حضور مناطق سعودی با صنایع دستی و سنت‌های خاص خود در جنادریه
ریاض: عبدالهادی حبتور
از بعدازظهر روز گذشته که هوایی معتدل حاکم بود سعودی‌ها، کوچک و بزرگ، به‌سوی شمال ریاض برای حضور در جشنواره ملی سنت و فرهنگ ملی گسیل‌شدند تا سی‌وسومین سالگرد جشنواره جنادریه را که خادم حرمین شریفین آن را افتتاح‌کرد گرامی بدارند.
به محض اینکه کسی وارد این جشنواره شود، جشنواره‌ای که شعار آن «وفاداری و دوستداری» بود، در برابر یک ترسیم هنری و سنتی و تاریخی قرار می‌گیرد که میراث مناطق مختلف پادشاهی عربی سعودی را نشان‌می‌دهد و همه هنرهای سنتی و صنایع دستی و خوراکی‌های سنتی و معماری قدیمی را دربر می‌گیرد و دیگر نقشه تاریخی و غنی شبه جزیره عربی را نشان می‌دهد.
آشنایی با گذشته و اشتیاق برای آن بدین معنا نیست که از آینده و تلاش برای ساختن آن غافل ماند. مناطق مختلف در تلاش هستند تا در رقابت با مناطق دیگر و نهادهای حکومتی بهترین محصولات سنتی و صنایع یدی خود را عرضه کنند تا به شهروند سعودی خدمت کنند و ابتکارت ابداع آمیز خود را در دسترس همگان قرار دهند.
نواف الخالدی، رئیس امارت‌نشین الجوف در مهرجان ملی سنت و فرهنگ، بیان کرد که منطقه الجوف سنت معماری این منطقه را در این جشنوراه به‌نمایش گذاشته و مناره‌های مسجد عمر بن الخطاب که قدیمی‌ترین مناره‌های موجود در شبه جزیره عربی است را به همگان معرفی کرد، و علاوه بر این دیگر محصولات این منطقه را معرفی کرد که از جمله آنها تموز و روعن زیتون و دیگر محصولات است. جوانب فرهنگی این منطقه نیز از جمله مشارکت ۱۷ صنعت‌گر دیگر در این منطقه قابل ذکر است.
الخالدی همچنین از دیدار خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، گفت، و آنچه که بیشتر از همه در این جشنواره نظر ایشان را جلب کرد: «خادم حرمین شریفین با لبخند وارد غرفه ما شدند و در مورد همه محصولات ما سؤال کردند و از جمله از سبک معماری و سپس پرندگان و بافتنی‌های این منطقه پرسش کرد. در این میان یکی از صنعت‌گران فرصت را غنمیت شمرد و یک فرش دست‌باف به ایشان هدیه کرد».
او اضافه کرد که «ما، یعنی ۴۰۰ فرد شاغل در این غرفه به علاوه مردم الجوف، بسیار شادمان شدیم که خادم حرمین شریفین به منطقه ما آمدند و این غرفه را افتتاح کردند. غرفه‌ای که روزانه ۱۲ ساعات دایر خواهد بود و برای همه شهروندان هنرهای الجوفی را عرضه خواهد کرد: هنرهایی مانند السامری و العرضه و الهجینی و الدحه و الربابه را.
این جشنواره ملی سنت و فرهنگ یک مناسبت تاریخی و ملی در باب فرهنگ و سنت و هنرهای سنتی است و نشانه‌ای است از اینکه رهبری پادشاهی عربی سعودی به سنت و فرهنگ و عادات و رسوم و ارزش‌های اصلی عربی منطقه اهمیت فروانی می-دهد.
در جشنواره الجنادریه عطر تاریخ کهن و هویت عربی-اسلامی و ریشه‌دوانی اکنون دوشادوش هم به‌پیش می‌روند و سنت و میراث مردمی در همه جنبه‌های مختلف آن و تلاش مستمر برای نگهابانی از آن به‌چشم می‌خورد.
از سوی دیگر محمد سداد، رئیس کاروان منطقه تبوک در الجنادریه، توضیح داد که ملک سلمان از تنوع صنایع دستی و بیابانی که در التبوک مشاهده کردند بسیار خوش‌دل شدند. سداد در حالی که در ورودی غرفه تبوک همگان را استقبال می‌کرد تصریح‌کرد که «تشریف‌فرمایی خادم حرمین الشریفین به غرفه سنتی تبوک در منطقه الجنادریه بسیار متبرک بود و دربارهٔ سنت تبوک و ویژگی ساحلی و بیابانی آن اطلاعاتی را جمع‌آوری کردند. در این منطقه خانه‌های ساحلی و بیابانی وجود دارد که تاریخ منطقه را بازتاب می‌دهد. موزه‌های این منطقه و مشارکت صنعت‌گران این منطقه توجه پادشاه را به خود جلب کرد. همین صنعت‌گرن بودند که در طول تاریخ سدو و خوارکی سنتی و کشتی‌های بادبانی را می‌ساختند. در این میان صنعت شدو (ساختن خانه‌هایی از نایژه) را بسیار ستود».
سداد همچنین به غرفه تبوک اشاره و دربارهٔ مهمترین خوارکی‌های سنتی منطقه توضیح‌داد. از جمله این خوارکی‌ها المبسوس است که عبارت از یک غذای سنتی است که اهل ساحل در عید و مناسب‌های مهم آن را می‌خورند؛ و نیز نان تبوک قدیم که از دیگر غذاهای سنتی این منطقه است.
در روستای الجنادریه غرفه‌ای برای مناطق مختلف مملکت وجود دارد که مشتمل بر یک خانه و یک بازار تجاری و ابزارآلات و وسایل قدیمی می‌شود. همچنین در این غرفه‌ها مشهورترین صنایع دستی و فرهنگی و تمدنی و مراسم سنتی مناطق مختلف نمایش داده می‌شود. برای مثال غرفه مکه مکرمه خانه البلد و خانه قدیم جده را نمایش گذارد و فهرستی از غذاهای قدیمی حجاز قدیم را عرضه کرد.
البته در این جشنواره نهادهای مختلف حکومتی نیز مشارکت می‌کنند و برای مشارکت‌کنندگان اطلاعات لازم را دربارهٔ فعالیت این جشنواره فراهم می‌کنند. برای مثال غرفه امنیت ملی امسال مشارکت فعالانه‌ای داشت و مهمترین دست‌آوردهای مأموران امنیتی را در مبارزه با تروریسم عرضه کرد و نمونه‌هایی از مواد منفجره عرضه کرد که از گمراهان ضبط شده و دیگر نمونه‌های موارد منفجره تروریستی که برای اعمال شرارت به کار می‌رفتند. همچنین غرفه‌ای برای شهدا در نظر گرفته شد که عکس‌های فداکاری‌های آنان را برای امنیت کشور یادآوری می‌کند.
جشنواره الجنادریه زندگی قدیمی اهل سعودی را نشان می‌دهد و سبک قدیمی این زندگی را در ماکت‌هایی کوچک به همگان نشان می‌دهد؛ ماکت‌هایی مانند مزرعه‌های مختلف که آب را از طریق کانال‌هایی به داخل خانه می‌برند و زمین را با وسایل اولیه شخم می‌زدند. روستای مردمی بهترین نمونه از زندگی قدیمی سعودی است که حیات جامعه سعودی در دوران قدیم را نشان می‌دهد: از مهمترین جنبه‌های آن بازار قدیم و مجموعه‌ای از نمایشگاه‌های قدیمی سنتی است.
گروه‌های موسیقی سنتی مناطق مختلف پادشاهی سعودی نیز در این جشنواره مشارکت داشتند و در سالن کنفرانس نمایش‌های مختلف خود از موسیقی سنتی را برای مردم اجرا می‌کردند.
از سوی دیگر جشنواره ملی سنت و فرهنگ سعودی همه ساله مهمان افتخاری از دولت‌های عربی یا دوست را به این جشنواره دعوت می‌کند تا صنایع سنتی و فرهنگ قدیمی خود را به نمایش گذارند. امسال این مهمان افتخاری اندونزی بود. در جشنواره‌های سابق نیز مهمانان افتخاری ترکیه و روسیه و فرانسه و ژاپن و کره جنوبی و چین و امارات و آلمان و مصر و هند بودند.
