صف های طولانی در خیابان استانبول تهران برای خرید دلار / عکس: خبرگزاری تسنیم
تهران:الشرق الاوسط
درست یک ماه پیش بود که معاون رئیس جمهوری در تلویزیون ظاهر شد و برنامه‌ی جامع دولت را برای کنترل نرخ ارز به مردم اعلام کرد. بازار ارز آن روزها ملتهب شده بود و در یکی دور روز بیش از ده درصد رشد کرده و به مرز ۶۰۰۰ تومان رسیده بود. برای همین هم لحن جهانگیری که برای مدتی در حاشیه قرار گرفته بود، تند و با تحکم و‌توام با تخدید به بگیر و ببند بود. انگار که می‌خواست بگوید که دولت زمام امور را در دست گرفته است. روزنامه‌های ایران و خاصه روزنامه‌های طرفدار دولت هم با تیترهای درشت از بازگشت جهانگیری حرف زدند و از این گفتند که دولت عزم خود را جزم کرده که کار بحران را یکسره کند و قدرت خود را نشان دهد.
حالا از آن حرف‌ها که توام با تهدید به دستگیری متخلفان و قلع و قمع صرافی‌های متمرد بود سی و دو سه روز گذشته. نتیجه اما چیست؟ دلار در بازاری که بر اساس حرف‌های آن شب جهانگیری اساسا نباید وجود داشته باشد و غیر قانونی است تا لحظه‌ی نگارش این متن به مرز ۷۲۰۰ تومان رسیده و احتمالا بیشتر هم قیمت بخورد. دلار جهانگیری هم هنوز به بازار نیامده و فقط در فضای طنز مبادله می‌شود.
دلار از ابتدای سال جاری میلادی تا امروز در طی ۱۲۰ روز دو برابر شده است و این به‌معنای آن است که در طی یک زمستان، ارزش پول ملی یک کشور نصف شود. جالب است بدانیم که سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار هم نتایج فاجعه‌باری به بار آورده؛ بانک مرکزی در راستای اجرای برنامه‌ی جهانگیری ۴۰ تن طلا و ۳ میلیارد دلار ارز مجازی پیش فروش کرده و حالا یعنی ۹۶ ساعت پس از موعد پرداخت اولین سکه‌های پیش فروش شده، سکه‌ای به مردم نداده است تا مردم به وضوح بفهمند که عمق فاجعه چقدر است.
تا به‌حال هیچ کسی از مقامات اصلی دولت روحانی درباره‌ی رسیدن قیمت دلار به ۷۲۰۰ تومان اظهار نظر مفیدی نکرده و حتی خود جهانگیری هم در حرف‌هایی عجیب افزایش قیمت ارز را انکار کرده و گفته همه چیز شایعه است؛ اما از دلارفروش‌های کنار خیابان استانبول که بپرسید دلیلش را واضح به شما می‌گویند: مردم فهمیده‌اند که ارزش پول ملی در حال سقوط است و برای همین دارند پول‌های خود را به دلار و طلا تبدیل می‌کنند.
دلار هم که در بازار به ندرت پیدا می‌شود؛ دلیل این یکی هم ساده است: دولت به اندازه‌ی کافی دلار ندارد. در طی سه ماه اخیر و بنا بر آمارهای رسمی فروش نفت ایران بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یافته و پول‌های همان نفت‌های فروش رفته هم به سختی وارد ایران می‌شود. یک ماه دیگر هم نظام بانکی ایران با خطر قرار گرفتن در لیست سیاه فاتف روبرو است؛ برجام هم که دارد اشهد خود را می‌خواند و همین روزهاست که ذبح شود؛ قوز بالا قوز. روحانی اما می‌گوید خروج از برجام «نتایج وحشتناکی» برای آمریکا در پی خواهد داشت.
مهم نیست که روحانی دیروز به گونه‌ای با مردم خراسان رضوی حرف زد که انگار اتفاقی نیافتاده و همه چیز آرام است و این آمریکاست که دارد ضرر می‌کند و نه ایران؛ مهم نیست که جهانگیری بیاید و بگوید که اساسا مشکلی به‌نام مشکل بالا رفتن قیمت ارز وجود ندارد؛ مهم نیست که نه در مجلس و نه در دولت هیچ کسی موضع مشخص و تاثیرگذاری در این باره اتخاذ نکرده؛ مهم نیست که بانک مرکزی که احتمالا بخش بزرگی از مشکل به دلیل سیاست‌های آن است تابه‌حال سکوت اختیار کرده؛ مهم این است که مردم در کوچه و بازار فهمیده‌اند که در ورای تمام بلوف‌های رسمی، اقتصاد ایران دارد از هم می‌پاشد.
