پنل های خورشیدی در کوبا-رویترز

استفاده از انرژی با رشد و توسعه اقتصادی، جمعیتی و اقلیمی در جهان توسعه یافته است، به طوری که حیات بشری وابسته به توسعه انرژی شده است. اگر روزی جنگ بر سر زمین بود، می توان امروزه یکی از دلایل جنگ های سیاسی را نزاع بر سر انرژی دانست.

اهمیت انرژی از حدود ۲۰۰ سال قبل یعنی تقریبا بعد از انقلاب صنعتی در جهان هویدا شد. بعد از انقلاب صنعتی، زندگی بشریت، رشد و توسعه اقتصادی وابسته به سوخت های فسیلی شد.

با گذشت زمان، صحبت های مختلفی مطرح شد که نگرانی های فراوانی را به همراه داشت و آن این بود که «سوخت های فسیلی جاودانه نیستند و روزی پایان می یابند». زمانی که این موضوع مطرح شد بسیاری بر این باور بودند که زمانی که سوخت فسیلی پایان یاد، گویی عمر جهان نیز به انتها رسیده و همه چیز فلج خواهد شد.

باید گفت که فرضیه پایان رشد صنعتی با تمام شدن سوخت های فسیلی چندی نپایید، زیرا خرمندان در انتظار پایان یافتن این انرژی نشدند تا تصمیم بگیرند، بلکه تلاش کردند تا انرژی های دیگر را جایگزین آن کنند.

از سوی دیگر، با افزایش مصرف سوخت های فسیلی در دنیا، کره زمین، زیستگاه بشریت نیز دچار آسیب های جدی شد و تحقیقات علمی ثابت کرد که استفاده از انرژی فسیلی محیط زیست را تخریب می کند. از اینرو دانشمندان و محققان تلاش خود را برای استفاده از انرژی های جایگزین آغاز کردند.

در نتیجه دو موضوع اصلی محیط زیست و جاودانه نبودن سوخت های فسیلی، بسیاری از کشورهای جهان (به ویژه کشورهای توسعه یافته) را بر این داشت تا به توسعه زیرساخت های خود برای بهره برداری از انرژی های نو که از آن ها به عنوان انرژی های تجدیدپذیر یا تمیز یاد می شود، را ایجاد کنند و توسعه دهند. استفاده از انرژی های تجدید پذیر که رایگان و جاودانه هستند، به جهانیان کمک می کند تا به تدریج برای رویارویی با دنیای بدون «نفت و گاز» آماده شوند و وابستگی خود را به انرژی های فسیلی کم کنند.

گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی که روز سه شنبه دوم سپتامبر منتشر شده است نشان می دهد که ظرفیت نیروگاه های انرژی های خورشیدی و باد و دیگر انرژی های نو به سرعت در جهان در حال افزایش است، به طوری که هم اکنون ۲۲ درصد از برق جهان از این انرژی ها تامین می شود.

همچنین این گزارش می افزاید که میزان سرمایه گذاری در بخش توسعه انرژی های نو در سال گذشته حدود ۲۵۰ میلیارد دلار بوده است.

حال باید در این میان دید کشوری مانند ایران که هم از پتانسیل استفاده از انرژی های نو برخوردار است، و هم منابع نفتی و گازی قابل توجهی دارد، چه اقداماتی انجام داده است.

می توان گفت اقدامات ایران در توسعه زیرساخت های نیروگاه های انرژی های تجدید پذیر می تواند به طور مستقیم در سرنوشت ایندگان این کشور و همچنین شهروندان زمان حال آن تاثیر مستقیم بگذارد. چرا که اقتصاد کنونی ایران بر پایه نفا و گاز پایه گذاری شده است و در صورت پایان یافتن منابع این انرژی گرانبها، اگر این کشور منبع درآمدی جایگزین نداشته باشد، با سرنوشتی نامعلوم روبرو خواهد شد. از سوی دیگر آلودگی های زیست محیطی یکی از مشکلات اصلی ایران است که روزانه مردم این کشور با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند. به طور کلی باید گفت محیط زیست این کشور بیمار شده است و در حال نفس نفس زدن است و نیاز به استراحت دارد تا از انرژی تمیز استفاده کند تا بتواند جان دوباره بگیرد.

بر اساس گزارش وزارت نیرو ایران، پتانسیل بادی قابل استحصال در این کشور در حدود ۱۰۰ هزار مگاوات برآورد شده است و همچنین برخی از استان های این ۳۰۰ روز آفتابی دارند این آمار گواه بر وجود پتانسیل بالای انرژی های نو در این کشور دارند.

با وجود این پتانسیل بالا، همچنان دیده می شود که اقدام جدی در این زمینه انجام نشده است و آمارهای جهانی همچنان حکایت از این دارد که مصرف سوخت فسیلی در ایران بسیار بیشتر از نرم جهانی است. به گفته یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس «در کشور ما سهم استفاده از انرژی تجدید پذیر کمتر از یک درصد است». اگرچه بر استفاده از انرژی های تجدید پذیر در برنامه پنجم توسعه اقتصادی این کشور تاکید شده است، اما به نظر نمی رسد دولت ها حاکم بر این کشور برای اجرای آن عزم جدی از خود نشان داده باشند.

دولت روحانی نیز مکررا اعلام آمادگی دولت برای سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت های بهره برداری از انرژی های نو را اعلام کرده است و حسن روحانی رییس جمهور ایران نیز در سخنرانی های مختلف خود بر توسعه این حوزه تاکید کرده است. اما به نظر می رسد استفاده از انرژی های نو تنها مربوط به اقدامات دولت نمی شود، بلکه نیازمند همکاری تمام قوا با قوه مجریه (دولت) است. در همین خصوص محمد شریعتمداری معاون رییس جمهور ایران روز پنجم شهریور گفته بود که هنوز قوانین و مقرارت این کشور به طور کامل از توسعه انرژی های نو حمایت نمی کنند.

وی در صحبت های خود به ضرورت تدوین مقررات برای حمایت از تولید انرژی های نو تاکید کرده است. از اینرو می توان گفت وی به طور غیر مستقیم از مجلس ایران که قانونگذار است نیز خواسته تا وارد عرصه انرژی های نو شود تا با قانون گذاری به توسعه روند تولید انرژی های تجدید پذیر کمک کنند.