عمرالبشیر رییس جمهور سودان در جلسه ای در خرطوم – عکس از خبرگزاری فرانسه

مدینه، الشرق الاوسط – عمر البشیر رییس جمهور سودان در جریان سفر اخیرش به عربستان سعودی تلاش کرد روابط خرطوم با ریاض و نیز کشورهای خلیج را تشریح کند و تاکید کرد که سودان هیچ رابطه «راهبردی» با ایران ندارد.

وی ادعاها مبنی بر همکاری و هماهنگی ایران و سودان را «نادرست، ساختگی و اغراق شده» خواند و هشدار داد که این ادعاها توسط دشمنان سودان به منظور لطمه زدن به روابط خرطوم با کشورهای عربی خلیج مطرح می شود.

رییس جمهور سودان در مصاحبه ای مفصل با الشرق الاوط پس از انجام حج به بحث درباره روابط کشورش با ایران و نیز «شورای همکاری خلیج» و همچنین روابط سودان با مصر و لیبی پرداخت. البشیر به تصمیم اخیر وزارت کشور سودان مبنی بر بستن مراکز فرهنگی ایران – وابسته به کنسولگری ایران در خرطوم – در سراسر این کشور پرداخت و تاکید کرد که وی کاملا «شیعه سازی» را رد می کند.

الشرق الاوسط: اخیرا صحبت های زیادی درباره روابط تصنعی بین عربستان سعودی و سودان مطرح شده، واقعیت درباره روابط ریاض و خرطوم چیست؟ این روابط برای شما چه اهمیتی دارد؟

عمر البشیر: روابط سودان و عربستان سعودی در همه سطوح مستحکم شده و در تاریخ ریشه دارد. مبنای روابط دو کشور ارتباطات تاریخی ناشی از سرنوشتی مشترک است. بله، ما می پذیریم که روابط ما با عربستان سعودی سرد بوده اما این روابط تصنعی نبوده زیرا دلیلی برای آن وجود ندارد. اگر به خاطر اطلاعات نادرست درز کرده درباره اوضاع سودان و روابط خارجی این کشور، به ویژه با ایران نبود، این روابط به این مرحله نمی رسید.

در این اطلاعات اغراق شده است. به لطف ارتباطات کنونی ما با رهبری سعودی، که ما قصد نداریم آنرا معلق کنیم، ما مواضع محکم خود را توضیح داده ایم، از جمله درباره تمایل شدیدمان برای تحکیم روابط با پادشاهی سعودی.

آیا شما واقعیت اطلاعات درز کرده به ویژه درباره روابط ادعایی خرطوم با تهران را به رهبری سعودی توضیح دادید؟

قطعا، ما دیدگاهمان را توضیح دادیم و نیز تصویر واقعی روابط ما با تهران تشریح شد. همه اطلاعاتی که در این چارچوب به رهبری سعودی رسیده بود، اشتباه، غلط و اغراق شده بود.

این مساله با صدور مصوبه اخیر نشان داده شد که در آن بسته شدن مراکز فرهنگی ایران [در سودان] درخواست شده بود. این بیشتر گامی راهبردی بود تا اقدامی برای پوشاندن واقعیت از کشورهای خلیج و یا کسب اعتماد آنها. شیعیانی در عراق، لبنان، سوریه و سوریه و جاهای دیگر وجود دارند اما ما نمی توانیم به آنها در سودان اجازه حضور بدهیم.

پاسخ شما به آنهایی که می گویند سودان رویکرد سیاست مخفی کاری را در روابط با ایران و «شورای همکاری خلیج» در پیش گرفته و بر این اساس به شدت به روابط راهبردی با تهران پایبند است و در همان حال آنرا تکذیب می کند، چیست؟

پیش از هر چیز باید بگویم، هیچ روابط راهبردی بین [سودان] و ایران وجود ندارد. روابط ما و ایران بسیار عادی است. همانطور که گفتم، بعضی طرف ها برنامه هایی خاص درصدد تزریق اطلاعات اغراق شده هستند. می توانم نمونه ای ساده را به شما بگویم. شاید شما جنجال ایجاد شده بر سر ورود ناوهای جنگی [ایران] به آبهای ساحلی پورت سودان را به یاد داشته باشید.

واقعیت اینست که این دو ناو جنگی دو ماه قبل از آن وارد دریای سرخ شدند و از وزارت دفاع سودان درخواست کردند اجازه دهد در بندر پورت سودان پهلو بگیرند. وزارت دفاع سودان پاسخی نداد. این ناوها سکوت ما را حمل بر مخالفت کردند. در همین حال همان دو ناو بعدا به بنادر سعودی رفتند زیرا علت مهم بنادر، ارائه خدمات سوخت است. به این دو ناو در سفر بعدی اشان اجازه داده شد در پورت سودان پهلو بگیرند.

این به وضوح نشان می دهد تا چه حد درباره روابط ما با ایران اغراق و بزرگنمایی شده است. بگذارید از شما این سوال را بپرسم: چه جنبه های راهبردی در روابط ما با ایران وجود دارد؟ من تصور نمی کنم که این روابط هیچ جنبه «راهبردی» داشته باشد.

در نهایت باید بگویم که هر گونه سخنی درباره روابط راهبردی سودان با ایران صرفا ساختگی و تبلیغاتی بی ارزش است که از طریق آن بعضی طرف ها در پی دستیابی به اهداف خود به بهای روابط ما با برادرانمان در خلیج و به ویژه عربستان سعودی هستند.

و بسته شدن مراکز فرهنگی ایران در سودان، آیا این اقدامی برای مقابله با برآشفتگی داخلی و خارجی درباره آنچه به عنوان «شیعه سازی» سودان توصیف شد، نبود؟

ما قبل از هر چیز و اساسا سنی هستیم، نه شیعه، و ما برای تقویت جامعه اهل تسنن تلاش می کنیم، جامعه ای که اکنون هم درجامعه سودان ریشه دوانده و به تلاش های ما در این زمینه نیازی ندارد. ما نمی توانیم در زمان کنونی با ایران روابط «راهبردی» داشته باشیم، زمانی که همه از تنش فزاینده بین سنی ها و شیعیان خبر دارند.

بگذارید به شما اطمینان دهم که ما اکنون هم در سودان به اندازه کافی مشکلات داریم، چه مشکلات جناحی و چه قبیله ای، و بنابراین تمایلی به ایجاد بحران های جدید و غیرضروری نداریم. ما کاملا با «شیعه سازی» مخالفیم.

بنابراین، وقتی که ما صحبت ها درباره گسترش تشیع در سودان و بعضی گزارش ها درباره اینکه حدود ۱۲ هزار نفر در سودان شیعه هستند، را شنیدیم هیچ راهی نداشتیم جز اینکه با این مساله برخورد کنیم و درباره این خطر ساکت ننشینیم.

این مساله که ایران مرکز اسلامی در خرطوم دارد و ما هم مرکزی در تهران داریم به این معنا نیست که هیچ یک از طرفین در پی بهره برداری از تنش های شیعه – سنی است. ما قصد نداریم شیعیان آنجا را سنی کنیم. بنابراین، برای ما غیرقابل قبول است که آنها سنی های ما را شیعه کنند.

آیا سودان می تواند در ترمیم شکاف در منطقه خلیج، به ویژه با رفع اختلافات بین عربستان سعودی، امارات عربی متحده و بحرین از یک سو و قطر از سوی دیگر نقشی ایفا کند؟

قطعا، ما به شدت علاقه مند هستیم صفوف خلیج را با هم متحد کنیم چرا که این بلوک اولیه در جهت اتحاد صفوف اعراب است. ما به شدت تمایل داریم روابط خود را با خلیج تقویت کنیم چرا که در نهایت همه ما سرنوشت مشترکی داریم. و همچنین ما اکنون در پی تعمیق روابط با عربستان سعودی هستیم.

دغدغه اصلی ما همکاری برای مقابله با تهدیدهای واقعی در منطقه است. من اکنون باید به همه تذکر دهم که نباید اجازه دهیم غبار جنگ علیه گروه داعش، دید ما را در قبال آنچه حوثی ها در یمن انجام می دهند، تار کند.

بر اساس گزارش های اخیر، قرار است شما در آینده مصر از مصر دیدن کنید. برنامه شما در دیدار با عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر چیست؟ روابط سودان و مصر را چگونه می بینید؟

من باید تاکید کنم که روابط دوجانبه قوی [بین دو کشور] بدون هر گونه مشکلی وجود دارد. این روابط عملا به دستاوردهایی منجر شده از جمله ایجاد اتصالات جاده ای بین دو کشور. این جاده ها مانند تجارت بین مصر و سودان باز است.

لیبی و به ویژه دولت عبدالله الثینی شما را به حمایت شبه نظامیان اسلامگرا در این کشور متهم کرده اند. آیا می توانید کمی بیشتر درباره آنچه در ورای این اتهامات وجود دارد، توضیح دهید؟ آیا خرطوم با دولت الثینی در توبروک در تماس است؟

الثینی نخست وزیر لیبی چگونه می تواند چنین اتهامی را که مبنای آن اطلاعات غلط است مطرح کند، در حالی که خود او قراردادی را بین سودان و لیبی امضا کرد که در آن اعزام نیروهای مشترک در لیبی برای محافظت از مرز دو کشور درخواست شده است؟ بر اساس این قرارداد، ما ۱۲۰۰ دانشجوی امور نظامی را برای ارتش ملی، و نه برای ارتشی شورشی آموزش دادیم.

ما تاکید می کنیم که ما درجهت حمایت از دولت لیبی تلاش می کنیم و همیشه گفته ایم که نه سودان و نه هیچ یک از همسایگان لیبی می توانند در مناقشه جاری در لیبی مشارکت کنند. ما نمی خواهیم در مناقشه لیبی مداخله کنیم، و تاکید می کنیم که نقش ما به بهره برداری از روابطمان در جهت متحد ساختن صفوف لیبیایی ها محدود می شود و نه دفاع از یک طرف و حمله به طرف دیگر.

درباره بعضی ادعاها مبنی بر اینکه شما در هنگام انقلاب لیبی از اخوان المسلمین حمایت کردید، چطور؟

اخوان المسلمین در هنگام انقلاب لیبی هیچ حضوری در این کشور نداشت. علت این بود که معمر قذافی آنها را تحت تعقیب قرار می داد، می کشت و زندانی می کرد. ما در آن زمان از اخوان المسلمین حمایت می کردیم زیرا می دانستیم که آنها نماینده مردم لیبی هستند، نه یک جناح خاص یا جریانی سیاسی.

ما از همه شورشیان با ارائه سلاح و مهمات حمایت کردیم. به همین علت است که ما با همه گروه های شورشی در لیبی رابطه داریم. بنابراین، ما می توانیم از این روابط برای بهبود روابط و ایجاد وحدت بین جناح های لیبی بهره بگیریم.