کاخ سفید در واشنگتن – عکس از گتی ایمجز

اظهارات تازه صادق خرازی دیپلمات سابق و با سابقه ایران بار دیگر موجب بالاگرفتن بحث درباره تحقق مذاکرات احتمالی بین ایران و آمریکا و نیز شرایط و زمان این مذاکرات شده است.

با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری اعتدالگرا در ایران، بحث درباره تغییرات قابل توجه درباره بسیاری موضوعات سیاست خارجی این کشور از جمله رابطه و مذاکره ایران با آمریکا بار دیگر مطرح شده است به طوری که کارشناسان و فعالان مختلف سیاست و دیپلماسی به اظهار نظر در این باره پرداخته اند.

صادق خرازی در گفتگویی که روزنامه اعتماد روز چهارشنبه منتشر کرده، گفته است: “از دید ایران، آمریکا باید ثابت کند که در گفتار خود مبنی بر علاقه واقعی به مذاکره با ایران صادق است.”

وی می افزاید: “گفتار یک چیز است و عمل چیزی دیگر. بعد از ۶۰ سال اقدام خصمانه علیه ایران ما نمی توانیم صرفا به تغییر لحن امریکا اکتفا کنیم. حتی در مواقعی که امریکا علاقه خود را به مذاکره با ایران اعلام کرده بلافاصله مواضع خود را نسبت به ادامه تحریم ها یا حتی روی میز بودن انتخاب نظامی تکرار کرده است. در همین مورد اخیر که ماه پیش آقای بایدن در مونیخ صحبت از آمادگی برای گفت وگو با ایران کرد، چند روز بعد دولت امریکا تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کرد. لذا چگونه ما می توانیم به صداقت امریکا مبنی بر آمادگی واقعی برای گشودن فصل جدیدی از رابطه بین دو کشور اطمینان کنیم. به زعم من امریکا علاوه بر تغییر لحن باید اقدامات عملی نیز داشته باشد تا نشان دهد در حرف هایش صادق است.”

وی ادامه می دهد: “به طور مثال امریکا می تواند اعلام کند که در طول مذاکره تحریم های یک جانبه خود را علیه ایران به حال تعلیق درمی آورد. اتخاذ چنین موضعی قطعا در شکستن فضای بی اعتمادی موثر است.”

صادق خرازی گفته است: “طبیعی است که در هر دو کشور، مذاکره مخالفانی نیز داشته باشد. نومحافظه کاران و لابی اسراییل در امریکا شدیدا مخالف هر گونه گفت وگوی مستقیم ایران و امریکا هستند. در جلسات تایید چاک هگل به عنوان وزیر دفاع جدید امریکا در سنا این دو گروه تلاش شدیدی داشتند که از تأیید وی جلوگیری کنند و یکی از موضوعات مهم مورد اشاره آنها مواضع آقای هگل نسبت به ایران و اسراییل بود. البته به نظر می رسد که دولت اوباما با وجود این فشارها مایل است حرکت جدیدی را آغاز کند اگرچه هنوز زود است که بتوان به طور دقیق روند امور را پیش بینی کرد.”

مشاور ارشد محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران در بخش دیگری از این گفتگو خواستار پرهیز از سوءبرداشت از سخنان اخیر رهبر ایران درباره مذاکره با آمریکا شده و گفته است: “برخی در غرب از سخنان مقام رهبری برداشت های متفاوت کردند ولی بررسی دقیق سخنان ایشان حاکی از این است که ایشان به طور کلی با گفت وگوی دو کشور مخالفت نکردند.”

آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران یکشنبه این هفته در دیدار با مسئولان و مقام های ارشد ایرانی با اشاره به اظهارات مقام های آمریکایی در روزهای اخیر برای مذاکره با ایران گفت: “در ابتدای امسال هم گفتم که به مذاکره با آمریکا خوش بین نیستم، اگرچه در سالهای گذشته مذاکره در مسائل خاصی همچون عراق را منع نکردم.”

به گزارش پایگاه خبری آیت الله خامنه ای، او گفت: “موضع گیری مسئولان آمریکایی در همین چند ماه گذشته، بار دیگر ضرورت خوش بین نبودن به آنها را تأیید کرد.”

صادق خرازی در بخش دیگری در سخنانش گفته است: “به نظر من امریکا مایل نیست با دولتی که بیش از چند ماه دیگر از دورانش باقی نیست مذاکرات را آغاز کند. اگر همه شرایط مهیا شود انجام مذاکرات به تابستان آینده خواهد کشید.”

حسن روحانی رئیس جمهور منتخب ایران در ماه های اخیر درباره ضرورت نوعی تعامل بین ایران و آمریکا و تغییر شرایط در روابط دو کشور تأکید کرده است. وی با تأکید بر اینکه باید سطح روابط ایران با آمریکا از حد تخاصم به تنش برسد گفته بود: “چون روابط ما با آمریکا در حد تخاصم است باید با اتخاذ تدابیر رابطه را حداقل به تنش برسانیم.”

روحانی که در جریان تبلیغات ریاست جمهوری در یکی از برنامه های شبکه جام جم ایران حاضر شده بود گفت: “بنده معتقدم که حتی با دشمن هم باید تعامل داشته باشیم، هنر در این است که نگذاریم توطئه دشمن علیه ما عملی بشود.”