رسانه ها

بحثی که نه آرام می شود و نه پایان می یابد. شاید برای مدت ها طولانی در دام این بحث گرفتار بمانیم، مطبوعات از یک سو و رسانه های ارتباط جمعی از سوی دیگر. گویی که این دو وسیله برای این ایجاد شدند که در دو خط موازی باقی بمانند و هیچ گاه به هم نرسند. یا این که روی آن ها نوشته شده است که در اختلافات بزرگی باقی بمانند. تمایل گسترده ای به ساخت موانع غیر قابل توجیه میان رسانه های مختلف وجود دارد، به ویژه در سایه خصومت طبیعی با هر چیز قدیمی، و پذیرفتن هر چیز جدید. علاوه بر این به علت ایده های شور و اشتیاق آفرینی که رسانه های اجتماعی به آن شناخته می شوند، و رسانه های مرئی به فرم سابق خود از آن بی بهره اند،  این امر مخاطب را در یک صحنه کاملاً متضاد قرار می دهد.

در همین رابطه اخیراً در  اولین سمینار دیجیتال برنامه گفتگوی «بحث_ تگ» درباره «توییتر» شرکت کردم که شبکه «اسکای نیوز» عربی با همکاری با «توییتر» خاورمیانه آن را سازماندهی کرده بود. اولین جلسه آن به بحث درباره آینده رسانه ها در عصر رسانه های اجتماعی، از جمله جستجو درباره «اثرات مرتبط در مفاهیم رسانه های سنتی» پرداخت. می توانم بگویم که من همیشه درباره اصطلاح «رسانه های سنتی» کاملاً ساکت بودم، زیرا هیچ روزنامه یا تلوزیون یا رادیویی را نمی توان یافت که پایگاهی اینترنتی و یا صفحاتی در رسانه های اجتماعی و یا شبکه ای بر روی «یوتیوب» نداشته باشد؟ از نظر من تا زمانی که آن ها با موفقیت شیوه های جدید را به کار می برند، اشتباه است که آن ها را سنتی توصیف کرد. مشکل این است که هنوز کسانی هستند که با مطبوعات تنها به عنوان رسانه کاغذی برخورد می کنند، این مرحله مدت زمان بسیاری است که از بین رفته است، و در حقیقت هر رسانه ای در جهان که از محتوای خوبی برخوردار است، طیف وسیعی از وسایل و سیستم ها را مورد استفاده قرار می دهد، که روزنامه های کاغذی تنها یکی از این طیف هستند که محتوای خود را به مخاطبانی می رسانند که تنها این وسیله با آن ها سازگار است، در حالی که همان محتوا، و مطالب دیگر به طور مداوم به روز می شوند تا به مخاطبانی برسند که وب سایت ها و اینترنت را ترجیح می دهند. سومین گروه مخاطبان هم به طور بیشتری به استفاده از رسانه های اجتماعی واکنش نشان می دهند که انتقال دهنده محتوا و اخبار به شمار می آیند نه سازنده آن ها. بنابراین، زمانی که مطبوعات تنها به نسخه کاغذی تکیه داشتند، روزنامه ها تنها به دست دهها هزار نفر می رسید، حال اینکه در حال حاضر به دست میلیون ها نفر از خوانندگان می رسند. فن آوری های مدرن که به طور دائم در حال تکامل یافتن هستند تبدیل به وسیله ای برای انتشار بی سابقه مطبوعات شده اند. آرزویی که حتی در اوج گسترش رسانه ها، هیچ گاه به ذهن آن ها خطور نکرده بود. هر چند گسترش آن زمان  در استانداردهای امروزی بسیار محدود بود. البته در این جا ما درباره مطبوعاتی سخن می گوییم که می توانند رسانه های متعدد را مورد استفاده قرار دهند و آن ها را برای رسیدن به اهداف خود تسخیر کنند. اما آن هایی که همچنان با روش های قدیمی کار می کنند و گمان می کنند نسخه کاغذی به تنهایی می تواند نفس بکشد بدون اینکه به تغییرات سرسام آور در جهان امروز هم گام شوند، خود را به سرعت به مرگ محکوم می کنند.

به همین ترتیب، کسانی که برنامه های ماهواره ای را بر روی «یوتیوب» می بینند گاهی اوقات بیشتر از کسانی هستند که همان کانال را تماشا می کنند، اما آنچه مهم است این است که محتوای تلویزیون، صرف نظر از نوع وسیله کاربردی، توسط مخاطبان دیده می شود.

مطبوعات چاپی چه بمیرند یا زنده بمانند، حرفه روزنامه نگاری تا پایان زمین ادامه خواهد یافت. هر کسی بخواهد آن ها را چاپی بخواند، در دسترس او قرار دارند، و هر کس تمایل داشته باشد آن ها را اینترنتی مرور کند در اختیار او هستند، همچنین کسانی که بخواهند از طریق دستگاه های هوشمند اخبار را دنبال کنند می توانند این کار را بکنند. حتی اگر روزی از خواب بیدار شده و ببینیم فن آوری جدیدی وجود دارد که تمامی روزنامه های جهان را در یک دستگاه بسیار کوچک گرد آورده که بنا به سلیقه شخص قابلیت کوچک و بزرگ شدن را داشته باشد، به طور یقین روزنامه باز هم از برندگان بزرگ خواهد بود.

می توان گفت این حرفه ماندگار است، اما مسلم است که وسیله متغیر است. تنها کسانی که قادر به تطبیق فن آوری های مدرن برای افزایش انتشار محتوای خود هستند در مسیر مسابقه باقی می مانند، و نفوذ آن ها متوقف نمی شود.