۱۲ میلیارد دلار رسید.

مقام های عراقی می گویند از همه وزارتخانه ها می خواهند تا فهرستی از اقلام وارداتی ضروری تهیه کنند که بر مبنای آن، درخواست معافیت به آمریکا ارسال می شود.

مرحله اول تحریم های اقتصادی آمریکا که چندی پیش به اجرا درآمد شامل تحریم مبادلات دلاری و معامله بین المللی طلا و فلزات گرانبها و خودرو می شود. مرحله دوم این تحریم ها در نوامبر آغاز می شود.

استفاده از یورو به جای دلار

 عبادی اعلام کرد کشورش از ممنوعیت معاملات تجاری دلاری با ایران تبعیت می کند. تحریم دلاری ایران بخش اصلی تحریم های آمریکا و یکی از دشوارترین موارد تحریمی برای شرکت هایی به شمار می روند که معاملات تجاری در حوزه انرژی و غیره با ایران دارند.

این بدین معناست که بانک ها و دولت عراق نمی توانند از دلار در مبادلات تجاری با ایران یا نهادهای ایرانی استفاده کنند.

یک مقام بانک مرکزی گفت این بانک به همه بانک های خصوصی در خصوص تحریم مبادلات دلاری با ایران اخطار داده اما این بانک ها می توانند از یورو به جای دلار استفاده کنند.

برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و انگلیس و آلمان به دنبال ماندن آمریکا در برجام بودند. اتحادیه اروپا نیز در پی حفظ داد و ستد با ایران است.

مسوول دیگری در بانک مرکزی اعلام کرد “موضع اتحادیه اروپا در قبال تحریم های آمریکا علیه ایران ما را به این رویکرد تشویق کرد. کشورهای اروپایی با یورو با ایران داد و ستد می کنند پس چرا ما این کار را انجام ندهیم؟”

لوازم یدکی خودرو

تحریم ها عمدتا بر شرکت هایی تاثیر می گذارد که با آمریکا داد و ستد می کنند. ترامپ اعلام کرد شرکت هایی که با ایران مبادلات بازرگانی دارند حق فعالیت در آمریکا ندارند.

یکی از دیپلمات های غربی در بغداد خاطر نشان کرد “اغلب شرکت های خصوصی در عراق بر اثر تحریم های آمریکا ضرر نمی کنند”.

او افزود “آمریکا در اغلب شرکت های عراقی سرمایه گذاری نکرده و این شرکت ها از دلار استفاده نمی کنند و از این رو می توانند بدون هیچ مشکلی با ایران معامله کنند. “.

یک مقام وزارت تجارت عراق به رویترز گفت “شرکت های انرژی و ساخت و ساز و خودرو سازی که توسط بخش دولتی اداره می شوند بیشتر از همه ضرر می کنند”.

او گفت “مصالح ساختمانی و لوازم خودرو از جمله قطعات یدکی عراق عمدتا به دلیل کم هزینه بودن و انتقال راحت از طریق گذرگاه های مرزی متعدد توسط ایران تامین می شود”.

دشواری در مسیر اجرای تحریم ها

اگر فرض را بر این بگذاریم که دولت عراق برخی از تحریم ها را رعایت کند اما اجرای این تحریم ها دشوار به نظر می رسد.

اما گویا بازرگانان عراقی برای داد و ستد با همتایان ایرانی خود مشکلی ندارند؛ آنهم در شرایطی که قیمت کالاها به دلیل کاهش ارزش ریال در برابر دلار ارزان تر شده و دو کشور از روابط گرم سیاسی و اقتصادی برخوردارند.

بازرگانان عراقی برای داد و ستد با همتایان ایرانی خود مشکلی ندارند.

باسم آنطوان مشاور اقتصادی برجسته عراقی و عضو اتحادیه بازرگانان عراقی گفت “امکان ندارد دولت بتواند جلوی انتقال کالاهای اساسی از ایران را از مرزهای مشترک ۱۳۰۰ کیلومتری بین دو کشور بگیرد.”

او افزود “ایران از هر راهی که شده به صادرات کالا به عراق ادامه می دهد حتی ممکن است با حمایت از گروه های مسلح متحد خود به اصطلاح به “قاچاق سیستماتیک” روی بیاورد”.

عبادی در راس دولت ضعیفی در عراق قرار دارد و احزاب سیاسی بعد از انتخابات ماه مه می کوشند تا بر سر ائتلاف تازه ای به توافق برسند. ائتلاف عبادی در این انتخابات در جایگاه سوم قرار گرفت.

عبادی که رویکرد موفقی برای برقراری تعادل بین منافع آمریکا و ایران داشته امیدوار است به عنوان رییس جمهور توافقی در منصب خود ابقا شود.

اما اعلام پایبندی کامل به تحریم های آمریکا شاید به ضرر عبادی تمام شود و منجر به قدرت گیری رقبایش شود یعنی چهره هایی که به ایران وابسته تر بوده و همین افراد هم از موضع عبادی انتقاد کردند.

برخی دیپلمات های غربی بر این باورند که حالا عبادی باید راهکار میانه ای برای برقراری توازن میان منافع آمریکا و ایران بیابد.

یک دیپلمات غربی گفت “البته نگرانی درباره اینکه واشنگتن عراق را به درپیش گرفتن دیدگاه روشن یعنی “یا با ما و یا علیه ما” مجبور کند وجود دارد”.

او خاطر نشان کرد “نباید عراق را مجبور کنند که چنین گزینه ای در پیش بگیرد “.