جولیان لی*

در اولین دور از تحریم های آمریکا علیه ایران به طور مشخص واضح نبوده که چه اتفاقاتی درحال وقوع است. محدودیت های صادرات نفت در اوایل ماه نوامبر ادامه خواهد یافت و پیامدها بیش از پیش سرعت می یابند. ظاهرا پیش بینی کننده های نفت تاکنون به این مسئله پی نبرده اند.

بدون شک دونالد ترامپ نسبت به باراک اوباما سخت گیری و فشارهای بیشتری علیه ایران خواهد داشت. انتظار می رود که با اجرای محدودیت ها ، وارد کنندگان تا ۵ نوامبر خرید نفت کمتری داشته باشند. و این بار، صادرات ایران از میعانات گازی، نوع سبکی از نفت خام استخراج شده از میادین گاز، مشمول تحریم ها خواهد شد.

اینکه دولت های اروپایی مخالف عقب نشینی ترامپ از برجام هستند، چندان اهمیتی ندارد. سیاستمداران و بوروکرات ها ممکن است روی “استمرار صادرات نفت و گاز ایران ” کار کنند، اما این شرکت های آنها هستند که خریدار نفت ایرانند و نه دولت ها. تهدید خروج از بازار آمریکا و سیستم بانکی برای منع آنها از خرید، منع شرکت های کشتیرانی بین المللی از حرکت و بیمه گران از تجارت کفایت می کند.

چین تنها خریدار نفت ایران است که دربرابر تحریم های آمریکا مقاومت می کند.

در ماه ژولای، صادرات نفت خام و میعانات گازی تا ۴۳۰۰۰۰ بشکه در روز است که نشان از آن دارد که ۱۵ درصد نسبت به ماه می، یعنی موقعی که ترامپ آغاز تحریم ها را اعلام کرد، کاهش یافت.

تا ماه ژولای، واردات نفت خام اروپا از ایران تا ۲۲۰۰۰۰ بشکه رسیده که آن هم نشان دهنده کاهش ۴۱ درصدی نسبت به آوریل است؛ و رسیدن آن به نقطه‌ی صفر تا ماه نوامبر مایه تعجب نیست.

درحالی که بزرگترین خریداران ایران پس از تحریم ها، خرید خود را افزایش داده‌اند، دیگر خریداران به شدت از خرید خود کاستند.

در آسیا، بزرگترین بازار ایران، کره جنوبی از ماه ژوئن، از خرید نفت خام و میعانات گازی دست کشید. این مسئله از آن جهت بحرانی است که کره بهترین خریدار میعانات گازی ایران بوده است.

تحویل میعانات گازی به امارات متحده عربی نیز متوقف شده است. دو محموله اخیر همچنان در انتظار تخلیه‌اند و شرکت ملی نفت امارات، از جاهای دور، همچون الجزایر، درحال تامین منابع خود است.

ژاپن هم قصد مبارزه با آمریکا ندارد. واردات نفت خام این کشور از ایران هم زمان با تحریم های اعلام شده توسط ترامپ کاهش یافت. اگرچه مقامات هنوز با همکاران آمریکایی گفتگو می کنند، شرکت ها توقع لغو ندارند و واردات تا ماه نوامبر احتمالا به صفر کاهش می یابد.

اما چین و هند هنوز دستاز خرید برنداشته اند و هند، خرید خود را بالا برد و مقامات هند کاهش واردات به صفر را مناسب نمی دانند. یک قرارداد که درآن هند می تواند حجم کاهش یافته ای از نفت ایران را در مقابل تعهد به خرید بیشتر از آمریکا ،خریداری کند، قابل تصور است.

چین هم می گوید اگر چه خرید نفت از ایران را قطع نمی کند، آن را افزایش هم نمی دهد. سهم محموله های نفت خام و میعانات گازی ایران از واردات چین در ماه ژولای تا ۱۰۵۰۰۰ بشکه در روز یا ۱۴ درصد در مقایسه با آوریل بود اما در حال حاضر که نفت خام آمریکا از لیست اجناس مورد نظر تعرفه های چینی برداشته شد، ممکن است کاهش یابد.

اینها همه ما را به چه معناست؟ در دولت اوباما، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در طی دوسال روزانه تا ۱٫۲ میلیون بشکه افت کرد. اما این افت پس از او بسیار بیشتر شد؛ بدون آن که حمایت سیاسی متحدان آمریکا وجود داشته باشد.

*همزمان با بلومبرگ