تهران در پی بازتکرار الگوی لبنان و صدور آن به منطقه است

فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران: ترامپ با حسن روحانی دیدار نمی‌کند

 

واشنگتن: عاطف عبداللطیف

 

در آستانه آغاز دور دوم تحریم های آمریکایی علیه ایران به نظر می رسد بحران ایران وارد فاز تازه ای از پیچیدگی و ابهام شده است.این پیچیدگی از یک سو در ناسازگاری و لجبازی تهران و استمرار اتحادیه اروپا در تقدیم کمک سیاسی برای اقناع سازی ایرانی ها به منظور ادامه پایبندی به برجام نمایان شد.

علیرغم شفافیت و وضوح دولت آمریکا درباره ایران از روز زمامداری ترامپ، اما تحولات میدانی نشان می دهد که واشنگتن همچنان در جعبه خود چیزهای مخفی دارد که بعدا از آنها رونمایی خواهد کرد، به طوری که سناریوهای اعلام نشده، بسیار بدتر خواهند بود.

کاخ سفید می گوید که تحریم های پیش رو چیزی جز بسته ای از اقدامات بی سابقه برای به عقب نشاندن نظام ایران درباره سیاست های مخرب منطقه ای و بازگرداندن آن به میز مذاکره نیست. در عین حال کاخ سفید این اطمینان را به ایران می دهد که «در صورت بازگشت تهران از رفتار دشمنانه اش برای آن بسته ای از اقدامات انگیزشی در نظر گرفته است».

حال این سوال مطرح می شود که نظام ایران تا چه زمانی می خواهد سیاست های فعلی را ادامه دهد و تحریم های آمریکایی قرار تا کجا برسد تا ایران را مجبور به مذاکره کند و به خواسته های ملت ایران و جامعه بین الملل تن دهد؟

در همین باره برایان هوک نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در پرونده ایران در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت: «برجام به ایران در خصوص گسترش امدادرسانی تروریسم کمک کرد.» او نظام ایران را به تلاش برای بازتکرار الگوی لبنان در منطقه متهم کرد و افزود: تحریم های آمریکا علیه ایران در پی آزاررسانی به اقتصاد ایران نیست بلکه نظام را هدف گرفته است.

هوک همچنین گفت: «خطر ایران برای جهان فراتر از برنامه هسته ای آن است.. اما تحریم ها او را مجبور به بازگشت به میز مذاکره می کند».

مشروح گفتگو را در زیر می خوانید:

*گفته اید که بنا دارید قراردادی تازه با ایران به امضا برسانید که مانند قرارداد قبلی، توافق شخصی میان دو دولت نخواهد بود؛ بلکه به دنبال یک معاهده هستید. چرا به دنبال معاهده هستید؟ چه تفاوتی با برجام ۲۰۱۵ دارد؟

– سوال خوبی است. بسیاری از مردم سیستم حکومتی ایالات متحده را نمی شناسند.. معاهده ضامن بقاء و استمرار است و تحت تاثیر تغییر دولت ها در آمریکا قرار نمی گیرد، زیرا نیازمند موافقت کنگره است. توافق هسته ای که در ۲۰۱۵ توسط باراک اوباما رئیس جمهور وقت امضا شد، موافقت کنگره را ندارد. از آنجائی که رئیس جمهور توان همراه کردن همه اعضای کنگره را نداشت، این توافق را تبدیل به توافق شخصی کرد که با امضای او به تنهایی قابلیت اجرایی پیدا می کند. بدین معنا که این توافق قابل تعدیل یا لغو از سوی هر رئیس جمهوری که پس از او پای کار بیاید. با رفتن رئیس جمهوری که پای آن توافق را امضا کرده بود، این توافق جنبه حقوقی خود را از دست می دهند. بنابراین ما معتقدیم که هرگونه توافق با ایران درباره برنامه هسته ای باید در چارچوب توافق لازم الاجرا برای دوطرف باشد و همچنین قابلیت بقاء و استمرار با تغییر هر دولتی را داشته باشد. از سوی دیگر این معاهده ای که برای امضای آن با ایران تلاش می کنیم قرار است بسیاری از جوانب و مسائل مغفول در توافق هسته ای قبلی را در نظر داشته باشد. معاهده مورد نظر به صرف برنامه هسته ای نمی پردازد بلکه رفتار منطقه ایران را نیز شامل می شود. با امضای این معاهده می توانیم به رابطه بهتری با تهران برسیم. همانطوری که پرزیدنت ترامپ و مایک پمپئو وزیر خارجه اعلام کرده اند ما برای تعدیل رفتار ایران تلاش می کنیم تا مثل بقیه کشورها شود و در صورت تحقق این موضوع تهران همچون دیگر کشورها از مزایای مشترک بهره می برد.

* آیا مفهوم این سخن این است که این معاهده قرار است شامل و جامع باشد به طوری که دربردارنده ایجاد ضوابط برای رفتار ایران در سطح منطقه باشد؟

– بله، اشتباه برجام این است که فقط به مسئله هسته ای پرداخته است. اما هنگامی که تهدیدهای ایران را در سطح جهان می بینیم، نشان می دهد که فراتر از برنامه هسته ای است. این تهدیدها شامل جنگ افروزی ناوبری، حمله های سایبری، صدور انقلاب، ارهاب کشورهای دیگر، بی ثبات کردن کشورهای همسایه و دست زدن به عملیات ترور و انفجاری در کشورهای دیگر می شود. تهران در طول ۳۹ سال گذشته پرونده ای مملوء از خشونت را از خود برجای گذاشته و باید دست از صدور انقلاب خود بردارد.

* آیا بنود این معاهده آماده شده است و شما فقط منتظر موافقت رهبران ایران برای مذاکره تا جزئیات آن به آنها عرضه کنید؟

– وزیر خارجه ما گفته بود که اگر ایران مایل به گفتگو است ما سرپا گوش هستیم. درباره مواردی که در این معاهده خواهد آمد، ایالات متحده مسائلی که قرار است با ایران درباره آنها گفتگو کنیم را اعلام کرده است تا بتوان به یک توافقی برسیم که آغازی بر یک مرحله جدید در روابط دوجانبه برسیم. همه جوانبی که ما برای گفتگو درباره آنها تلاش می کنیم در پایان به سود شهروندان ایرانی خواهد بود، شهروندانی که خواستار اصلاح در حکومت خود شدند. دولت فعلی آمریکا از روز اول به طور شفاف در کنار خواسته های اصلاحی ملت ایران بود، به طوری که بسیاری از موارد اصلاح که ملت ایران خواستار آن است همراستا با اصلاحاتی است که سعی در قانع کردن ایران در خصوص آنها هستیم. ما آینده روابط دوجانبه را در گرو تغییر رفتار نظام ایران و اجرای اصلاحات مورد نظر ملت مشخص کردیم. همچنین مزایایی که طرف ایرانی در چارچوب روابط دوجانبه با ایالات متحده سود خواهد کرد را مشخص کردیم. من یقین دارم که ایران مایل است یک سری مسائل را با ما در میان بگذارد. اما رهبران ایران تاکنون رغبتی از خود نشان ندادند. مشکلی در گفتگو نیست. این مسئله به آنها مربوط است، اما اگر مایل به گفتگو هستند، سراپا گوش خواهیم بود.

 

*چه چیزی ایران را مجبور به امضای این معاهده می کند در حالی که آنها تا همین لحظه از برجام بهره می برند و همچنان از درآمدها و کمک های اتحادیه اروپا در این چارچوب سود می برند؟

– شاید ایرانی ها اکنون رغبتی به حضور پای میز مذاکره از خود نشان ندهند، اما تاریخ ثابت خواهد کرد که تهران همزمان با افزایش فشارهای همه جانبه به مذاکره پناه خواهد برد. در ۲۰۰۶ تحریم های بین المللی علیه تهران به دلیل برنامه هسته ای آغاز شد و در ۲۰۱۳ سر فرود آورد و با مذاکره موافقت کرد.
هیچ دلیلی مبنی بر عدم بازگشت شرایطی که ایران را در ۲۰۱۳ مجبور به مذاکره کرد، وجود ندارد. با بازگشت شرایط فشار و تحریم، نظام ایران به بازنگری در رفتار و تحلیل هزینه-فایده خواهد پرداخت. به دلیل مزایایی که نظام ایران از طریق برجام به دست آورد و همچنین کسب اموال زیادی که برای تروریسم و موشک های

بالستیک در نظر گرفته، به این نتیجه رسیدند که می توانند به رفتار شیطانی دامن بزنند و فعالیت های دشمنانه را گسترش دهند.
ما اکنون برای قطع این امدادرسانی مالی که ایران آن را برای فعالیت های تروریستی و بی ثبات کردن کشورهای همسایه در نظر گرفته تلاش می کنیم. این مسئله با بسته ای از تحریم ها محقق خواهد شد. کانال های امدادرسانی به ایران برای این گونه مسائل را قطع خواهیم کرد. طبیعتا نمی توانیم همه این فعالیت ها و همه این کانال ها را خنثی کنیم اما بسیاری از آنها از کار خواهیم انداخت. سپس نظام ایران از خود خواهد پرسید تا چه زمان توان ادامه این فعالیت های شرم آور را خواهد داشت.

هنگامی که ایالات متحده تصمیم خروج از توافق هسته ای را گرفت، شروع به اجرای تحریم های برداشته شده پس از برجام کردیم. اکنون هم در آستانه آغاز بسته ای جدید از تحریم ها علیه ایران هستیم. پس از آن مشاهده خواهیم کرد که چه اتفاقی خواهد افتاد. اکنون به دلیل تشدید تحریم ها، علاوه بر تورم و فروپاشی واحد پول محلی، ما شاهد کاهش چشمگیر میزان سرمایه گذاری خارجی مستقیم در ایران به ویژه در کانال ها و حواله های بانکی هستیم. همچنین آنها با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می کنند، چرا که به بدترین شکل اقتصاد را مدیریت و تصمیمات بدتری اتخاذ می کنند و پول های فراوانی را برای نشر خشونت در خاورمیانه خرج می کنند. در یک مرحله ای، نظام ایران باید در رفتار خود با مبنای هزینه-فایده بازنگری کند. این یک رژیم انقلابی است. این رژیم، آخرین نظام انقلابی در جهان است. ما از آنها می خواهیم که تصمیمات خوبی برای ملت خود اتخاذ کنند. هنگامی که قصد اجرای این مسئله را داشتند، خوشحال خواهیم شد تا درباره آینده بهتر برای آنها گفتگو کنیم.

*در هر مذاکره بده بستان وجود دارد، آیا معاهده مورد نظر شامل مشوق ها و مزایای بیشتری نسبت به برجام است؟

– طبیعتا مشوق های بیشتری نسبت به برجام وجود خواهد داشت. اگر این از رفتار خود دست بردارد، زمینه را برای الحاق ایران به اقتصاد جهانی مهیا خواهیم کرد. در دهه های گذشته ایران در معرض بسیاری از تحریم های بین المللی بود که ضربات زیادی به اقتصاد آن وارد کرده است. هدف ما ضریه زدن به اقتصاد ایران نیست، بلکه به دنبال بازنگری ایران در اقدامات آن هستیم. درآمدها و سودی که ایران تصور می کند از این فعالیت های شیطانی عایدش می شود بسیار کمتر از هزینه ای که اقتصاد و ملت آن می پردازد. در صورت تصمیم ایران برای قدم برداشتن در مسیر درست، ما آماده ارائه مزایای کلان تر، بزرگتر و ادامه دار هستیم.

* تا این لحظه، اتحادیه اروپا با لغو توافق هسته ای موافقت نکرده است و به کمک رسانی به ایران برای اقناع آن به ادامه پایبندی به برجام ادامه می دهد. برای قانع کردن اروپایی ها درباره معاهده مورد نظر چه اقداماتی انجام داده اید؟

– ما تصمیم خروج از برجام را اتخاذ کردیم و هر کشوری بنا به چشم انداز خود تصمیم می گیرد. اگر طرف های حاضر در برجام یعنی اروپایی ها و روسیه و چین قصد ادامه پایبندی به برجام را داشته باشند، به خودشان مربوط است. همه تلاش های دیپلماتیک خود را بر جوانب مغفول در برجام به کار خواهیم گرفت. این مسئله شامل بسته ای بزرگ از فعالیت های غیر از برنامه هسته ای است. این مسئله برای ما مهم است. هنگام گفتگو با همتایان اروپایی ام مشاهده کردم که آنها در کم کاری برجام در پوشش همه جانبه مسائل با ما هم نظر هستند. به طوری که ایران هم اکنون موشک های بالستیک خود را به صورت میانگین به سوریه، عراق و لبنان ارسال می کند. از سوی دیگر در حال بازتکرار الگوی لبنان شامل حزب الله وابسته به تهران در عراق، سوریه و یمن است. از هیچ کمکی به حوثی ها در یمن برای پرتاب موشک به سمت سعودی فروگذار نیستند. بسیاری از کشورها به این درک رسیده اند که تهدیدهای ایران فراتر از برنامه هسته ای است.

 

اشتباه بزرگی که مذاکرات با ایران به برنامه هسته ای محدود شود، برنامه ای که فقط یک جنبه از تهدید امنیت و صلح بین المللی را شکل می دهد.
* چرا کشورهای دیگر در خروج از برجام با شما همراه نمی شوند؟

– معتقدم که جهان می خواهد ببیند که دو ملت آمریکا و ایران به مرحله بهتری از فهم متقابل برسند. فکر نمی کنیم که نظام کنونی در ایران ملت ایران را نمایندگی کند. می بینیم که نظام کنونی به بدترین شکل نمایندگی ملت و حفظ منافع آن را انجام می دهد. بنابراین معتقدیم که آینده بهتری در انتظار دو ملت آمریکا و ایران است، اما مانع واقعی در برابر رسیدن به این آینده نظام فعلی است که ملتش را سرکوب می کند و حقوق آنها را نقض. بر این اساس ملت ایران قربانی بزرگ نظام فعلی است. ما این را در تظاهرات خیابانی مشاهده کردیم، تظاهراتی که شهروندان در آن خواستار اصلاح شدند. بنابراین ضروری است که ملت ایران در گفتگو و رساندن صدای خود و مطالبه خواسته های مشروع خود ادامه دهد.

* اگر موفق به امضای معاهده با ایران شدید، آیا برجام لغو خواهد شد یا اینکه امضای معاهده در کنار ادامه پایبندی به برجام خواهد بود؟

– پیش بینی در این باره سخت است، اما روش ما، درج همه جوانب تهدید از طرف نظام ایران علیه صلح و امنیت بین الملل در هر توافق جدیدی است. ما برای رسیدن به یک توافق نامه شامل و جامع که علاوه بر برنامه هسته ای، دربردارنده فعالیت های بی ثبات کننده ایران در خاورمیانه و رفتار شیطانی با همسایگان تلاش خواهیم کرد. این همان جوانبی است که در صورت تمایل ایران می خواهیم با آنها به توافق برسیم.

 

* پرزیدنت ترامپ قرار است جلسه ای را درباره ایران در سازمان ملل در هفته آینده اداره کند، آیا هماهنگی یا تماس هایی برای دیدار احتمالی بین ترامپ و رهبران ایران صورت گرفته است؟

– پرزیدنت ترامپ قرار است که در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند، پرزیدنت درباره آمادگی اش برای مذاکره با ایران شفاف موضوع گرفت، اما نظام ایران گفته که برای گفتگو با ما اهمیتی قائل نیست، این موضع آنها تا همین لحظه است، قطعا من انتظار هرگونه دیداری بین پرزیدنت ترامپ و رهبران ایران در نشست های آینده سازمان ملل را ندارم. ما کمپین و تلاش دیپلماتیک خود را ادامه خواهیم داد، تلاش ما بر اجرای شدیدترین تحریم ها علیه نظام ایران خواهد بود و این تحریم ها تا زمانی که نظام ایران سیاست های فعلی خود را تعدیل نکند و آغازگر تصمیماتی خوب به سود ملت ایران نباشد، ادامه خواهد یافت.