رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه
رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه سه شنبه شب به همراه هیئتی شامل وزیران کابینه کشورش به تهران می رود، سفری که طبیعتا تحت تاثیر تحولات منطقه به ویژه سوریه و نیز روابط تجاری و سیاسی دو کشور قرار دارد.
توسعه و تحکیم همکاری های سیاسی، اقتصادی و تجاری، انرژی و گفت و گو در باره مسائل مهم بین المللی و منطقه ای و در راس آن بحران سوریه از محورهای اصلی گفت و گوهای اردوغان با مقامات بلندپایه ایران عنوان شده است.
پیش بینی می شود در جریان این سفر چند سند همکاری بین دو کشور ایران و ترکیه نیز به امضا برسد.
یکی از این سندها تشکیل شورای عالی همکاریهای راهبردی بین ایران و ترکیه به عنوان مهمترین راهکار ابداعی دستگاه دیپلماسی ترکیه به مدیریت داوداوغلو برای نهادینه کردن روابط ترکیه با کشورهای همسایه است.
چهار عضو کابینه ترکیه، اردوغان را همراهی می‌کنند.
بر اساس اطلاعیه مرکز مطبوعاتی دفتر نخست وزیری ترکیه که خبرگزاری تی آر تی ترکیه منتشر کرده است، اردوغان در تهران با آیت آلله سید علی خامنه ای رهبر ایران، حسن روحانی رئیس جمهور، اسحاق جهانگیری معاون رئیس جمهور و محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران دیدار و گفتگو خواهد کرد.
همچنین اردوغان روز چهارشنبه در دفتر مطالعات بین المللی وزارت خارجه ایران درباره آینده روابط ایران و ترکیه سخنرانی می کند.
حضور ترکیه در عرصه سیاسیت خارجی ایران در سالهای اخیر به ویژه با روی کار آمدن اردوغان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. ترکیه تمایل زیادی دارد که نقش جدی و محوری در جهان اسلام ایفا کند و به عنوان کشور اسلامی نمونه در جهان مطرح شود.
در همین حال، بعضی سیاست های منطقه ای ترکیه به ویژه در قبال بحران سوریه در سال های اخیر به شدت مورد انتقاد ایران قرار گرفته است.
از سوی دیگر به نوشته وبسایت جام نیوز، روزنامه “جمهوری” که متعلق به مخالفان دولت اردوغان است نوشته است که دولت های ایران و ترکیه توافقات محرمانه ای داشته اند و دولت ترکیه پذیرفته در چرخشی تدریجی، مواضع خود درمورد بحران سوریه را تغییر دهد.
به نوشته این روزنامه، یکی از بندهای توافق این است که دولت ترکیه، اجازه برگزاری جلسات مخالفان سوری را در خاک خود ندهد.
در جریان سفر فشرده مقامات ترکیه به ایران، کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی دو کشور برگزار خواهد شد.
در این میان برخی از تحلیلگران سیاسی معتقدند که حضور مقامات بلندپایه ترکیه در تهران در راستای کاهش لغو تحریمها علیه ایران است تا آنکارا بتواند از فضای موجود تجاری استفاده کند.
بر این اساس افزایش تبادلات اقتصادی با ایران در پی کاهش تحریم های اقتصادی، از جمله اقدامات ترکیه در جهت ترمیم مناسباتش با تهران در فضای تازه ایجاد شده قلمداد می شود.
ابراهیم رحیم پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه ایران، حجم کنونی مبادلات اقتصادی ایران و ترکیه را ۲۰ میلیارد دلار دانست و به خبرگزاری مهر اعلام کرد: “مقامات عالی رتبه دو کشور درصددند با گسترش روابط اقتصادی در همه زمینه های مورد علاقه، میزان مبادلات اقتصادی را افزایش دهند. به این منظور، پنج سند همکاری نهایی شده است که با حضور مقامات عالی دو کشور امضا می شود”.
سفر اردوغان به تهران در حالی صورت می گیرد که فقط چند روز از آغاز لغو تحریمها علیه ایران می گذرد و شرکت های بازرگانی در پی گسترش فضای تجاری با تهران هستند.
مجید قاسمی، مدیر کل دفتر راهبردی تجارت ایران و ترکیه، درباره سفر اردوغان به تهران به “شرق پارسی” گفت : “سفر اردوغان به تهران در جهت تثبیت و بهبود روابط اقتصادی صورت می گیرد. با توجه به این نکته که طی یک سال و نیم گذشته که ترکیه نقش میانجی در بحث انرژی هسته ای داشت و از این نقش ناامید شده است لذا به می خواهد فضای اقتصادی کشورش را نسبت به ایران بهبود و توسعه بخشد”.
وی با اشاره به بحث فساد مالی که اخیرا در ترکیه مشکلاتی را بین ایران و این کشور به وجود آورد گفت : “اردوغان در این سفر قصد دارد ضمن اعلام دوستی بحث فساد مالی را که از سوی احزاب داخلی ترکیه بسیار تحت فشار است حل و فصل کند. همچنین از آنجایی که بحث انرژی برای ترکیه بسیار مهم است به نظر من در این سفر ترکیه امضای قرار داد در حوزه انرژی خواهد داشت تا برای سه سال آینده در بحث انرژی مطمئن باشد”.
همچنین بر اساس گزارش روزنامه انگلیسی زبان “تو دی زمان” چاپ ترکیه با روی کار آمدن روحانی فرصتی مناسبی برای بهبود روابط دو کشور همسایه فراهم شده و با کاهش تحریم ها علیه ایران، ترکیه روابط تجاری خود را با ایران گسترش می دهد.
بایرام سینکایا، کار‌شناس مسائل ایران در این روزنامه نوشته است: “ترکیه با بیشتر همسایگان نزدیک خود قراردادهای همکاری راهبردی امضا کرده؛ اما پیش از این به امضای چنین قراردادی با ایران هرگز اشاره نشده بود. این نشانه‌ای از گسترش روابط نزدیک‌تر میان دو کشور است”.
این اظهار نظر روزنامه ترکیه در حالی عنوان می شود که احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، درسفر آذرماه گذشته به تهران پیش بینی کرد حجم مناسبات تجاری کشورش با ایران در سال ۲۰۱۵ به ۳۰ میلیارد دلار و در ۲۰۲۰ به یکصد میلیارد دلار خواهد رسید.
