وزیر خارجه ایران به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین – عکس از ایرنا
دور تازه مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی درباره گام پایانی توافقنامه ژنو به ریاست محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صبح سه شنبه در مقر سازمان ملل در شهر وین آغاز شده است.
این مذاکرات در روزهای سه شنبه و چهارشنبه و آنگونه که وزیر خارجه ایران اعلام کرده قرار است در این دور از مذاکرات همه موارد مرور شود به طوری که طرفین از اردیبهشت ماه سال جاری نگارش پیش نویس توافقنامه جامع و نهایی را آغاز کنند.
بدین ترتیب ظاهرا یکی از مهم ترین اهداف این دور از مذاکرات آنست که زمینه برای اینکه توافق موقت و شش ماهه ایران و ۱+۵ نهایی و دائمی شود فراهم آید.
در پایان آخرین دور گفتگوهای کارشناسی که چهاردهم فروردین آغاز شد و روز دوشنبه به پایان رسید هم کشورهای غربی و هم ایران از پیشرفت مذاکرات ابراز رضایت کردند.
وزیر خارجه ایران روز سه شنبه در صفحه فیس بوک خود، این دور از مذاکرات را “احتمالا آخرین دور مرور موضوعات مهم” دانست و نوشت: «از دور بعد نگارش مشترک توافق نهایی را آغاز خواهیم کرد که کاری پیچیده، دشوار و کم سرعت خواهد بود».
در این میان آمریکا هم درباره موفقیت این دور از مذاکرات ابراز خوش بینی کرده است. یکی از مقامات ارشد دولت امریکا که در گفتگوهای کارشناسی شرکت داشته روز جمعه گفت: “کاملا متقاعد شده” که که این توافق حاصل خواهد شد و دو طرف نوشتن پیش‌نویس توافقنامه نهایی را اردیبهشت آغاز کنند.
با این حال این مقام آمریکایی گفت «مسئله اصلی این نیست که آیا می توان کلمات را روی کاغذ آورد و پیش نویس را آماده کرد، مسئله اصلی تصمیم‌های مهمی است که ایران باید بگیرد و بعضی از آنها بسیار دشوار هستند.»
در این میان، در شرایطی که مذاکرات هسته ای وارد مراحل حساس تری می شود، ایران و آمریکا به افزودن افراد جدید برای تقویت تیم‌های مذاکره‌کننده خود اقدام کرده اند.
روز گذشته همزمان با آغاز دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و شش‌قدرت جهانی در «وین» اعلام شد «امیرحسین زمانی‌نیا» معاون اسبق وزیر خارجه و «جمشید ممتاز» استاد دانشگاه در رشته حقوق بین‌الملل به‌عنوان مشاور به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران اضافه شده‌اند.
همچنین «پال ارواین»، مدیر دایره پیشگیری از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی شورای امنیت ملی آمریکا و «ریچارد نفیو»، معاون هماهنگ‌کننده امور تحریم‌های وزارت‌خارجه آمریکا، نیز در وین حضور خواهند داشت.
براساس توافق نامه “ژنو” ایران برخی از فعالیت های هسته‌ایش را متوقف یا کند کرد و در عوض از تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور تاحدی کاسته شد.
اکنون قدرت‌های جهانی می‌خواهند با ایران به توافقی دائم یا دستکم درازمدت برسند؛ به نحوی که امکان ساخت بمب اتمی برای ایران تقریبا ناممکن و ردیابی چنین فعالیتی برای کشورهای غربی آسان باشد.
به گفته سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای، بحث درباره غنی سازی و سایر موضوعات همچنان ادامه خواهد داشت تا طرفین به تفاهم نهایی دست یابند.
رضا تقی‌زاده تحلیلگر ایرانی سیاست ایران در گفتگو با شرق پارسی در این باره گفت: «دولت ایران خواستار رسیدن به یک توافق جامع است. مذاکرات امروز هم در جهت رسیدن به چنین توافقی است که باید جزییات آن درج شود. حتی اگر ایران چنین سندی را منتشر نکنند، آمریکایی ها یا یک طرف سومی آن را منتشر می کنند. هم طرف ایرانی و هم طرف غربی با در نظر گرفتن همین امر، این توافق را جدی می گیرند. چون حتی پس از نهایی شدن آن، این توافق نامه بار حقوقی و پیامدهایی دارد و می تواند انتقادها و مخالفت هایی برای طرف های مذاکره کننده در پی داشته باشد.»
تقی زاده ادامه داد: «خواسته دولت و اصولگرایان ایران آن است که حق غنی سازی با درصد بالا برای این کشور قایل شود. باید خاطرنشان کرد اگر این موضوع مطرح شود، قطعنامه های پیشین سازمان ملل تحت الشعاع قرار می دهد. زیرا که بار حقوقی شورای امنیت سازمان ملل با گروه پنج به علاوه یک متفاوت است و این گروه حق وتو ندارد. اما به این معنی نیست که می توانند از لحاظ حقوقی مسیرهای متفاوتی طی کنند و نمی توانند ناقض حقوق هم باشند.»
وی تصریح کرد: «در حال حاضر کاترین اشتون و محمدجواد ظریف سند نهایی مذاکرات را بررسی می کنند. گروه پنج به علاوه یک در ازای تعلیق غنی سازی و کم کردن میزان غلطت آب سنگین اراک، دارایی های ایران را آزاد می کند. اما این موضوع برای ایران حیثیتی شده است.»
مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه در این دور از مذاکرات، کشورهای ۱+۵ در پی اتخاذ یک توافق خوب با ایران هستند و به طور محتوایی درباره جزییات بحث می کنند گفت: «در این دور از مذاکرات، هدف ما کاهش اختلاف نظرهاست. بدنبال دستیابی به یک توافق خوب هستیم و با هدف درک مواضع یکدیگر بر روی موضوعات موردی تمرکز می کنیم. دراین مرحله وارد جزییات شده ایم و بحث هایمان محتوایی است.»
وی درباره موضوعات مذاکره گفت: «این دور از مذاکرات فقط محدود به چهار محور ا علام شده قبلی نیست. همیشه درباره بیش از چهار موضوع بحث می شود. در این دور از مذاکرات نیز موضوعات زیادی داریم که مورد به مورد به آنها رسیدگی می کنیم. به طور کلی تمام موضوعاتی که در توافق نهایی گنجانده خواهد شد مورد بحث خواهد بود.»
سخنگوی اشتون با تاکید بر اینکه «نباید عجولانه عمل کنیم. مهم این است که کار را درست انجام دهیم و تا حد امکان و در اسرع وقت این کار انجام شود» درباره اینکه ایا ۳۰ تیر یا ۲۰ ژوئیه تاریخ پایان مذاکرات و دستیابی به توافق نهایی است، گفت: من در این مورد حدس و گمانه زنی نمی کنم. همانطور که من تاکید کردم می خواهیم هرچه زودتر به این توافق نهایی برسیم.
وی افزود: «انتظارات ما از این دور ا ز مذاکرات، انجام مذاکرات محتوایی و ورود به جزییات است و امیدواریم پیشرفت حاصل شود. ما بسیار دقیق با هدف کاهش اختلاف نظر ها و پیشبرد امور کار می کنیم.»
این تحلیلگر سیاست خارجی ایران ضمن اشاره به تازه ترین سخنان مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون که گفته بود «توافق خوب توافقی است که همه را خشنود کند،» گفت: «باید توجه کنیم که این سخن تنها متوجه ایران و گروه پنج به علاوه یک نیست. به نظر اختلاف عمده ای میان ظرفین وجود ندارد. اما مشکل آن جا است که دو طرف می بایست گروه های دیگری را هم راضی نگه دارند. آمریکا باید اسراییل و کنگره را راضی نگه دارد و دولت ایران هم می بایست مجلسی های تندرو و اصولگرایان و حتی سپاه را راضی نگه دارند.»
