فروش دلار در بازار غیر رسمی ارز ایران -عکس از شرق پارسی

با بررسی نرخ انواع ارز دولتی و آزاد در بازار ارز ایران مشخص می شود که از ابتدای سال ۹۳ خورشیدی تاکنون هر روز قیمت انواع ارز به خصوص دلار آمریکا با نوسانات قیمتی روبرو است. به نحوی که حرکت رو به رشد انواع ارز در این بررسی به خوبی قابل مشاهده است.

درابتدای سال ۹۳ هجری خورشیدی یکسان سازی تدریجی نرخ ارز از سوی دولت روحانی به مردم ایران وعده داده شد و در ابتدای امر اجرای تک نرخی شدن ارز در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد پس از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها، تحول در نظام ارز چند نرخی و حرکت به سمت ارز تک نرخی پس از سالها در ایران عملیاتی شود.

روشن است که لازمه حاکم شدن نظام تک نرخی ارز در اقتصاد دستیابی به ثبات اقتصادی است و تحقق این امر، تولید و اشتغالزایی را به دنبال خواهد داشت. در ایران نیز با تصویب پیشنهاد تک نرخی کردن نرخ ارز به منظور شکوفایی اقتصادی و کاهش جرائم مالی همچون رانت و فساد اقتصادی در بودجه سال ۹۳، چراغ امید و خوشبینی نسبت به کاهش نرخ ارز و رسیدن به نظام تک نرخی ارز را در بازارهای اقتصاد ایران روشن کرد.

در حدود ۱۲ سال گذشته به دلیل افزایش نرخ تورم و شکاف میان نرخ ارز دولتی و آزاد، نظام چند نرخی ارز بر اقتصاد ایران سایه گسترد و با آغاز سال جاری هجری خورشیدی با افت قابل ملاحظه قیمت ارز در بازار تمایل دولتمردان به ایجاد تمهیدات به منظور حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز را نمایان کرد.

در ابتدای سال گذشته (۹۲)، فراز و نشیب های بازار ارز ایران سبب شد تا در نهایت نرخ ارز مرجع از نظام ارزی این کشور حذف شود و یک سال بعد در همین زمان، سیاست دولت جدید ایران در بازار اقتصاد ایران، یکسان سازی نرخ ارز تعیین شد که البته بخش عمده کاهش نرخ ارز به آزاد سازی بخشی از دارایی های بلوکه شده ایران باز می گردد. اما در هر صورت زمانی یکسان سازی نرخ ارز محقق می شود که نرخ تورم در اقتصاد ایران کاهش یابد.

نگاهی بر نرخ ارز دولتی در بازار ارز ایران

با گذشت حدود سه ماه از سال ۹۳، بازار ارز ایران با افت و خیزهای زیادی روبرو بوده است. در ابتدای سال، نرخ ارز مبادله ایی برای دلار معادل ۲۵۴۴ تومان و در بازار آزاد معادل ۳۰۰۰ تومان بود. در نیمه دوم فروردین ماه سال جاری (۹۳) طبق آمار بانک مرکزی، نرخ هر دلار آمریکا معادل ۲۵,۴۹۲ ریال، قیمت پوند انگلیس معادل ۴۲,۶۴۸ ریال و یورو ۳۵, ریال اعلام شد.

دو روز پس از اعلام آمارنرخ ارزهای رایج در بازار ارز ایران از سوی بانک مرکزی این کشور در ۲۳ فروردین، بانک مرکزی ایران نرخ ارزهای دولتی را تغییر داد که بر اساس آن قیمت هر دلار آمریکا ۲۵,۵۰۲ ریال، قیمت پوند انگلیس ۴۲,۶۲۶ ریال و قیمت یورو معادل ۳۵,۲۳۱ ریال تعیین شد که این ارقام افزایش قیمت دلار را نشان می دهد.

در پایان اولین ماه از سال ۹۳، نرخ دلارآمریکا معادل ۲۵,۵۰۷ ریال، قیمت پوند انگلیس ۴۲,۸۲۹ ریال و قیمت یورو۳۵,۲۳۷ ریال از سوی بانک مرکزی ایران تعیین شد.

با توجه به کاهش قیمت ارز در سال جاری و اعلام حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز و با توجه به نوسانات قیمتی در یک ماه، در هفته اول اردیبهشت ماه، دلایل افزایش نرخ ارز در بازار آزاد از سوی قائم مقام بانک مرکزی ایران، اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و تصور مردم از بالا رفتن نرخ ارز به دلیل اجرای این قانون اعلام شد.

در روز دهم اردیبهشت ماه سال ۹۳ خورشیدی، نرخ دلار آمریکا معادل ۲۵,۵۱۸ ریال، قیمت پوند انگلیس معادل ۴۲,۹۴۴ ریال و قیمت یورو ۳۵,۲۳۵ ریال از سوی بانک مرکزی ایران تعیین و اعلام شد.

در نیمه اردیبهشت ماه ، قیمت دلار آمریکا، پوند انگلیس و یورو به ترتیب از سوی بانک مرکزی ایران معادل ۲۵,۵۱۱ ریال، ۴۳,۰۴۸ ریال، ۳۵,۳۹۳ ریال اعلام شد. در تاریخ شانزدهم این ماه قیمت دلار آمریکا ۲۵,۵۰۵ ریال تعیین شد.

در روزهای پایانی اردیبهشت، نرخ دلار آمریکا معادل ۲۵,۵۲۴ ریال، قیمت پوند انگلیس معادل ۴۳,۰۲۳ ریال و قیمت یورو معادل ۳۵,۱۱۶ ریال از سوی بانک مرکزی ایران تعیین و اعلام شد. و در خرداد ماه، قیمت دلار آمریکا معادل ۲۵,۵۶۶ ریال، قیمت پوند انگلیس ۴۳,۰۳۸ ریال و قیمت یورو معادل ۳۴,۸۵۵ ریال اعلام شده است.

حرکت رو به رشد قیمت دلار آزاد در بازار ایران

بر اساس نرخ بازار آزاد در فروردین ماه امسال هر دلارآمریکا در صرافی های ایران معادل ۳,۰۲۵ تومان، پوند انگلیس معادل ۵,۰۰۰ تومان و یورو معادل ۴,۱۷۷ تومان معامله شده است. در اردیبهشت امسال نیز هر دلار آمریکا در بازارآزاد معادل ۳,۳۱۶ تومان، پوند انگلیس معادل ۵,۵۳۵ تومان و یورو۴,۵۷۷ تومان بوده است.

در خرداد ماه سال ۹۳ خورشیدی در صرافی های ایران هر دلار آمریکا معادل ۳,۲۸۵ تومان، پوند انگلیس و یورو به ترتیب معادل ۵,۴۹۵ تومان ۴,۴۹۰ تومان معامله شده است.

با گذشت بیش از دو ماه، افزایش نرخ ارز دولتی و آزاد به خوبی قابل ملاحظه است. این در حالی است که وزیر اقتصاد ایران چندی پیش از نجات بازار پول و ارز از تلاطم خبر داد و گفت: «عمده توجه دولت یازدهم پس از شروع به کار، ایجاد آرامش در بازار کالا و نجات بازار پول و ارز از تلاطم بود که در مجموع به نظر می رسد توفیق نسبی نیز در این زمینه حاصل شده است.»

چنانچه سیاست دولت مبنی بر تک نرخی شدن ارز در بازار اقتصاد ایران بخواهد تا پایان سال محقق شود باید از متلاطم شدن بیشتر بازار ارز ایران جلوگیری کرد، چرا که ادامه روند کنونی قیمت رو به رشد انواع ارز به خصوص دلار می تواند تحقق اهداف دولت روحانی در این زمینه را در هاله ایی از ابهام فرو برد. ضمن اینکه تنها با بررسی دقیق وضعیت معیشتی مردم درهمین مدت دوماهه که از سال ۹۳ خورشیدی می گذرد شاید اعلام ایجاد توفیق نسبی در زمینه نجات بازار پول و ارز همچنین برقراری آرامش در بازار کالا از سوی دولتمردان اندکی زود باشد.