دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا – رویترز
دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، در تازه ترین سخنرانی خود در مجلس این کشور، نسبت به بازگشایی سفارتخانه های ایران و بریتانیا ابراز امیدواری کرد و گفت: «در حال حاضر در حال تعامل دوباره با ایران هستیم.»
کامرون روز دوشنبه ۱ سپتامبر در پایان سخنرانی خود درباره اقدامات بریتانیا در خصوص برخورد با تروریسم در این کشور و منطقه خاورمیانه در پارلمان بریتانیا به پرسش های نمایندگان این کشور در این خصوص پاسخ داد.
جک استراو، نماینده پارلمان و وزیر امور خارجه پیشین بریتانیا، یکی از نمایندگان حاضر در این جلسه علنی پارلمان بود. وی هنگام طرح پرسش خود به مقاله کامرون در روزنامه دیلی تلگراف، منتشر شده در تاریخ ۱۶ اوت، اشاره کرد که در آن نخست وزیر بریتانیا به ضرورت همپیمانی با کشورهای خاورمیانه، از جمله ایران، برای مبارزه با تهدید نیروهای افراطی در عراق تایید کرده بود.
استراو گفت: «شما در این مقاله به ضرورت تشکیل همپیمانی در منطقه از جمله ایران اشاره کردید. آیا موافقید که به موازات مذاکرات هسته ای با ایران، همان طور که شما خاطرنشان کردید، ما بیش از همیشه به همکاری ایرانی ها، به عنوان معدود کشورهای باثبات در منطقه، نیاز داریم؟»
وزیر امور خارجه پیشین بریتانیا افزود: «با این اوصاف، شما چه اقداماتی برای برقراری نهادینه کردن روابط دیپلماتیک انجام دادید، به ویژه آن که سفارت خانه های دو کشور هنوز باز نشدند؟»
کامرون در پاسخ به استراو درباره از سرگیری روابط دیپلماتیک کامل میان دو کشور ایران و بریتانیا گفت: «من به تجربیات قابل توجه استراو در خصوص تعامل با ایران که محدود به دوران وزارت خارجه او نیز نمی شود، واقفم. ما با احتیاط در حال تعامل دوباره با ایران هستیم و آقای استراو از گام هایی که برداشته شده، آگاه است.»
نخست وزیر بریتانیا افزود: «اطمینان دارم که سفارتخانه های در دو کشور کار خود را از سر خواهند گرفت و سایر اقدامات باقیمانده مربوط به آن انجام خواهد شد.»
کامرون بدون اشاره به سیاست های نوری المالکی نخست وزیر پیشین عراق و جایگزین شدن او با حید العبادی تاکید کرد: «با توجه به تاریخچه ایران و آن چه این کشور در حمایت از سازمان های تروریستی انجام داده است ما باید با احتیاط در این باره گام برداریم. واضح و مبرهن است که آن چه عراق امروز به آن احتیاج دارد یک دولت عراقی است که نماینده همه مردم این کشور، به ویژه جمعیت سنی که به تازگی از عرصه سیاست عقب رانده شدند، باشد. نظام عراقی و بقیه کشورهای منطقه باید کمک کنند که این امر محقق شود.»
در کشاکش مناقشه دیپلماتیک دولت و مجلس ایران با بریتانیا در مورد همراهی این کشور با سیاست های تنبیهی-تحریمی ایالات متحده آمریکا، عده ای تحت عنوان دانشجویان مسلمان در تجمعی اعتراضی در تاریخ ۸ آذر ۱۳۹۰ وارد سفارت بریتانیا در تهران شده و پرچم این کشور را پایین آورده و آتش زدند.
یورش کنندگان به سفارت بریتانیا نشان رسمی پادشاهی متحده بریتانیا را از داخل سفارت این کشور در تهران به بیرون ساختمان سفارت پرتاب کردند. تعداد بساری از تابلو ها و اشیاء گرانقیمت داخل سفارت و محل اقامت سفیر همچنین به یغما رفت.
پیرو این یورش و غارت، دولت بریتانیا دستور اخراج تمام اعضای سفارت ایران در لندن را صادر و سفارتخانه خود را در تهران تعطیل کرد. این واکنش اما به اعلام قطع روابط کامل دیپلماتیک منجر نشد، ولی دو کشور به مدت تقریبا دو سال بدون داشتن دیپلمات در خاک یکدیگر پایین ترین و سردترین سطح رابه را تجربه کردند. سفارت سوئد به عنوان حافظ منافع بریتانا در تهران و سفارت عمان به عنوان حافظ منافع ایران در لندن معرفی شدند.
با روی کار آمدن حسن روحانی و تغییر سیاست های دولت در ایران، ویلیام هیگ، وزیر وقت امورخارجه بریتانیا، با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تماس تلفنی گرفت و دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا هم در نامه ای به حسن روحانی، پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری ایران را تبریک گفت.
پس از آن مقامات دو دولت خواستار بهبود تدریجی روابط شدند و موضوع تبادل کاردار غیرمقیم اولین بار مهرماه پارسال (۱۳۹۲)، پس از دیدار وزرای امور خارجه ایران و بریتانیا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد.
پس از این تحولات، ایران و بریتانیا از روز اول اسفند ۱۳۹۲ به روابط غیر مستقیم خود پایان دادند و رابطه مستقیم بین این دو کشور که از دو سال قبل قطع شده بود، از سر گرفته شد.
همچنین اعضای گروه دوستی پارلمانی بریتانیا و ایران به ریاست جک استراو وزیر خارجه سابق بریتانیا دی ماه سال گذشته به تهران سفر کرد.
