“عدلی منصور” رئیس جمهور موقت مصر از زمان عهده دار شدن مسئولیت رهبری مصر، کشوری که در حال گذار از یکی از مهمترین دوره تاریخ معاصر خود است، با هیچ رسانه خارجی گفتگو نکرده است. از این نظر گفتگوی حاضر با روزنامه “الشرق الاوسط” که در دفتر وی در کاخ الاتحادیه در ناحیه “مصر الجدیده” انجام شد اهمیت زیادی دارد. اهمیت این مصاحبه از جنبه ای دیگر هم بیشتر است چرا که با دو مناسبت مهم همزمان شده است؛ نخست با جشن های مربوط به چهلمین سالروز پیروزی در جنگ اکتبر، که به بازپس گیری صحرای سینا از (اسرائیل ) منجر شد و دوم اینکه وی در اولین دیدار خارجی خود روز دوشنبه (هفتم اکتبر) به عربستان سعودی سفر کرد.

در این گفتگو که “الشرق الاوسط” دو بخش ان را امروز و فردا منتشر می کند رئیس جمهور مصر به همه پرسشهای مربوط به تحولات داخلی مصر، از جمله همه پرسی قانون اساسی، انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری و تلاش های برقراری مجدد امنیت که از سوی اخوان المسلمین خدشه دار شده است پاسخ داد. وی همچنین به عذرخواهی های برخی رهبران این جنبش اشاره می کند و به روابط مصر و امریکا و مذاکراتی که اخیرا با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی و امنیتی اروپا داشت پرداخت.

در بخش اول مصاحبه،‌ رئیس جمهور عدلی منصور تاکید کرد که نقشه راه (‌کشور)‌ ناظر بر اجرای انتخابات پارلمانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری است و کسی قصد ندارد آنرا اصلاح کند یا تغییر دهد.

وی درباره اخوان المسلمین گفت گروه اخوان المسلمین از انقلاب ۳۰ ژوئن برای تقویت جایگاه خود در خارج بهره برداری کرد و این شیوه هم در سطح مردمی و هم در سطح دولتی با واکنش منفی مواجه شد. وی افزود نهایتا این پیام به آنها رسید و اصرار رژیم اخوان المسلمین بر دور نگه داشتن بخش عظیمی از جامعه و در مقابل فقط تکیه بر دوستان و اقوام از مهمترین علل سرنگونی انها بود.

رئیس جمهور مصر در ادامه این مصاحبه گفت که گروه اخوان المسلمین بررسی عملکرد خود را اغاز کرده است و عذرخواهی برخی از رهبران این جنبش از مردم این امر را نشان می دهد ولی مردم معتقدند این عذرخواهی کافی نیست و مهم این است که همزمان در عمل نیز در اقداماتشان تحولی ایجاد شود.

وی تاکید کرد که روند تصمیم گیری های سیاسی در مصر امری مستقل است و این امر در چارچوب منافع مصر بررسی می شود و حمایتی که عربستان سعودی و برادران عرب از مصر کردند بیشترین اثر را بر تقویت مستقل بودن این روند در کشور داشته است.

رئیس جمهور مصر درباره حماس گفت مسئله فلسطین در قلب همه مصری ها جای دارد ولی وقتی مسئله امنیت ملی مصر مطرح است اولویت ما آنست و پاسخ ما به هرگونه لطمه زدن به امنیت ملی مصر کوبنده خواهد بود.
متن بخش اول گفتگو با رئیس جمهور مصر به شرح زیر است:

الشرق الاوسط: امروز سالگرد پیروزی (جنگ) اکتبر است. احساس و دیدگاه شما درباره اینده صلح در منطقه چیست؟

عدلی منصور: در واقع اکتبر برای مردم مصر رویدادی بزرگ است. زیرا همانطوریکه می دانید ما در سال ۱۹۶۷ شکست بزرگی متحمل شدیم و این بر مصر و اعراب تاثیر گذاشت. ما تصمیم گرفتیم بار دیگر شرافت را برگردانیم. در سال ۱۹۷۳ همه مصریها و همه اعراب متحد شدند و به مصر کمک کردند تا ثابت کنیم که خواست ما خلل ناپذیر است و اراده ما این بود که سرزمینهای اشغال شده را بازپس خواهیم گرفت. انها را پس گرفتیم و سرانجام خواست (ملت) محقق شد. بر این گمان هستم که وقت ان رسیده است که اعراب بفهمند که باید متحد شوند. اگر متفرق شویم ضعیف می شویم و قوت ما در اتحاد ما است. بدون تردید اگر کشورهای منطقه متحد شوند مسئله طوری دیگر خواهد بود. همانطوری که می دانید بین ما و اسرائیل موافقت نامه صلح وجود دارد و مصر به تعهداتش احترام می گذارد. مصر هیچ قصدی ندارد از مفاد این موافقت نامه عدول کند.

پرسش: خبر عهده دار شدن ریاست جمهوری مصر را چگونه دریافت کردید؟

پاسخ: لحظه دشواری بود و شما می دانید مصر یعنی چه. چه موقعیتی دارد و می دانید جمعیت ان چقدر است و از چه مشکلاتی رنج می برد. من در واقع خیلی نگران بودم. نوعی ترس و وحشت مرا فراگرفته بود. فکر نمی کردم روزی در جایگاه ریاست کشوری به بزرگی مصر قرار بگیرم. همه سوابق اجرایی من در دستگاه قضایی بود. درست است که قانون اساسی سال ۱۹۷۱ تصریح می کند که فقط در زمان خالی شدن پست ریاست جمهوری، رئیس دادگاه قانون اساسی به مدت ۶۰ روز ریاست جمهوری را بر عهده می گیرد و این یعنی یک کار تشریفاتی برای تهیه مقدمات انتخابات ریاست جمهوری.

پرسش: چند روز پیش ‌کاترین اشتون نماینده عالی امور خارجی و سیاست امنیتی اروپا را به حضور پذیرفتید… در مورد چه چیزی گفتگو کردید؟

پاسخ: اشتون در دیدار با من بر حمایت اتحادیه اروپا از نقشه ‌راه آینده مردم مصر تاکید کرد و تلاشهای ” کمیته ۵۰ نفره” و سیاست آن برای وضع قانون اساسی که نماینده همه مصریها باشد را ستود. اشتون همچنین از تلاشهای دولت فعلی مصر برای تماس با همه طرفهای سیاسی مصری تمجید کرد. ما اتفاق نظر داشتیم که هر طرفی که در روند گفتگوها مشارکت می کند باید مشارکت مثبت داشته باشد و همه عمل کردن بر اساس این نقشه راه را برای اینده مصر درک می کنند و این مسیری برگشت ناپذیر است. اشتون همچنین تاکید کرد که توجه زیادی به این امر دارد که مصر در این مرحله کمک مناسب اقتصادی دریافت کند و وی تمام تلاش خود را نزد نهادهای مالی اروپایی به ویژه بانک سرمایه گذاری اروپا و بانک بازسازی و توسعه اروپا برای این منظور بکار خواهد گرفت. نماینده عالی اروپایی تاکید کرد وی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا وضعیتی را که بسیاری انرا فقط از طریق صفحه تلویزیون دنبال می کنند و بنابراین واقعیت‌ آنرا درک نمی کنند توضیح خواهد داد. وی بر محکومیت عملیات تروریستی در مصر از سوی اتحادیه اروپا تاکید کرد و شهادت نیروهای شریف مسلح و پلیس را در مقابله با تروریسم به من تسلیت گفت.

پرسش: درباره وضعیت کمک های توسعه ای اروپا چطور؟

پاسخ: کمک های مربوط به توسعه یکی از ابعاد روابط دوجانبه بین کشورها است. روابط یک کشور با کشور دیگر یا با یک بلوک جغرافیایی را نمی توان به ارزش کمکها خلاصه و محدود کرد. مصر و اتحادیه اروپا دارای روابط تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. مصر از کشورهای پیشرو در کمک به ایجاد همکاری “اروپایی مدیترانه ای” یا مشارکت بین کشورهای حاشیه مدیترانه است.

ولی اتحادیه اروپا در نوامبر گذشته در نشست گروه کاری مصری- اروپایی فقط از کمک پنج میلیارد یورویی خبر داد. واقعیت این است که این رقم جمع رقم هایی است که قبلا روی انها توافق شده بود و ناچیز است. وقتی شما با مسئولان اروپایی در این باره صحبت می کنید انها به بحران اقتصادی شدید جاری در کشورهایشان اشاره می کنند. ما با عنایت به این بحرانها، همزمان از اتحادیه اروپا انتظار کمک های بیشتری برای حمایت از انقلاب مصر را داریم. دست کم میزان آن کمک‌ با انچه در رسانه ها اعلام می کنند همخوانی داشته باشد. راه حل این مسئله، به نظر من ،‌ در وجود اراده سیاسی (طرف اروپایی)‌ است.

متاسفانه هنوز برخی کشورهای اروپایی هستند که اصل و ماهیت انقلاب مصر و نزاکت و پاکی که در روابط بین مصر و دیگر کشورها وجود دارد را درک نمی کنند. ما هنوز از برخی پایتخت های اروپایی شرط و شروطی درباره ارسال این کمک ها می شنویم. کمکهایی که خیلی ناچیز است. ولی مردم مصر این شروط را تحت هیچ شرایطی قبول نمی کنند. این کمکها منافع مشترک مصر و کشور کمک کننده را تامین می کند. ما اصولا هیچ عیبی نمی بینیم که کمک های مشروط را رد کنیم. همانند کاری که اخیرا ما با بازگرداندن کمک های قطر کردیم که به صورت اوراق قرضه صورت گرفت و آنها را به دوحه بازگرداندیم.

پرسش: نظر شما درباره این شرط گذاریهای اروپایی چیست؟

پاسخ: همانطور که گفتم مصریها به هیچ وجه لطمه دیدن حاکمیت مصر و مداخله در امور داخلی خود را قبول نمی کنند حتی اگر بر حاکمیت ملی مصر تاثیر اندکی بگذارد. پاسخ ما در واکنش به چنین مداخله ای فوری خواهد بود. همانطور که کمک های قطر را بازگرداندیم. ما از هرکسی که می خواهد بر اساس رویکرد و راهبرد مورد قبول دولت مصر به ما کمک کند استقبال می کنیم. اما هر کس فکر می کند که می تواند برای ما حدود مشخصی (‌در ازای کمک )‌ تعیین کند مردم مصر و دولت مصر آنرا رد می کنند. ما در مقابل هر گونه اقدام غربی ها در این زمینه می ایستیم. در اینجا اجازه می خواهم بطور ویژه به عربستان سعودی به خاطر اظهارات وزیر امور خارجه اش که صراحتا گفت هرگونه کمک های عمل نشده (‌دیگران)‌ به مصر را جبران می کنیم، درود بفرستم.

ما بر این باوریم که ان گروهی در اروپا که ماهیت دوره گذار و حساس در مصر و تغییرات بزرگ در ان را درک می کنند در شکل دادن موضع نهایی اروپا حرف اخر را خواهد زد. دیدارهای متوالی اخیر من با مسئولان اروپایی نشان از وجود درک و فهم روزافزون از واقعیت اوضاع مصر نزد اتحادیه اروپا دارد. من معتقدم غرب در حال درک درست واقعیات است. انها شروع به درک این موضوع کرده اند که تهدید به قطع کمکها بر تصمیمات مصر تاثیر ندارد بلکه بر عکس بین مردم مصر و این کمکها فاصله می اندازد.

آیا این نقشه راه که ریاست شما بر آن تاکید دارد و بر ان نظارت دارید ، زمینه را برای مسیری که خود را مکلف به اجرای ان در دوره زمانی مشخص کرده اید فراهم می کند؟

مصر در حال پشت سر گذاشتن مرحله مهم نهادسازی است. ما قانون اساسی دموکراتیکی را بنا می کنیم که ناظر بر تفکیک کامل قوای سه گانه است، ازادی را برای شهروندان فراهم می کند و ارزوهای مردم را که بخاطر ان در ژانویه ۲۰۱۱ قیام کردند مد نظر دارد. انها مجددا در ژوئن ۲۰۱۳ وقتی دیدند رویاهایشان به سرقت رفته است و در مسیر انحرافی سوق داده شده است قیام کردند. ابعاد سیاسی که در تهیه قانون اساسی جدید مد نظر بوده است حقوق شهروندان عادی از جمله حقوق اقتصادی را تضمین می کند.

انقلاب مصر بر اساس شعارهای روشنی مانند “نان – آزادی و عدالت اجتماعی”‌ بود و ما این مثلث مطالبات را مد نظر داریم. قانون اساسی جدید مصر سرقت مجدد دموکراسی نوپای کشور را نمی پذیرد و اجازه نمی دهد این قانون به ابزاری برای خدمت به گروهی کوچک از جامعه تبدیل شود. ما همچنین به ابعاد سیاسی این کار توجه داریم و برای فعالیت های جدید کشور و ایجاد فرصت های شغلی جدید حرکت می کنیم تا نیازهای اولیه مردم از جمله آموزش و مسکن و از این قبیل را برآورده سازیم. طرح های سرمایه گذاری اخیر دولت در این راستا قابل ارزیابی است. ما همچنین به سمت عدالت اجتماعی گام برمی داریم … به عنوان مثال دستمزدهای معمول در سازمانهای دولتی را مشخص کردیم.

بنابراین، ما طوری عمل نمی کنیم که ملاحظات سیاسی موجب شود ابعاد اقتصادی و اجتماعی کار دولت متضرر شود. ولی در برخی موارد و بر حسب شرایط،‌ ما مجبوریم موردی را بر موردی دیگر اولویت بدهیم و بررسی کنیم. به عنوان مثال به امنیت می توان اشاره کرد. همانطوری که می دانید تامین امنیت برای هرگونه جهش اقتصادی ضروری است. بدون امنیت، سرمایه گذاری و جهانگردی به وضعیت عادی خود که مد نظر ما است و بر اساس امکانات قابل توجه و فرصت های موجود کشور باشد برنمی گردد. ولی اولویت ما این است که طبق نقشه راه و جدول زمان بندی شده به پیش برویم. هرچند که بسیاری بر تحقق برخی اهداف با توجه به محدودیت زمانی تردید دارند.

پرسش: آیا برای نقشه راه آینده ، همانطوریکه حضرتعالی اشاره کردید، سقف زمانی مشخص کرده اید؟

بستگی به موفقیت عملی و میدانی نقشه راه دارد. ما به تدوین قانون اساسی نزدیک شده ایم و در یک ماه “کمیته ۵۰ نفره” کارش را تمام خواهد کرد و در نتیجه به همه پرسی گذاشته خواهد شد. همانطوریکه می دانید این زمان بر است. بلافاصله ما اغاز انتخابات پارلمانی را اعلام خواهیم کرد و دو ماه یا دو ماه و نیم تا برگزاری انتخابات طول خواهد کشید. همه امادگی های تدارکاتی نیاز به جدول زمانی دارد که برخی از انها از طریق کمیسیون انتخاباتی صورت می گیرد و دو ماه یا سه ماه بعد از انتخابات پارلمانی ما انتخابات ریاست جمهوری خواهیم داشت.

پرسش: پس یک ماه بعد از انتخابات پارلمانی، انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد؟

پاسخ: در نقشه راه اینگونه ترسیم شده و قصدی برای تعدیل ان وجود ندارد.

پرسش: جناب اقای رئیس جمهور! همه ماهیت مرحله جاری که مرحله انتقالی خوانده می شود را درک می کنند ولی تراکم مشکلات اقتصادی قبل از ۲۵ ژانویه و بعد از آن، ‌اقتصاد مصر را، طبق گزارشها و اظهارنظرها، در وضعیت دشواری قرار داده است. با توجه به این اوضاع دشوار اقتصادی، تصمیمات سیاسی را چگونه اتخاذ خواهید کرد؟

پاسخ: تصمیمات سیاسی در مصر کلا مستقل از ملاحظات اقتصادی ‌و در هر حال بر اساس منافع کشور است. مهم ترین دستاوردهای “انقلاب ۲۵ ژانویه” که “انقلاب ۳۰ ژوئن” نیز بر آن تاکید داشت این است که مردم مصر ارتباط دادن تصمیات سیاسی در کشورشان با عوامل دیگر را رد می کنند مگر اینکه پای منافع عالیه کشور در میان باشد. اوضاع اقتصادی در کشور دشوار است و این بخاطر انباشته شدن مشکلات در قبل مانند سوء‌ مدیریت دولت های سابق و مشکلات ساختاری است.

مشکل اصلی اقتصاد مصر این است که به ثبات و امنیت نیاز دارد. این ثبات زمینه را برای فعالیت اقتصادی فراهم می کند. مصر کشوری غنی از منابع انسانی است و بازار اقتصادی بزرگی دارد. زمینه برای سرمایه گذاری های بزرگ که می تواند در ده سال چهره کلی اقتصادی کشور ار تغییر دهد فراهم است. ولی امنیت در سراسر کشور پیش نیاز آن است. بدون امنیت کامل نمی توان از جهش واقعی اقتصادی صحبت کرد. ناگفته پیدا است که حمایت عربستان سعودی و برادران عرب بیشترین اثر را برای استقلال تصمیم گیری سیاسی کشور بدور از فشارهای ناشی از اقتصاد متزلزل مصر داشت.

پرسش: نقشه راه تصریح می کند که همه می توانند در روند سیاسی کشور مشارکت داشته باشند ولی این منوط به آن است که در خشونت دست نداشته باشند. با در نظر گرفتن پرونده اخوان المسلمین، نوعی خصومت مردمی علیه انها وجود دارد. از نظر جنابعالی چطور می توان با این پرونده در آینده برخورد کرد؟ آیا آنها علائمی برای مشارکت در حیات سیاسی بر اساس قواعد جدید نشان داده اند؟ ایا شما در این باره تحت فشار هستید؟

پاسخ: اخوان المسلمین از “انقلاب ۳۰ ژوئن” برای تقویت خود در خارج تلاش کرد. این تلاش اخوان در سطح مردمی و رسمی رد شد. ما هرگونه عرض اندام جدید انها را زیر نظر داریم. معتقدیم انها این پیام را گرفته اند. طرف هایی که به اخوان برای رسیدن به اهدافشان کمک می کردند نیز این پیام را دریافت کرده اند.

از مهمترین علل سرنگونی نظام سابق (‌اخوان المسلمین) ‌اصرار انها بر دور نگه داشتن بخش عظیمی از جامعه و تکیه صرف بر “دوستان و اقوام” بود. آنها درخواست هایی را که با منافع این گروه ها سازگاری نداشت نادیده می گرفتند. لذا من از زمان نایل شدن به ریاست جمهوری بر اینکه مقامات دست خود را به طرف همه طرفهای سیاسی در جامعه با هرگونه گرایشات و ایدئولوژی دراز کند تاکید کردم. البته تازمانی که دست انها به خون الوده نشده است و به دوری از خشونت پایبند هستند.

به عنوان مثال برای انتخاب نخست وزیر و تشکیل کابینه با همه طرفها مشورت کردم و به همه احزاب و گروههای سیاسی خواستم برای “کمیته ۵۰ نفره” ‌برای تعدیل قانون اساسی نامزد بفرستند. ولی اخوان ترجیح دادند در بنای مصر آینده مشارکت نکنند. در عوض انها ترجیح دادند به تحصن های مسلحانه و تهدید به آتش کشیدن کشور و تلاش برای دشمن کردن دنیا علیه مصر ادامه دهند.

ارزیابی من در این باره این است که این گروه اکنون در حال بررسی مجدد سیاستها و کارنامه خود است. این از طریق عذرخواهی بعضی از سران اخوان و اشاره انها به سوء مدیریت قابل تشخیص است. ولی این عذرخواهی ها کافی نیست. این نظر من نیست. این دیدگاه مردم است. آنها باید در عمل نیز تغییر کنند. این عاقلانه نیست که خشونت از سوی انها و تحریک (مردم)‌ علیه ارتش و پلیس ادامه داشته باشد و بعد عذرخواهی کنند. اخوان باید درک کند و بصورت اشکار تصریح نماید که بخشی از کشور است نه علیه آن.

مصر در اجرای نقشه راه سیاسی اینده کشور گامهای مطمئنی برداشته است. ما تمام تلاش خود را برای نهادسازی و بنای پایه های درست برای کشوری دموکراتیک و آزاد و مستقل در مصر برداشته ایم. ما در حالی که بر شریک کردن همه گروههای در مسیر سیاسی تاکید داریم بر دوری از وقت تلف کردن نیز اصرار داریم. مصر منتظر کسی نخواهد بود تا تکان بخورد (‌و در روند سیاسی شرکت کند). کسی که می خواهد در سازندگی کشور شرکت کند تا زمانی که به اصول دموکراتیک پایبند است و از خشونت دوری می کند مورد استقبال ما است. ولی کسی که وقت کشی می کند و در این خیال به سر می برد که طرف های خارجی و همچنین سیاست طرفداری از خشونت، موقعیت انرا تقویت میکند انها با قانون مواجه خواهند شد.

درباره فشارها باید بگویم که شاید شما متوجه برخی از این فشارها و تهدیدات که بر ما تاثیری نداشته است و انرا کاملا نادیده گرفته ایم شده اید. این نیروهای فشار به این نتیجه رسیده اند که فشار بر مصر چیزی را عوض نمی کند و فقط به چهره و محبوبیت انها در مصر لطمه وارد می کند.

پرسش: چه طرفهایی گفتگو با دولت را رد می کنند؟

ما با همه کار می کنیم.

پرسش: حتی اخوان؟

پاسخ: آنها اخوان هستند و ما با انها در حال تعامل هستیم و قصد نداریم کسی را (از روند سیاسی) ‌دور کنیم. ما همیشه پیام اشکار می دهیم وقتی می گوییم کسی که می خواهد در سایه نظام اینده وارد حیات سیاسی شود از آن استقبال می کنیم. ولی این مشروط به پرهیز از خشونت و حتی تشویق به خشونت است. در غیر این صورت عادلانه با قانون مواجه خواهند شد. اگر اتهام انها ثابت شود محاکمه خواهند شد واگر تبرئه شوند خوش آمدند.

پرسش: برخی ناظران پیش بینی می کنند اخوان در انتخابات پارلمانی اینده با نامزدهای مستقل وارد خواهد شد. ایا موانعی در مسیر ان وجود دارد؟

پاسخ: این مسئولیت مردم است. از نظر من منعی وجود ندارد. این مسئولیت رای دهندگان است. انها باید انتخاب کنند. افرادی که مرتکب خشونت شده اند و برای بازپرسی روانه دادگاه شده اند اجازه نامزدی ندارند و مردم نباید به انها رای بدهند تا اینکه وضعیت قانونی انها مشخص شود.

پرسش: آیا انتظاردارید پارلمان اینده مصر که در نقشه راه اینده لحاظ شده است در مقایسه با پارلمانهای سابق بیشتر از گذشته نمایندگی مردم را نشان دهد؟ نقش جوانان را در این مرحله سیاسی چطور می بینید؟

پاسخ: قطعا، پارلمان مصر در مرحله اینده نمایندگی بیشتری از اراده مردم از خود نشان خواهد داد. این به این معنی نیست که انتخابات پارلمانی سابق ازاد نبوده است. این انتخابات ازاد بوده و تحت نظارت قضایی قرار داشته است ولی مردم مصر در ۳۰ ماه گذشته درگیر سیاست بوده اند و الان درک می کنند که شعارهای برخی ها نوعی فریبکاری برای رسیدن به اهدافشان بود. مصری ها از تجریه تلخ گذشته درس می گیرند و من مطمئن هستم انتخابات پارلمانی اینده تبلور حق، بزرگی، اعتدال و میانه رویی مردم خواهد بود.

ما خیلی خوب درک می کنیم که جوانان آیندگان مصر هستند. دولت مسائل جوانان را در راس اولویت های خود قرار خواهد داد. در این مسیر، بویژه توسعه و اصلاح و ساختار بندی مجدد نظام اموزشی در تمام مراحل مد نظر است تا در چارچوب آرزوها و چشمداشت های مصری ها باشد. ما این مسئله را می دانیم که مصر کشوری جوان است لذا مسائل جوانان باید در صدر اولویت های دولت باشد. باید زمینه ای فراهم شود تا جوانان مصری اینده خود را با اندیشه و شور واشتیاق و ارزوهای خود بسازند. مهمترین چیزی که مامی توانیم برای جوانان برای رسیدن به این هدف فراهم کنیم اموزش است. آموزش آینده انها را در قالب دولت امروزی بهتر تضمین خواهد کرد. دولتی که برای دموکراسی از طریق اموزش و توسعه اقتصادی تلاش می کند.

من تاکید می کنم که دولت مصر همه نهادها و تاسیسات مربوط به جوانان را در راس امور قرارخواهد داد و با اصلاح وتوسعه و بازسازی نظام اموزشی زمینه برای اموزش عملی و واقعی فراهم خواهد شد و این امر منجر به تحقق اهداف اجتماعی واقتصادی خواهدشد که درانقلاب ۲۵ ژانویه روی ان تاکید شد. مایل هستم تاکید کنم که نظام اموزشی مصردر دهه های گذشته مسئول بخش اعظمی از سرخوردگی و ناامیدی جوانان و هدر رفتن فرصت، به نتیجه نرسیدن توانایی ها، مهارتها و شایستگی های (جوانان)بوده است.

پرسش: با توجه به حملات به کلیساها درمصر، وضعیت قبطی های مصر را چگونه می بینید؟

پاسخ: قبطی ها در مصر مانند مسلمانان دارای حقوق و وظایفی هستند که هرشهروندی دارد. دولت جدید مصرکه ما در حال ساخت آن هستیم به مفهوم شهروندی توجه دارد و با همه تعامل خواهد کرد. دولت مصر تاکید دارد تا حقوق همه شهروندان تامین شود. این تعامل براساس ملاحظات دینی نیست. آزادی عقیده برای همه است. سازمان ها و نهادهای دولتی درارتباط شهروندان با خدایشان دخالت نمی کنند. مگر در برخی قوانین مربوط به احوال شخصیه که ناظر بر اجرای ویژه احکام مسلمانان و مسیحیان است.

مردم مصر به مفهوم ” اقلیت های دینی” زیاد اهمیت نمی دهند . در مصر اصولا اقلیت دینی وجود ندارد. اگر شما تعداد افراد معتقد به یک دین را با جمعیت کل کشور بسنجید متوجه می شوید ما فقط اقلیت کوچک دینی داریم. بنا بر این درباره این موضوع در مصر نباید زیاد صحبت کرد. اگر چه عده ای می خواهند درباره کلیسای قبطی ارتدکس و کلیساهای دیگر در مصر صحبت کنند اجازه دهید این کار را بکنند.

مصر جدید شیوه ظاهر سازی و ندیدن واقعیات را در پیش نخواهد گرفت. منظور من این است که جامعه مصر گاهی شاهد تنش هایی است که با توجه به ابعاد دینی و طایفی گسترش پیدا می کند. به نظرم بهترین وسیله برای مبارزه با ان قانون و تضمین حاکمیت قانون است. مسئولیت دولت اعمال قانون است. ما از درخواست غربی ها که گاهی این درخواست (حاکمیت قانون) را دارند واقف هستیم . ولی این اظهار نظرها بر استدلالهای غلط استوار است.

در این باره جالب است که به این موارد توجه کنید: به عنوان مثال در قضیه آتش زدن کلیسا ها که اخیرا در مصر رخ داد غرب کجا بود؟ چرا ساکت بود؟ به نظرم پاسخ این است که برخی ترجیح می دهند چشمان خود را ببندند زیرا به نفع انها است. این نشان می دهد درخواست های غربی در این مورد به حق نیست. غرب باید در این باره تعامل درست داشته باشد. این مصر است که باید مشکلاتش را خودش حل کند. گروه اخوان و گروههای تندروی نزدیک به انها به قبطی ها و کلیساها و مغازه های انها حمله کردند. من مانند همه مصری ها مایل هستم از موضع حکیمانه پاپ “تواضروس دوم ” رهبر قبطی ها قدردانی کنم. وی گفته بود برای ازادی باید هزینه های بزرگی داد و اتش کشیده شدن کلیساها جزئی از این هزینه ها است و ما با شکیبایی و عشق این هزینه را به کشورمان می دهیم.

پرسش: بسیاری از ناظران مشکل مداوم اقتصادی مصر را به بی ثباتی و ناامنی ناشی از ادامه تظاهرات و خرابکاریها خواه در سینا یا برخی تظاهرات ها در قاهره و تعدادی از استانها نسبت می دهند. در اینده چطور باید در زمینه امنیتی اقدام کرد؟

پاسخ: در واقع شما به نکته بسیار مهمی اشاره کردید. ما در کشور سه روند مهم داریم . روند امنیتی، روند سیاسی و روند اقتصادی. بدون روند اول (امنیت) دیگر روند ها محقق نخواهد شد. ناامنی بر روند های دیگر سیاسی و اقتصادی تاثیر خواهد گذاشت. آیا سرمایه گذاران به مصر ناامن خواهند امد؟ پاسخ منفی است. پس ثبات و امنیت ضروری است. اولویت با این روند امنیتی است. ما در این مسیر گام هایی بزرگی برداشته ایم . من معتقدم همه شاهد هستند که مصر الان با مصر یکماه یا دو ماه پیش فرق می کند و ماان شاءالله در این مسیر پیش می رویم . امنیت را توسعه می دهیم و قانون شکنان را مورد پیگیری قرار می دهیم هم در بعد کیفری و هم علیه کسانی که می خواهند خشونت را گسترش دهند. ما در برخورد قاطعانه بر اساس قانون جدی هستیم تا روند سیاسی و اقتصادی تقویت شود.

پرسش: روابط با امریکا را با توجه به اینکه با برخی حساسیتها مواجه شده است چطور ارزیابی می کنید؟

پاسخ: آمریکا از ابتدا موضع محافظه کارانه ای درقبال تحولات مصر اتخاذ کرد و این بخاطر ارزیابی های خاصی بود. من نمی خواهم وارد جزئیات بشوم. ولی فکر می کنم انها الان اوضاع مصر را بهتر درک می کنند و این از سخنرانی اخیر اوباما مشخص است. من همچنین میتنوانم بگویم که همه نهادها ی دولت امریکا (در موضع گیری در قبال مصر) هماهنگ نیستند. برخی از آنها در دولت و در کنگره معتقدند که حوادث مصر یک انقلاب واقعی مردمی بود ولی بیشتر انهایی که من با انها دیدار داشتم بر این باور بودند که این یک انقلاب مردمی بود و رژیم سابق در محاسبات خود اشتباه کرده بود.

پرسش: با توجه به سابقه قضایی شما و دیدگاه شما درباره درگیری و منازعه بین رئیس جمهور سابق و قوه قضائیه، رابطه اتی بین قوه قضائیه و هرگونه تحول در مصر را چگونه می بینید؟

پاسخ: واقعیت این است که درگیری بین نظام سابق و قوه قضائیه یک درگیری بود که هر دو طرف آن بازنده بودند. رئیس جمهور سابق تصور می کرد همه دستگاه های دولت علیه وی کار می کنند لذا با قوه قضائیه و ارتش و پلیس و الازهر و رسانه ها درگیر شد و هیچ طرفی بدون درگیری نماند. در مورد قوه قضائیه به عنوان قوه مستقل باید بگویم که قانون اساسی جدید رابطه بین قوه قضایه و مجریه را بطور مشخصی تنظیم می کند و بر این اساس قوه قضائیه مستقل است.

من بر این گمانم که در این مسئله هیچ اشکالی وجود ندارد زیرا قوه قضائیه مستقل و قوه مجریه مستقل هستند و هریک زمینه کار خود را دارند. قوه مجریه ربطی به قضائیه ندارد. قوه مجریه سوپاپ اطمینان کشور است. هر کشوری که بدون دستگاه قضاء باشد در چارچوب اصول درست اداره نخواهد شد.

پرسش: با توجه به محاکمه متهمین نظام سابق شما این روند قضایی را چگونه می بینید؟

پاسخ: نظام سابق و متهمان آن به اتهام جنایات مشخصی محاکمه می شوند و پرونده ها به طرفهای ذینفع ارجاع داده شده است. نظام سابق همچنین از طریق محاکمه رئیس جمهور سابقش مورد مواخذه است ولی وی (مبارک) به حکم صادره علیه خود در دادگاه استیناف اعتراض کرده است. این دادگاه حکم اول را بنا به دلایلی که مطرح کرد لغو کرد و محاکمه دوباره برگزار شد .

پرسش: آیا معتقد هستید که مصر در اینده می تواند تغییر کند . منظور من اینده خفقان سیاسی و برخی خشونت های برخی گروهها است. نظر شما در این باره چیست؟

پاسخ: من فکر می کنم این موضوع زمان می برد. ما نباید فراموش کنیم که ما انسان هستیم . ملاحظه کنید که گروه اخوان المسلمین وقتی به قدرت رسید فکر نمی کرد به سادگی سرنگون شود. آنچه الان از سوی این گروه صادر می شود واکنش طبیعی به از دست دادن این قدرت است. آنها برای این قدرت از سال ۱۹۲۸ جنگیده اند. اخوان دارای سازمان و برنامه استو آنها وقتی به قدرت رسیدند برای اداره مصر به عنوان یک کشور برنامه نداشتند لذا شکست مفتضحانه خوردند. این موجب شوکی بزرگ برای انها بود و شدیدا موجب تاسف آنها شد. آنها هنوز تحت تاثیر این شوک هستند و هنوز نمی توانند تصور کننند که قدرت را از دست داده اند. آنها حتی در حال حاضر در خیال به سر می برند.

پرسش: این دنیای خیالی (اخوانیها) آیا موجب ادامه خشونت خواهد شد؟

پاسخ: این زمان می برد (آنها به گذشت زمان برای فراموش کردن شکستها نیاز دارند) و من فکر می کنم مسایل با گذشت زمان حل می شود.

پرسش: اوضاع سینا و عملیات نظامی جاری در این منطقه در چه وضعیتی است؟

پاسخ: ارتش مصر قهرمانانه در حال تعقیب قانون شکنان و گروههای ترویستی است. این عملیات در حال اتمام است و در اینده نزدیک بخش بسیار بزرگی از تروریسم نابود خواهد شد.

پرسش: جنبش حماس به اخوان نزدیک است و امروزه متهم است که در حوادث سینا نقش دارد. روابط آتی مصر و حماس چگونه خواهد بود؟

پاسخ: مصر در خدمت آرمان فلسطین بوده،هست و خواهد بود. آرمان فلسطین در قلب همه مصریها قرار دارد ولی امنیت ملی مصر بالاتر از همه چیز قرار دارد و اگر مورد تجاوز قرار گیرد پاسخ ما محکم خواهد بود.

پرسش: در مورد پرونده سوریه چطور؟

پاسخ: در مورد سوریه ما مخالف مداخله نظامی هستیم. گمان می کنم مسئله سوریه از طریق راههای مسالمت آمیز و گفتگو بین گروههای مختلف و رژیم حاکم حل می شود. چه در اظهارات شخصی من و چه آقای وزیر خارجه ما استفاده از سلاحهای شیمیایی را محکوم کردیم. من فکر می کنم موضع اخیر سوریه که با نظارت بین المللی و نابودی آنها موافقت کرد تا حدی مورد قبول جامعه بین المللی است و امیدواریم صادق باشند.

پرسش: اگر بخواهیم درباره قانون اساسی سوالی مطرح کنم باید بگویم که در جهان عرب بین گروههای مختلف بویژه اسلام سیاسی و گروههای مدنی (غیر دینی) منازعه وجود دارد واین فقط منحصر به مصر نیست. با توجه به اینکه مصر در حال گذار از دوره انتقال دموکراتیک است به نظر شما دیدگاه درست و بهتر برای این کشورها برای برخورد در قبال دین و سیاست چیست؟

پاسخ: واقعیت این است که من به عنوان شهروند نظر شخصی خودم را دارم. من معتقدم که دین مقدس است. دین ناظر به رابطه بین انسان و خدای اوست. ولی سیاست آدمها و شرایط خودش را دارد و من نمی پذیرم که برای سیاسی کاری، امری مقدس را نادیده بگیرم. حاکم اسلامی باید در چارچوب اسلام حکومت کند زیرا اسلام دروغ گفتن را حرام می داند. پس حاکم باید با مردمش و در وهله اول با خودش رک و راست باشد. اسلام فریب کاری را نمی پذیرد لذا حاکم نباید مردمش را فریب دهد. اسلام رشوه را حرام می داند. این آن چیزی است که من برای یک مسلمان می دانم.

آیا این اسلام است که برای من مشخص می کند چه نظام اقتصادی، نظام سرمایه داری یا سوسیالیستی را اعمال کنم؟ نه. اسلام به من می گوید که به مردم ظلم نکنید. . . اسلام به من سفارش حقوق جامعه و عدالت را کرده است. اسلام همزمان می گوید که مردم باید زندگی مناسب داشته باشند غنی بودن را حرام نمی داند. اسلام وجود دارا و ندار را می پذیرد و لذا زکات را واجب کرده است. از اغنیا بگیرید به فقرا بدهید. این اسلامی است که می فهمم. اسلام دینی پیشرفته، متعالی و با ظرفیت است. اسلام دین افراطی و تندی نیست. دینی نیست که برخی از اسلام گرایان می خواهند آنرا به جهان صادر کنند. ما خیلی به اسلام ظلم می کنیم. بر همین اساس نزد خدا محاسبه خواهیم شد. اسلام لطیف و زیباتر از چیزی است که انرا معرفی کرده اند. آیا اسلام خواستار ارعاب مردم است؟ آیا اسلام می گوید به کشور دیگر برو و بکش و خرابکاری کن؟ این کدام اسلام است. به نظرم این (کارها از) اسلام نیست.