معصومه ابتکار بعد از جلسه هیئت دولت-عکس از شرق پارسی
از آغاز به کار دولت روحانی بیش از ۱۰۰ روز گذشته است. او یک ماه پس از برگزیده شدن در انتخابات ریاست جمهوری در نشست مشترکی که با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشت، اعلام کرد: «در پایان ۱۰۰ روز اول فعالیت دولت واقعیت کشور را به مردم ورهبری گزارش می دهم.»
هنوز رییس جمهور ایران گزارش خود را ارائه نداده است، با این حال «شرق پارسی» تلاش کرده است، عملکرد بخش‌های مختلف دولت در این مدت را بررسی و تحلیل کند. پیش از این در دو گزارش جداگانه عملکرد حوزه سیاست داخلی و حوزه سیاست خارجی دولت حسن روحانی بررسی شده است.
در این مقاله نیز حوزه وظایف و کارکردهای سه معاونت ریاست جمهوری ایران شامل سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاونت امور زنان و خانواده که در حوزه مسائل اجتماعی فعالیت می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفته است. دیگر معاونت های زیر مجموعه ریاست جمهوری حوزه فعالیتشان مسائلی غیر از حوزه اجتماعی است.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
رییس جمهور ایران ۱۴ روز پس از آغاز به کار دولتش و پس از آنکه محمدعلی نجفی گزینه پیشنهادی‌اش از طرف نمایندگان مجلس شورای اسلامی رای اعتماد لازم را برای وزارت آموزش و پرورش کسب نکرد، بلافاصله او را به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منصوب کرد.
نجفی در اولین روز آغاز به کارش در سازمان میراث فرهنگی در یک سخنرانی عمومی گفت: «متوجه شدم بدن نحیفی از سازمان میراث فرهنگی باقی مانده که متاسفانه به زمین افتاده و با بی انصافی لگدکوب شده است، باید آن را بلند کرده خاک رویش را پاک کنیم و در جایی که در شان آن است بنشانیم و بعد از آن انتظار داشته باشیم تا این موجود جدید افاضات کند. این کار بسیار سختی است.»
او در اولین اقدام عملی خود در سازمان مهدی حجت، سیدمحمد بهشتی و جلیل گلشن را به سازمان آورد، اولی را به عنوان قائم مقام و معاون خود در حوزه میراث گماشت، به دومی حکم مشاور ارشد رییس سازمان را داد و سومی را در مقام رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی نشاند. حجت و بهشتی و گلشن هر سه از رؤسای اسبق و بنیانگذاران سازمان میراث فرهنگی بودند. به همین دلیل آمدن این افراد به سازمان میراث فرهنگی با استقبال زیاد کارشناسان این حوزه و باستان شناسان با سابقه همراه بود.
این مدیران در ۱۰۰ روز گذشته با انتقال آخرین اسناد میراث فرهنگی و باستان‌شناسی از شیراز، مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور را به طور کامل به تهران منتقل کردند. این بخش از سازمان در دوره دولت محمود احمدی نژاد در اقدامی که انتقادات بسیاری را در پی داشت به استان فارس منتقل شده بود. در این سازمان البته جز این، تاکنون اقدام خاص و قابل توجهی در راستای بهبود بخشیدن به وضعیت میراث، گردشگری و صنایع دستی کشور انجام نشده است.
سازمان تحت امر محمد علی نجفی در همین مدت اقداماتی هم انجام داده که انتقاد کارشناسان و رسانه ها را در پی داشته است. ماجرای دریافت یک شی فرهنگی به نام «شیردال» در سفر به نیویورک و بحث ها پیرامون تقلبی بودن آن، عدم انتخاب مدیران کل استانی سازمان، انتخاب یک دیپلمات ناآشنا با حوزه گردشگری به عنوان معاونت گردشگری و نداشتن عملکرد قابل توجه در حوزه صنایع دستی بخشی از این اقدامات هستند.
سازمان حفاظت محیط زیست
حسن روحانی مسئولیت معاونت رییس جمهوری در سازمان حفاظت محیط زیست را پس از کش و قوسی طولانی در نهایت، ۱۹ شهریوربه معصومه ابتکار سپرد. ابتکار پیشتر، در زمان دولت خاتمی هم برای هشت سال رییس این سازمان بود و به همین دلیل انتخاب او برای این سمت با استقبال گرم کارشناسان و دوستداران محیط زیست همراه شد.
ابتکار در همین مدت تلاش کرده است به صورتی ویژه موضوعات و مشکلات مهم زیست محیطی کشور را در دستور کار قرار دهد. به همین دلیل نیز تنها یک روز پس از شروع به کار به استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه سفر کرد تا مسئله دریاچه ارومیه را که به تعبیر بسیاری از کارشناسان بزرگترین معضل زیست محیطی امروز ایران است، از نزدیک بررسی کند.
معصومه ابتکار علاوه بر موضوع دریاچه ارومیه پس از آن نیز در چند سفر استانی دیگر به استان‌های البرز، مرکزی، خوزستان، اصفهان و سمنان سفر کرد تا از نزدیک بحران های زیست محیطی شهرهای این استانها را در دستور کارقرار دهد. آلودگی هوا در تهران، کرج، اهواز و اراک، خشکسالی و بحران آب در زاینده رود اصفهان و کارون در خوزستان و همچنین استان سمنان تعدادی از اصلیترین مسائلی بود که سازمان حفاظت محیط زیست دولت روحانی در این مدت تلاش کرده است خود را برای مواجه شدن با آنها آماده کند.
در این میان مخالفت با انتقال آب از سرچشمه های کارون به زاینده رود و احیای شورای عالی حفاظت از محیط زیست را باید از اصلی ترین اقدامات عملی انجام شده توسط این سازمان در این مدت دانست. انتقال آب از سرچشمه‌های کارون در قالب طرحی با عنوان بهشت آباد قرار بود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب را به سمت استان اصفهان منتقل کند. این طرح مخالفت گسترده مردم خوزستان و نمایندگان این استان در مجلس را در پی داشت. ابتکار در سفر به خوزستان در یکی از تجمعات مردم اهواز به همین مناسبت شرکت کرده بود.
شورای عالی محیط زیست به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم‌گیری مرتبط با محیط زیست در ایران است که در زمان دولت احمدی نژاد منحل شده بود. این شورا با پیگیری معصومه ابتکار احیا شد و ۱۳ آبان اولین جلسه آن با ریاست حسن روحانی تشکیل شد.
معاونت امور زنان و خانواده
حسن روحانی تکلیف معاونت رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده را نیز ۳۶ روز پیش و در ۱۶ مهر با صدور حکمی برای شهیندخت مولاوردی تعیین کرد. با این حکم مولاوردی، کارشناس ارشد حقوق بین الملل و مدیر اسبق ارتباطات بین المللی مرکز امور مشارکت زنان دولت خاتمی،کار خود را آغاز کرد.
در دولت محمود احمدی نژاد «معاونت رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده» به تعبیر برخی از فعالان حوزه مسائل زنان خود به یکی از اصلیترین نهادهای اتخاذ تصمیم علیه فعالیت زنان در جامعه بدل شده بود. مولاوردی در اولین روز آغاز به کار خود در این سمت اولویت های خود را اینگونه توضیح داد: «مشارکت تمامی زنان ایرانی در تمامی سطوح و عرصه ها را با همکاری و همیاری بازوهای اجرایی خودمان و کسانی که می توانند در این مسیر به ما کمک کنند، مد نظر قرار می دهیم.»
این اظهار نظر از آن رو واجد اهمیت است که در دولت قبل ایران، از سوی همین معاونت طرح هایی تهیه مصوب و پیگیری شد که نقش تاثیر گذاری در خانه نشین کردن زنان ایفا کرد. معاون روحانی در اولین گام به شهر قم رفت و با تعدادی از مراجع بزرگ شیعه ساکن در این شهر دیدار کرد. با توجه به اینکه یکی از اصلیترین موانع پیش رو برای افزایش نقش های اجتماعی و دادن آزادی های بیشتر به زنان مرجعیت سنتی است، این اقدام او را باید در راستای همراه کردن این مراجع در زمینه مسائل زنان تحلیل و بررسی کرد.
مولاوردی چندی پیش، تصویب ماده ۲۷ لایحه حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست که شامل ازدواج سرپرست خانواده با فرزندخوانده است را از سوی شورای نگهبان، عامل تضعیف بنیاد خانواده و خدشه‌دار شدن رابطه پدر و مادر با فرزند خواند. او فقط به انتقاد بسنده نکرده و برای ملغی کردن این قانون دست به کار تهیه طرح دوفوریتی برای تغییر این تبصره شده است.
مولاوردی در همین رابطه چند روز پیش به رسانه ها گفته بود: «بنا داریم با همکاری نمایندگان، طرح دوفوریتی‌ای به مجلس بفرستیم که تا دیر نشده، این بند از قانون تغییر کند. همچنین با توجه به برخی واکنش‌های هیئت دولت به این تبصره، تیم حقوقی مرکز در حال تدوین لایحه‌ای در همین ارتباط است.»
