جشنواره کن ۲۰۱۴

شصت و هفتمین دوره جشنواره کن، بزرگ ترین جشنواره سینمایی جهان، روز یکشنبه بیست و پنجم مه به پایان رسید. طبق معمول با انبوهی هیاهو، فرش های قرمز، ستارگان سینما و نخل طلایی که نصیب سینمای ترکیه شد.

پس از دو سال پیاپی بارانی بودن هوا، کن امسال، به جز دو روز طوفانی، آب و هوای آفتابی دلچسبی را به همراه داشت که فضا را مطبوع تر می کرد. ضمن این که فیلم های امسال به نسبت سال گذشته، در مجموع دیدنی تر بودند؛ هرچند کماکان چند فیلم بسیار ضعیف در بخش مسابقه حضور داشت که همگان را متعجب کرد.

داوری امسال

داوران امسال به ریاست جین کمپیون و با حضور لیلا حاتمی بازیگر ایرانی به عنوان یکی از داوران، نخل طلا را به فیلم درخور نوری بیلگه جیلان، “خواب زمستانی”، اهدا کردند؛ فیلمسازی که پیش تر در کن تحسین شده بود، اما هیچگاه جایزه اصلی این جشنواره را با خود به خانه نبرده بود.

خواب زمستانی- برنده نخل طلا

اما داوران امسال فیلم شگفت انگیز “داستان های وحشی” (دامین زفرون)از آرژانتین را کاملا نادیده گرفتند و فیلم درخشان “لویاتان” (آندره ی زیاگینستف) از روسیه هم تنها جایزه فیلمنامه را گرفت، در حالی که به راحتی می توانست برنده نخل طلا یا حداقل جایزه بزرگ جشنواره باشد.

به رغم حضور چند بازیگر در هیات داوران امسال، سوال برانگیزترین بخش جوایز، جایزه بهترین بازیگر مرد و زن بود. تیموتی اسپال در آقای ترنز بازی به شدت غیرواقعی و اغراق شده ای دارد که به زحمت می توان از آن به عنوان بازی خوب یاد کرد و جولین مور به عنوان برنده جایزه بهترین بازیگر زن در فیلم ناموفق دیوید کراننبرگ، “نقشه های ستارگان”، حضور چندان برجسته ای نداشت، در حالی که ماریون کوتیار در فیلم ” دو روز، یک شب” برادران داردن شگفت انگیز بود.

نوری بیلگه جیلان و نخل طلا

نوری بیلگه جیلان پس از تجربه های اولیه، در فیلمی چون “سه میمون” به کمال رسید و در ادامه در دو فیلم بعدی سعی دارد ضمن حفظ سبک بصری شگفت انگیزش، به دیالوگ نقش ویژه ای بدهد تا دغدغه های فلسفی خود را درباره مفهوم زیستن، اخلاق و وجدان با تماشاگر در میان بگذارد.

تماشای “خواب زمستانی”، به مانند “روزی روزگاری در آناتولی” آسان نیست؛ دقت و حوصله مضاعف می خواهد تا تمام جزئیات فیلم که به شدت به هم پیوسته است، درک شود. فیلم طولانی است و صحنه های دیالوگ اولیه نویسنده با خواهرش، در نگاه اول خسته کننده به نظر می رسد، اما هر چه فیلم پیش می رود می فهمیم که تک تک کلمات به کار گرفته شده در آن دیالوگ طولانی، معنای خاص خود را می یابد و به کار فیلم می آید.

نوعی نگاه و “خدای سپید”

لویاتان- یک فیلم دیدنی از سینمای روسیه

نوعی نگاه بخش ویژه ای است در جشنواره کن که هر ساله فیلم هایی در آن پذیرفته می شود که به زعم برگزارکنندگان جشنواره، دارای ارزش های سینمایی خاص و به دنبال جست و جوی راه های تازه در هنر هفتم هستند. این بخش، داوران ویژه خود را دارد که جایزه اصلی امسال آنها به فیلم “خدای سپید”(کورنل موندروچکو) از مجارستان تعلق گرفت.

“خدای سپید” فیلم غریبی است که با یک سکانس ظاهرا سوررئال شروع می شود؛ شهر خالی از سکنه است و دختری سوار بر دوچرخه با صدها سگ برخورد می کند. به نظر می رسد با خواب شخصیت اصلی روبرو باشیم، اما فیلم پیش می رود تا در اواخر آن به همین صحنه بازمی گردیم و می فهمیم که همه چیز واقعی است: سگ های خانگی هار شده و به جان انسان ها می افتند.

روند هار شدن یک سگ موضوع اصلی فیلم را شکل می دهد؛ در واقع این که چطور یک انسان، یک سگ دوست داشتنی و رام را به یک حیوان وحشی آدمکش بدل می کند. در طول فیلم به زیبایی جای انسان و حیوان عوض می شود و در واقع سگ های فیلم انسان هستند و انسان ها، “هیولا” (در حالی که همان “انسان ها” این سگ ها را هیولا خطاب می کنند.)

فیلم صحنه های بسیار زیبایی از رابطه انسان و حیوان دارد و دویست سگ در این فیلم به زیبایی تمام صحنه های باورنکردنی ای خلق می کنند، تا آنجا که چگونگی ساخت برخی از این صحنه ها به یک سوال بزرگ بدل می شود. در صحنه پایانی سگ ها با موسیقی (هنر) به خواب می روند و پدر و دختر آرام در کنار آنها دراز می کشند و دوربین از بالا یک نمای شکوهمند را ثبت می کند.

تلخ ترین اتفاق جشنواره

روبوسی لیلا حاتمی با رییس جشنواره کن-رادیو زمانه

تلخ ترین اتفاق جشنواره کن امسال، جنجال بر سر یک روبوسی ساده لیلا حاتمی داور ایرانی این جشنواره با مدیر هشتاد و سه ساله جشنواره کن بود. بازتاب تهدیدها و اعتراض های گروه های تندرو در رسانه های غربی به یکی از اصلی ترین بحث های جشنواره بدل شد و تلویزیون فرانسه برنامه های ویژه ای در این باره داشت؛ برنامه هایی که در آن کارشناسان مختلف از این میزان تحجر ابراز حیرت می کردند و در نهایت و متاسفانه همه این جنجال های سیاسی که مصرف داخلی در ایران دارد، تصویری بسیار کریه از این کشور در غرب ترسیم کرد.

سوفیا لورن، ژاک اودیار و عباس کیارستمی

از مجموعه “کلاس های آموزشی استادان” (Masterclass) که هر ساله در کن برگزار می شود، امسال نوبت سوفیا لورن هشتاد ساله و ژاک اودیار فیلمساز جوان فرانسوی بود که به تبادل تجربیات خود بپردازند.

سوفیا لورن گفت که در آغاز کار به او گفته اند که دهان بزرگ و بینی تیزی دارد و نمی تواند در هیچ یک از تست های بازیگری قبول شود، اما ویتوریو دسیکا او را برای بازی در نقش اول فیلمش بدون تست انتخاب کرد.

داستان های وحشی از جوایز جشنواره بی نصیب ماند

لورن از مارچلو ماسترویانی هم حرف زد و چهارده تجربه مشترکشان، و با چشمانی پر از اشک گف: «او الان هم اینجا با من است.»

ژاک اودیار از تجربه ساخت شش فیلمش گفت و با تماشای قسمتی خشن از فیلم خود، “پیامبر”، گفت که از خشونت بیزار است و این صحنه خیلی ترسناک به نظر می رسد!

عباس کیارستمی سینماگر مشهور ایرانی هم در یک جلسه غیر رسمی با حضور فیلسمازان جوان بخش فیلم کوتاه از تجربیات خود در فیلمسازی گفت.