نیروهای گروه داعش در عراق – عکس از اسوشیتدپرس

در شرایط کنونی، شاهد شرایط منحصر به فردی هستیم که به تبع آن کشورها، احزاب و قبایل مختلف چاره ای جز اتخاذ موضعی علیه دولت اسلامی عراق و شام ( داعش) ندارند. داعش به علت گردهم آمدن عجیب گروه های مخالف تبدیل شده است. اکثر نیروهای عراقی چه سنی، چه شیعه یا کرد براساس ترس مشترک از داعش توافق مصالحه کرده اند. داعش همچنین عامل تسریع خروج نوری مالکی از جایگاه نخست وزیری بوده و اکثر اپوزیسیون های سنی به بغداد بازگشته و آماده همکاری هستند.

دولت اقلیمی کردستان با دولت بغداد توافق کرده و کنترل دو میدان نفتی را بازگردانده و به خصومت طولانی مدت خود پایان داده است. حتی باراک اوباما رییس جمهور آمریکا مجبور شد وعده خود را مبنی بر عدم درگیر کردن سربازهای آمریکایی نقض کند، اوباما گفته بود که سربازان آمریکایی را پس از خروج از عراق در هیچ عملیات جنگی درگیر نخواهد کرد. برهمین اساس، ایران دست از حمایت مالکی کشید و عربستان سعودی حیدر عابدی جانشین وی را پذیرفته است. چه تغییرات غیرعادی رخ داده است! نکته اخلاقی داستان اینجا است که در این میان داعش هیچ جایی ندارد و استفاده از آن برای اعمال نفوذ در منطقه غیر ممکن است.

در میان سران برخی قبایل در استان سنی نشین انبار بحث های داغی درباره داعش شکل گرفته بود. برخی از قبایل اعلام کردند که با کنار رفتن مالکی از قدرت، اکنون آمادگی دارند برای مبارزه با این سازمان تروریستی که تهدید برای همه محسوب می شود با دولت همکاری کنند. سایر قبایل هم اعلام کردند همچنان از مبارزه علیه داعش اجتناب می کنند و امیدوار هستند پیشرفت های آن راهی برای پاسخ به نیازهایشان باشند.

جنگ برای مغلوب کردن داعش نبردی طولانی و مخاطره آمیز است. درحالی که مخالفانش برای کنار گذاشتن اختلافات خود توافق کرده اند تا بتوانند مبارزه کنند، داعش نیز هوشمندی خود را نشان می دهد و در همین راستا از صحنه سیاسی بهره برداری می کند. داعش می خواهد از مخالفت های بین قبایل سنی انبار و نیوا سوء استفاده کند. در این میان برخی از دولت های منطقه ای نیز تلاش می کنند هوشمندتر عمل کرده و از داعش نه تنها برای تهدید عراق، بلکه تهدید عربستان سعودی استفاده کنند. آنها همچنین تلاش کردند از قبایل سنی که مخالف مالکی هستند نیز بهره گرفته تا لشکرآرایی داعش در غرب عراق را بپوشاند؛ همین امر موجب می شود داعش بتواند بیشترین تعداد ممکن از عراقی های خشمگین و محروم از حقوق خود را به عنوان سرباز درکنار خود داشته باشد.

امروز این سازمان تروریستی به یک نیروی جدی در بخش های مختلف عراق تبدیل شده است. داعش اکنون با تسخیر سیلوهای دولتی صاحب گندم و نفت است و با تسخیر اسحله خانه عراق، تسلیحات پیشرفته ای در اختیار دارد و در سایه افزایش تعداد نفرات و پولی که در دست دارد می تواند کنترل مناطق قابل توجهی را در دست داشته باشد.

امروز، داعش، دشمن مشترک منطقه، به یک خط قرمز عمومی تبدیل شده است، صرف نظر از این که هر گروه در این بازی منطقه ای چه اهداف و نیت هایی را دنبال می کنند.