بان کی مون دبیر کل سازمان ملل – عکس از رویترز
بان کی مون دبیر کل سازمان ملل در گزارشی اعلام کرده است که دولت حسن روحانی از هنگام آغاز به کار نتوانسته در وضعیت حقوق بشر بهبود ایجاد کند، و خواستار آزادی فوری میرحسین موسوی و مهدی کروبی نامزدهای معترض انتخابات سال ۸۸ ایران شده است، گزارشی که واکنش تند مقامات ایران را در پی داشته است.
دبیرکل سازمان ملل روز سه شنبه در گزارش به شورای حقوق بشر سازمان ملل خواستار آزادی فوری آقایان موسوی و کروبی و دسترسی مناسب آنها به خدمات پزشکی شد و نیز با اشاره به افزایش آمار اعدام‌ها در ایران، خواستار آزادی فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و وکلای زندانی شد؛ کسانی که به گفته او به علت آن زندانی شده اند که “جویای حق آزادی بیان” بوده اند.
دبیرکل سازمان ملل همچنین به آمار بالای اعدام‌ها در ماههای نخست سال جاری میلادی اشاره کرد و با اشاره به گزارش ناوی پیلای، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد، گفت: سال گذشته در ایران ۵۰۰ تا ۶۲۵ نفر اعدام شده اند که ۵۷ مورد از این اعدام ها در ملاء عام صورت گرفته است.
مهرداد درویش پور، فعال حقوق بشر و استاد دانشگاه استکهلم سوئد چندی پیش دراین باره به شرق پارسی گفت: “دکتر روحانی با وعده آزادی زندانیان سیاسی، رفع حصر خانگی رهبران جنبش سبز و باز شدن فضای سیاسی ایران پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشت و مردم ایران با امید گشایش فضای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به وی رای دادند.”
وی با اشاره به اقدامات دولت روحانی برای بهبود روابط با کشورهای جهان گفت: «در این زمینه دولت قدم های خوبی برداشت و گزینه جنگ و تهدیدهایی که علیه ایران مطرح بود را تا حد زیادی کمرنگ کرد، اما نمی توان گفت که دولت وی در زمینه بهبود وضعیت حقوق بشر موفق بوده است.»
درویش پور گفت: “با روی کار آمدن روحانی و قبل و بعد از سفر وی به سازمان ملل، شاهد آزادی برخی از روزنامه نگاران و فعالان سیاسی بودیم و برخی از مطبوعات بار دیگر اجازه فعالیت گرفتند، اما از سوی دیگر می بینیم که شرایط و فضا تغییر زیادی نکرده زیرا با کوچکترین و ساده ترین حرف که خوشایند حکومت ایران نیست، روزنامه آسمان بسته شد و مدیر مسئول آن تحت تعقیب قضایی قرار گرفت.”
بان کی مون در گزارش خود همچنین اعلام کرد که میرحسین موسوی و مهدی کروبی بدون “هیچ‌گونه اعلام جرم یا محاکمه ای محصور” شده اند.
مقامات ایران همانطور که انتظار می رفت به سرعت به اظهارات دبیر کل سازمان ملل واکنش نشان داده اند.
علی اکبر ولایتی مشاور رهبر ایران در امور بین‌الملل در پاسخ به سوالی در رابطه با درخواست اخیر بان‌کی مون برای آزادی کروبی و موسوی گفت: “تا آنجایی که من اطلاع دارم آقای بان‌کی مون نسبت به سایر دبیرکل‌های سازمان ملل متحد تا امروز شخصیت مستقلی را از خود نشان نداده است.”
وی روز چهارشنبه در حاشیه همایش بین‌المللی نقش جهان اسلام در هندسه قدرت جهانی در جمع خبرنگاران گفت: “بان کی مون فردی است که کاملا در اختیار آمریکایی‌هاست و هر آنچه که آمریکایی‌ها بخواهند از طریق تریبون سازمان ملل بیان کنند را به آقای بان کی مون گفته و او در رابطه با آن اظهار نظر می‌کند.”
ولایتی گفت: “بان کی مون همواره در رابطه با بحران‌های جهانی و مشکلات جهان ساکت بوده و یا اقدام عملی در راستای بهبود وضعیت آنها نمی‌کند ولی هر جایی که قرار است آمریکایی‌ها از تریبون سازمان ملل استفاده کنند از بان‌کی مون استفاده می‌کنند. درواقع او هیچ ویژگی جز اینکه عامل و ابزار دست آمریکایی‌ها باشد ندارد.”
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در واکنش به گزارش اخیر بان کی مون در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران به خبرنگار پارلمانی باشگاه خبرنگاران گفت: “دبیر کل سازمان ملل پس از آنکه دعوتنامه اجلاس ژنو ۲ را به ایران فرستاده و سپس به دستور آمریکا آنرا پس گرفت نشان داد مجری دستور آمریکاست. ”
وی با بیان اینکه گزارش اخیر آماده بان کی مون نیز از همین جنس است، اظهار داشت: “دبیر کل سازمان ملل به عنوان فردی که باید کاملا مستقل باشد، باید الفبای عدم دخالت در کشورها را بداند تا چنین اظهاراتی ارائه نشود. ”
همچنین علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران تصریح کرد: “اظهارات دبیر کل سازمان ملل دخالت آشکار در امور جمهوری اسلامی ایران است و موضوع سران فتنه هیچ ربطی به بان کی مون ندارد.”
اما اردشیر امیرارجمند مشاور ارشد میرحسین موسوی که هم اکنون در فرانسه به سر می برد در گفتگو با شرق پارسی در این باره گفت: “یکی از وظایف بان کی مون به عنوان دبیر کل سازمان ملل بحث حقوق بشر است. حقوق بشر از اهداف سازمان ملل متحد است که در منشور ملل متحد هم ذکر شده است. بان کی مون هم بنا به وظیفه نگران وضعیت حقوق بشر در ایران است. این نگرانی تنها در رابطه با ایران نبوده و همه دبیرکل ها نسبت به این مسئه حساسیت داشتند. آقای بان کی مون هم در راستای انجام وظیفه خود نسبت به این مسئله حساسیت نشان داده است.”
وی افزود: “آزادی آقایان موسوی و کروبی، یک خواست ملی در ایران وجود دارد و آقای بان کی مون هم نمی تواند در قبال این درخواست عمومی بی تفاوت باشد. همچنین این مسئله در رابطه با صلح و امنیت در داخل کشور و همچنین در منطقه هم موثر است. آقای بان کی مون طبق وظیفه باید این موضع گیری را انجام داد.”
امیر ارجمند در رابطه با پاسخ علی اکبر ولایتی مشاور امور بین الملل رهبر ایران گفت، مقامات حکومتی (ایران) به صورت سنتی و روتین چنین واکنش هایی نسبت به مقامات بین المللی و سازمان ملل متحد اتخاذ کرده اند. درواقع آنها برای رفع مسئولیت این کار را انجام می دهند.
در این میان بعضی رسانه ها در ایران مانند وبسایت خبری جام جم نوشته اند “نتایج دیدار هیئت پارلمانی اتحادیه اروپا و پس از آن سفر کاترین اشتون به تهران و دیدار آنها با برخی محکومین و عوامل فتنه در گزارش بان کی مون نمایان شده است”.
علی لاریجانی رئیس مجلس ایران در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس این کشور، در واکنش به دیدار کاترین اشتون با بعضی فعالان حقوق بشر گفت: “اقدامی که نماینده اروپا انجام داد بسیار زشت بود.”
وی که در پاسخ به اخطار مهدی کوچک‌زاده پیرامون ملاقات کاترین اشتون با محکوم فتنه ۸۸ سخن می‌گفت، اظهار داشت: “اگر می‌خواستند ملاقاتی کنند باید طبق پروتکل از قبل به وزارت خارجه اطلاع می‌دادند؛ اینکه دوستانه ملاقاتی کنند دون شأن اروپایی‌هاست.”
