منبع عکس: سایت khamenei.ir
انتشار سریع و آسان این کتاب‌ها که عموما برای خوشایند مقام‌های حکومتی و دولتی منتشر می‌شود، در حالی است که کتاب‌های نویسندگان و شاعران مستقل ایرانی همواره پشت سد ممیزی ارشاد گیر کرده و یا در مواردی اصلا اجازه انتشار نمی‌یابند.
در روزهای آغازین سال جدید خورشیدی بود که خبرگزاری دانشجویان ایران خبر داد که کتاب «حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی» در «کمتر از هفت روز» و در تعطیلات نوروزی تألیف و منتشر شد. مناسبت این کتاب، نامگذاری سال جدید از سوی آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به عنوان سال «حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی» بود.
آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروزی خود در زمینه‌ی امور سیاسی، به بهانه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۹۲ گفت: «لازم است هم در زمینه اقتصاد، هم در زمینه سیاست، حضور مردم حضور جهادی باشد و با حماسه و با شور باید وارد شد.» وی با این نگاه، سال ۹۲ را به عنوان «سال حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی» نامگذاری کرد.
اما خبرگزاری ایسنا در خبر خود تأکید کرده بود که این کتاب «با کار و تلاش شبانه‌روزی» نویسنده‌اش در ایام نوروز و «در سریع‌ترین زمان ممکن» در ۲۲۰ صفحه و شامل هفت فصل نوشته شده است. معمولا حجم اصلی این گونه کتاب‌ها، نوشته و نظرات نویسنده نیست، بلکه سخنان رهبر جمهوری اسلامی است که از منابع رسمی درون ایران جمع‌آوری شده است.
فصل‌های مختلف این کتاب نیز، شامل اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های گذشته درباره «سیاست و اقتصاد» است. همچنین آن گونه که اعلام شده، کتاب مذکور با هدف «جامه عمل پوشاندن» به سخنان رهبر جمهوری اسلامی است. اما پس از انتشار این خبر، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با صدور اطلاعیه‌ای، انتشار کتاب «حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی» در روزهای اخیر را «بدون طی مراحل اخذ مجوز» از سوی این وزارتخانه و چاپ آن را «فاقد وجاهت قانونی» اعلام کرد.
این اطلاعیه وزارت ارشاد در نوع خود کم‌سابقه به شمار می‌آید، و معمولا دولت به کتاب‌هایی که درباره رهبران جمهوری اسلامی منتشر می‌شود، هر چند که فاقد مجوز باشند، اعتراضی نمی‌کند. به عنوان نمونه، نویسنده کتاب «حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی» سال گذشته نیز کتابی به همین شیوه، در همین زمان، و باز با عنوان نامگذاری آن سال، یعنی «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» منتشر کرده بود. علی‌رغم این که کتاب با تیراژ غیرعادی «۵۰ هزار جلد» منتشر شد؛ تیراژی که معمولا در بازار کتاب ایران سابقه ندارد، اما دولت به انتشار آن اعتراض نکرد.
به همین دلیلی، اعتراض اخیر وزارت ارشاد را می‌توان در راستای تنشی که در آستانه انتخابات میان دولت و جناح نزدیک به رهبر وجود دارد تفسیر کرد. اما به غیر از دولت، برخی از رسانه‌های نزدیک به حکومت در سال‌های گذشته نسبت به انتشار این گونه کتاب‌ها، که با بودجه‌های دولتی صورت می‌گیرد و در واقع «کتاب‌سازی» به شمار می‌آید، اعتراض کرده‌اند. به عنوان نمونه، دو سال پیش، در نوروز ۱۳۹۰، کتابی که با عنوان «جهاد اقتصادی» به چاپ رسید، که مراحل قانونی نشر کتاب در ایران را طی نکرده بود.
انتشار این کتاب با اعتراض سایت تابناک روبه‌رو شد و این سایت نوشت: «در حالی که بیشتر ناشران کشور، از روند صدور فیپا برای کتاب‌های خود ناراضی‌اند و برخی ناشران از روزهای پایانی اسفند ۸۹ منتظر فیپای کتاب‌های خود هستند، چگونه در تعطیلات نوروز، برای یک کتاب خاص، فیپا و پس از آن به سرعت، مجوز نشر صادر شده است؟!» تابناک با بررسی زمان‌بندی مراحل چاپ یک کتاب در ایران سعی کرد بر غیرقانونی بودن انتشار کتاب «جهاد اقتصادی» تأکید کند.
همچنین در این گزارش آمده بود که: «روند صدور مجوز کتاب در کشور ما در بهترین وضعیت، نزدیک دو هفته است، حال آنکه این وضعیت در شرایط خاص مانند تعطیلات یا نزدیکی نمایشگاه کتاب، به یک ماه هم می‌رسد! در چنین شرایط و زمانی که همه کشور در تعطیلات رسمی است، گروهی با اهدافی خاص، اقدام به چاپ و نشر کتاب «جهاد اقتصادی» می‌کنند که در روز دوازدهم فروردین پخش شده است! که در این باره باید گفت، اگر روند آماده‌سازی این کتاب ۱۶۰ صفحه‌ای از حروفچینی، صفحه‌آرایی، چاپ و صحافی را دو روز قرار دهیم، این کتاب در روز دهم فروردین، مجوز نشر دریافت کرده است، حال آن که این کتاب، از روز ششم تا دهم فروردین، باید برای دریافت فیپا به کتابخانه ملی و پس از دریافت فیپا به اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دریافت مجوز تحویل داده می‌شده است.»
تابناک افزوده بود: «این در حالی است که همه این مراحل باید در چهار روز انجام می شد که البته از آنجا که در این کتاب، بخش‌هایی از بیانات رهبر انقلاب نیز وجود داشته، باید جداگانه طی نامه‌نگاری با دفتر نشر آثار رهبر انقلاب، مجوز جداگانه انتشار آن بیانات نیز دریافت می‌شده است که خود این روند، در بهترین حالت، یک هفته طول می‌کشد.»
اما علی‌رغم تمامی اعتراض‌ها، که حالا دولت نیز به جمع معترضان پیوسته، بعید می‌رسد که انتشار این گونه کتاب‌ها متوقف شود. انگیزه اصلی‌ای که انتشار این گونه کتاب‌ها را متوقف نمی‌کند، دغدغه‌های سیاسی، اقتصادی یا فرهنگی نیست، بلکه سود کلانی است که نصیب نویسنده یا ناشر آن می‌شود.
معمولا این کتاب‌ها که با تیراژ بالا منتشر می‌شود، از سوی ارگان‌های حکومتی خریداری شده و بلافاصله به فروش می‌رسد. حتی در برخی از موارد، مثل سالیانی که برای امامان شیعیه نامگذاری شده بود، گروه‌هایی به کار گماشته شده تا کتاب‌هایی مفصل‌تر در این زمینه منتشر کنند.
به نظر می‌رسد وجود چنین کتاب‌هایی در بازار کتاب ایران، بهترین نمونه برای «بی‌عدالتی» در حوزه کتاب است.
