میترا تمجیدی طراح ایرانی لباس اشتون
کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا که می توان او را یکی از اصلی ترین شخصیت های مذاکره کننده هسته ای با ایران دانست. لباس های اشتون به لحاظ ملاقات های مکرر با مقامات ایرانی همیشه مورد بحث رسانه های مختلف قرار گرفته است؛ به طوری که به تازگی یکی از طراحان لباس ایرانی لباسی را برای وی طراحی و ارسال کرده است.
میترا تمجیدی طراح لباس ایرانی که برای خانم اشتون طراحی کرده است، هدف از طراحی این لباس را« نشان دادن تمدن و فرهنگ ایرانی در عرصه جهانی می داند و گفته است که «این نکته همیشه در ذهن خانم اشتون باقی خواهد ماند که در داخل ایران طراحان بسیار حرفه‌ای با حفظ تمدن و فرهنگ ایرانی وجود دارد که قادرند در سطح بین‌المللی کار کنند.»
طراحی لباس برای کاترین اشتون چه در رسانه های داخل ایران و چه در رسانه های خارجی بازتاب گسترده ای داشت، از اینرو ما تصمیم گرفتیم در این زمینه با میترا تمجیدی صحبتی داشته باشیم که در مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
نمونه مشابه لباس طراحی شده برای خانم اشتون بر تن طراح لباس، میترا تمجیدی
شرق پارسی: چه چیز باعث شد تا برای خانم اشتون لباس طراحی کنید؟
میترا تمجیدی: “بنیاد ملی مد لباس ایران” اعلام کردند که می خواهند کاری برای خانم اشتون بفرستند. طراحی لباس ایشان به من پیشنهاد شد و من هم از این موضوع استقبال کردم و با کمال میل این کار را انجام دادم.
این ایده چه زمانی مطرح شد؟
حدودا اواخر اسفند (۹۲ هجری خورشیدی)
وقتی آغاز به کار کردید سعی کردید چه شاخص هایی (المان هایی) را در این لباس حفظ کنید؟
در مورد طراحی لباس هایم یک توضیح کلی می دهم که این لباس هم مستثنا از آن ها نیست. من در واقع طراحی لباس هایم بر پایه طراحی لباس های تاریخی ایران است. من ابتدا تحقیق می کنم و در نهایت اقتباس می کنم و طرح هایم را با دنیای امروز وفق می دهم. شاید شما هیچ شباهتی بین لباس هایی که طراحی می کنم و لباس های تاریخی ایران در ظاهر پیدا نکنید، ولی به هر حال ایده ای که به ذهنم می رسد بر طبق مطالعات و تحقیقات و دیدن عکس ها و نقاشی های قدیمی از لباس های تاریخی ایران است.
این لباس (لباس خانم اشتون) هم به همان منوال طراحی شده و البته نوار دوزی خاصی دارد که در دیگر لباس هایم کار نکردم. برای تهیه این نوار از تکه های نوارهای مختلف ایرانی موجود، استفاده کردم. این نوارها را با همدیگر کلاژ می کنم و از قیتون و نوار که در واقع وسیله ای بوده که لباس های قدیمی را با آن تزیین می کردند، آن را تزیین کردم و روی لباس پیاده کردم.
دلیل خاصی داشت که در این لباس از نوار استفاده کردید؟
دلیل خاصی نداشت. به هر حال هر طراحی در زمان طراحی لباس، یک ایده ای به ذهنش می رسد. من شاید بتوانم در عرض ۲۰ دقیقه ۱۰۰ طرح بزنم و هیچ کدام شبیه هم نیستند. قطعا این ایده هم ایده ای بوده که همان لحظه از ذهنم گذشته است. این نوار کاری، کار پر زحمتی بود. شاید شبیه این نوارها در بازار موجود باشد و پول بدهید و خریداری کنید، ولی من دوست داشتم این نوار را خودم کلاژ کنم و تمام تکه هایش راکنارهم قرار بدهم و بدوزم. روی برخی از تکه های این نوارها نشان خاص لباس ایرانی که همان “بته جقه” است، وجود دارد که نشان کشور ایران هست و کشور دیگری این نشان را ندارد.
شما گفتید که نوار را کلاژ کردید؟ یعنی می خواهید بگویید که علاوه بر کار طراحی کار خیاطی را هم خودتان انجام دادید؟
لباس طراحی شده توسط میترا تمجیدی
بله. دقیقا! من معمولا طرح که می زنم، اولین لباس را خودم خیاطی می کنم.
پس تمام کارهای لباس خانم اشتون از ابتدای طراحی تا دوخت و تزیین و کلاژ کردن نوارها همه را خودتون انجام دادید؟
بله!
شما سایز خانم اشتون را مسلما نمی دانستید، چطور بدون داشتن سایز لباس را طراحی کردید؟
من از روی تصاویری که از ایشان بارها دیدم، سایز ایشان را تشخیص دادم.
زمانی که لباس را طراحی می کردید، آیا این استرس را داشتید که ایشان قبول نکنند؟
نه اصلا استرس نداشتم، چون درست است که ایشان سیاست مدار هستند، ولی در نهایت خانم هستند و دارای روح لطیف زنانه و تشخیص زیبایی. من از طرف” بنیاد ملی مد و لباس” (ایران) سه بار رتبه طراح برتر لباس را به دست آوردم؛ که دو بار اول برای طراحی لباس های زنانه و بار آخر برای طراحی لباس مردانه. به هر حال تایید مسئولین بنیاد ملی لباس و حمایت جناب آقای قبادی (دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس ایران) که من ایشان را پدر جسور و متفکر طراحان لباس ایران می دانم، این اعتماد به نفس را به من داده که استرس و نگرانی نداشته باشم.
هدف برای طراحی لباس برای خانم اشتون چی بوده است؟
در واقع ما با هدیه دادن این لباس به خانم اشتون، یک راه طولانی را شروع کردیم. هدف من و بنیاد ملی مد لباس که در واقع صاحب اصلی این کار هست، نشان دادن توانایی های طراحان ایرانی و شناساندن لباس و تمدن ایران در سطح بین المللی است.
شما گفتید که این یک شروع است. با توجه به اینکه جای طراحان لباس ایرانی در بین طراحان بین المللی خالی است، ادامه این قدم کجا است؟ و آیا برنامه های بعدی را هم مشخص کرده اید؟
لباس طراحی شده توسط میترا تمجیدی
قطعا این اتفاق ادامه دار می شود و این آرزوی من هست که طراحان ایرانی در سطح بین المللی بدرخشند. در شورای راهبردی بین المللی مد و لباس برنامه ریزی هایی انجام شده و من خودم هم عضو این شورا هستم. به هر حال آقای قبادی سوپرایز دارند. من نمی توانم دقیق بگویم که قدم های بعدی چی هستند، ولی به هر حال این کار شروع شده است.
آیا برنامه ای دارید که برای سیاستمدارن زن ایرانی نیز لباس طراحی کنید؟
بله این اتفاق به زودی می افتد. بنیاد تازه کار خود را آغاز کرده است، ولی در عرض سه سال گذشته جشنواره های باشکوهی برگزار کرده و گردهمایی طراحان ایرانی که اتفاق نیفتاده بوده به تازگی رخ داده است. هم اکنون طراحان لباس طرح های خود را ارائه می دهند و می توانند برای طرح های خود مالکیت معنوی بگیرند. جالب این است که در مدت زمان کوتاه، تمامی این تحولات رخ داده است و قطعا هر چه جلوتر بریم قدم ها گسترده تر و ماندگارتر خواهد شد.
گفتید که بیشتر دوست دارید روی المان های (شاخص های) ایرانی کار کنید. کمی بیشتر در مورد خودتون توضیح دهید و با توجه به اینکه تاریخ ایران وسیع و غنی است تا چه حد و چه تاریخی به عقب بر می گردید؟
ما (ایرانیان) قبل از اسلام نیز پوشش داشتیم و حتی مردان ما حجاب داشتند و لباس های بسیار زیبایی به تن داشتند. من از زمان داریوش و کوروش تحقیق کردم تا زمان ورود اسلام به ایران و زمان صفویه که در واقع اوج هنر ایران در تمام هنرها هست، مطالعات خود را انجام داده ام.
من تمام این تاریخ ها را مطالعه کردم و آگاهی دارم، ولی هیچ وقت نمی شود گفت که مطالعات من کامل است، از همین رو به تحقیق و مطالعه ادامه می دهم، ولی از برخی از دوران های تاریخی ایران عکس موجود نیست، به همین دلیل از نقاشی های آن دوران استفاده می کنم تا نوع پارچه، چاپ هایی که روی پارچه ها انجام می شده یا مثلا گل های اسلیمی صفوییه که روی لباس چاپ شده را در میاورم و فکر می کنم طراحان لباس باید مطالعات بیشتری انجام دهند، زیرا هنوز خیلی از موارد هستند که در لابه لای نقاشی ها می توان پیدا کرد.
یکی از مواردی که به لباس زیبایی می دهد، رنگ آن است. بیشتر رنگهایی که در لباس های ایرانی استفاده می شود، تیره شما چه رنگ هایی را در طراح هاییتان استفاده می کنید؟
من معمولا از رنگ آبی نفتی و فیروزه ای علاقه زیادی دارم و البته بقیه رنگ ها هم زیبا هستند، اما از این دو رنگ در لباس هایم بیشتر استفاده می کنم. ولی این به این معنی نیست که همیشه تمام لباس ها را با این دو رنگ ببینم. طرح معمولا ایده رنگ را خودش همراه می کند. لباسی که برای خانم اشتون طراحی شده، اصلا رنگ آبی ندارد و بیشتر قرمز یا شرابی رنگ استفاده شده است.
لباس خانم اشتون خیلی شبیه مانتوهایی است؟
این لباس، مانتو نیست یک لباده ایرانی است، چون دکمه ندارد و فرم یقه ایرانی قدیمی است. چون ایشان عادت به لباس های بلند ندارند، لباس را کمی کوتاهتر برای ایشان طراحی کرده ام.
آیا شما تاکیدی دارید که از رنگ تیره استفاده کنید؟
نه اصلا! به ندرت در لباس های من مشکی دیده می شود و علاقه ای به رنگ مشکی ندارم و حتی خودم هم لباس مشکی به تن نمی کنم. یک ابتکار جالب که با همکاری نیروی انتظامی و بنیاد ملی مد و لباس انجام شده، اگر پوشش کامل باشد، رنگ مانعی ندارد و مردم می توانند هر رنگی را بپوشند.
حتی رنگ هایی که در ایران به عنوان رنگ های جیغ می شناسند؟
اصلا دیگر هیچ رنگی در کشور ما ممنوع نیست و در چندین جلسه (نیروی انتطامی و بنیاد مد و لباس) به این نتیجه رسیدند که فقط پوشش باید کامل باشد و این بخشی از سیاست کشور است و مردم باید به این سیاست احترام بگذارند.
