صنعت خودرو در ایران
گزارش های رسیده از ایران نشان می دهد که مردم این کشور در سال ۹۲ شمسی حدود ۹ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان برای خرید خودروهای خارجی هزینه کرده اند که برآوردها نشان می دهد این رقم بیش از نصف ارزش کل تولید داخلی این کشور است.
مسعود کرباسیان، رییس گمرک ایران در برنامه تلویزیونی ایران درباره مصوبه دولت این کشور مبنی بر ممنوعیت واردات خودروهای لوکس بالای ۲۵۰۰ سی سی هفته گذشته توضیحاتی را اعلام کرده بود و گفته بود که دولت به طور جدی جلوی این واردات را می گیرد.
اگر چه هنوز یک هفته از این برنامه تلویزیونی نگذشته است، زمانی افشار رییس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودروی ایران از بی تاثیر بودن ممنوعیت این خودرو بر بازار داخلی ایران خبر داده است.
کرباسیان اعلام کرده بود که بر اساس مصوبه شهریور سال ۹۲ خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی که به آنها خودرو های لوکس نیز گفته می شود، اجازه ورود به ایران را نداشتند، اما از انجا که برخی از خودروها از سال های پیشین قبضه شده بودند، دولت یازدهم به آن ها اجازه ترخیص داده است.
به گفته وی، پیش از این ۶۳درصد خودروهای وارداتی، خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی بودند که ارزش آن به‌طور متوسط در سال‌های قبل حدود ۶۰۰ میلیون دلار بوده است، در حالی که این رقم امسال به هفت میلیون دلار هم نمی‌رسد. با این حال بالا و پایین کردن آمارهای گمرک نشان می دهد که سهم خودروهای ۲۵۰۰ سی سی آنقدری نیست که در تحول بازار خودرو ایران به چشم بیاید.
یکی از اعضای کنفدراسیون صادرات ایران در گفت و گو با شرق پارسی در خصوص اینکه آیا خودروهای خارجی نیز مشمول تحریم می شوند، گفت: «ورود خودروها مشمول تحریم های اعمال شده علیه ایران نمی شود و تنها برندهایی که سرمایه گذار آمریکایی دارند مشمول تحریم CDK هستند.»
به گفته وی واردات خودرهای لوکس در زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد رونق زیادی داشت و بسیاری از افراد که مجوزهای خاص داشتند می توانستند به راحتی این خودروها را به داخل ایران وارد کنند. وی می گوید: «مجوزهای خاص به جانبازان، خانواده شهدا سفرا و … داده می شود که هم اکنون این مجوزها لغو شده است.»
گزارش ها نشان می دهد که خرید و فروش مجوزهای خاص در ایران در سال های گذشته رونق یافته بود و به نظر می رسد دولت روحانی نه تنها جلوی معاملات این مجوزها را گرفته است، بلکه امتیازهای این مجوزها را نیز لغو کرده است.
آمار گمرک ایران نشان می دهد که در سال ۹۱ واردات انواع خودروهای سواری با رشد ۱۱٫۳ درصدی نسبت به سال ۹۰ بالغ بر ۴۴ هزار و ۳۴۱ دستگاه روبرو بود و ارزش واردات خودروهای سواری به این کشور نیز با افزایش ۳۰٫۵۹ درصدی به یک میلیارد و ۸۴ میلیون دلار رسید. همچنین وزن خودروهای سواری با افزایش ۱۲٫۷۳ درصدی به ۷۲ هزار تن رسید.
آمار های منتشر شده از گمرک ایران در سال ۹۲ نیز بیانگر این است که ۷۸ هزارو ۶۷۳ خودرو سواری به ارزش ۳ میلیارد و ۱۷ میلیون دلار به این کشور وارد شد که این میزان واردات از نظر تعداد ۷۴٫۴۵ درصد و از نظر ارزش ۱۷۴٫۴۶ درصد رشد را نسبت به سال ۹۱ نشان می دهد. واردات خودرو نسبت به سال ۹۲ نیز حدود ۷۰ درصد رشد داشته است و از فروردین ماه ۹۳ تاکنون نیز میزان واردات خودرو نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۵ درصد افزایش یافته است.
بررسی ها نشان می دهد طی ده سال گذشته به طور متوسط سالیانه ۲۰ هزار دستگاه خودروی خارجی وارد ایران شده است. در برخی سال های خاص مانند ۹۰ و ۹۱ (اواخر دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد) نیز این میزان به ۲۶ تا ۳۰ هزار دستگاه رسیده است. در صورتی که متوسط سالیانه ۲۰ هزار دستگاه ملاک قرار گیرد، در حال حاضر ۲۰۰هزار دستگاه خودروی خارجی طی این سال ها وارد ایران شده است.
براین اساس از بازار ۱۵ میلیونی خودروی ایران تنها ۱٫۳ درصد بازار در اختیار خودروهای خارجی است.
بررسی ها نشان می دهد که از این میزان نیز کمتر از ۳دهم درصد به خودروهای بالای ۲هزار و ۵۰۰ سی سی اختصاص دارد. براین اساس ممنوعیت واردات این خودروها تاثیری در بازار نخواهد داشت، ولی قیمت خودروهای بالای ۲هزار و ۵۰۰ سی سی را می تواند، با رشد قیمت همراه کند.
آمار مقایسه‌ای واردات خودرو به ایران در طی ۳ سال گذشته نشان می دهد که واردات خودرو افزایش داشته است به گونه‌ای که در سال ۱۳۹۰ تولید خودروی سواری ۱ میلیون و ۴۲۰ هزار دستگاه و میزان واردات خودرو در این سال ۳۹ هزار دستگاه بوده است. این درحالی است که در سال ۹۲ میزان تولید خودروی سواری به ۶۲۵ هزار دستگاه تنزل یافت و تعداد واردات خودروی سواری به بیش از ۷۸ هزار دستگاه رسید که این میزان از واردات معادل ۱۲٫۶ درصد تولید داخل بوده است.
