قرار فیس بوکی جوانان تهرانی در پارک آب و آتش
ادامه برخورد نیروهای امنیتی و انتظامی کشور با مراسم هایی مانند آب بازی در سال های اخیر نشان از شکل گرفتن اتهام های جدید در برخورد با شادی های عمومی در ادبیات امنیتی کشور دارد به طوریکه در تازه ترین اقدام ۴۰ نفر در عظیمیه کرج به دلیل آب بازی بازداشت شدند.
این نخستین بار نیست که خبر یک آب بازی و برخورد نیروی انتظامی با آن سرو صدا به پا می کند بلکه از مرداد سال ۱۳۹۰ ، مراسم های آب بازی به عنوان موضوعی برای برخورد حکومت تبدیل شد.
در سال های اخیر با فراگیرتر شدن شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، اقبال به صفحات تفریحی و طنز بیشتر از صفحاتی با مضمون سیاسی در این شبکه اجتماعی است به طوریکه تعداد زیاد لایک های این صفحات، دنیای آنها را با دنیای صفحات فیس بوکی سیاسی جدا می کند.
در برخی موارد این صفحات که اقبال مخاطبان خود را می بیند، با انتشار فراخوان هایی برای تفریح و شادی از دنیای مجازی جدا می شوند و به دنیای واقعی می آیند. یکی از این فراخوان ها، مراسم «آب بازی» است.
مرداد سال ۱۳۹۰ ، یک رویداد (فراخوان) در فیس بوک ایجاد شد که افراد را به حضور در پارک آب و آتش برای آب بازی دعوت می کرد.
حضور تعداد قابل توجهی از جوانان با تفنگ های آبی که در تابستان به دنبال گذراندن اوقات فراغت خود بودند و انتشار تصاویر این مراسم به دلیل حضور دختران و پسران در کنارهم باعث جنجال های بسیاری شد تا جاییکه با بازداشت تعدادی از این افراد، آنها روبروی دوربین صدا و سیما قرار گرفتند و علیه خود اعتراف کردند.
از سوی دیگر در خبرگزاری های حکومتی و رادیکال به مانند همیشه «دست های پنهان دشمنان» در این مراسم دیده شد و از این افراد و تدارک دیدگان آن با عنوان «معاندان نظام» و «عوامل بیگانه» یاد شد به طوریکه خبرگزاری فارس عنوان کرده بود که این اقدامات در ملاءعام باعث جریحه‌دار شدن احساسات مردمی شده است.
در نهایت افراد بازداشت شده با سپردن قرار وثیقه و با اتهام «تبلیغ علیه نظام» توسط دادسرای ارشاد آزاد شدند.
اما این تازه ابتدای ماجرا بود چراکه در پی این رویداد فیس بوکی، مراسم دیگری در شهرهای دیگر کشور نیز تدارک دیده شد و در اغلب آنها پای پلیس به ماجرا کشیده شد به طوریکه یک هفته بعد از جشن جوانان در پارک آب و آتش تهران، تعدادی از جوانان در پارک غدیر بندرعباس دور هم جمع شدند و به آب‌بازی پرداختند.
این اتفاق هم واکنش پلیس را به همراه داشت. مراسم مشابه در مشهد، آمل، بابل، قائمشهر و …. با برخورد جدی پلیس همراه بود تا اینکه بار دیگر در هفته گذشته بازداشت ۴۰ نفره جوانان کرجی به اتهام «آب بازی» و تجمع بزرگ خانواده های بازداشت شده ها و دادن شعار باعث هیاهوی دوباره در این زمینه شد.
برای این مراسم در چند صفحه فیس‌بوکی، فراخوان‌هایی داده شد که یکی از این صفحات عظیمیه کرج بود و بنا به گفته شاهدان این فراخوان ها توانست بیش از ۵۰۰ نفر را در پارک ایران زمین جمع کند که در نهایت با پایان تلخی همراه بود. گرچه افراد بازداشت شده بار دیگر با ضمانت و تعهد آزاد شدند اما به نظر می رسد این مراسم آخرین مراسم آب بازی نخواهد بود و برخورد های امنیتی هم با این روند ادامه داشته باشد.
قانون چه می گوید؟
بعد از این ماجراها، بسیاری از حقوقدان ها نسبت به آن واکنش نشان دادند به طوریکه «کامبیز نوروزی» در این زمینه به روزنامه «شرق» گفته بود: «نه تنها هیچ عنوان کیفری برای این تفریح وجود ندارد، بلکه در اخلاق عمومی هم کمترین قضاوت منفی‌ای نسبت به آب‌بازی وجود ندارد. از این رو بسیار شگفت‌انگیز است که با آب‌بازی در پارک به این شکل برخورد میشود.»
او در این گفت و گو خاطرنشان کرد: « با اخباری که از این مراسم پخش شد، هیچ استناد قانونی برای تعقیب افراد وجود ندارد و مشمول هیچ نوع عنوان کیفری نمی‌شوند».
اما از سوی دیگر واکنش دادستان کل کشور در پاسخ به سوالی پیرامون قرارهای فیس‌بوکی جوانان برای آب بازی در پارک ها، قابل توجه است به طوریکه او صراحتا اعلام می کند: «این برنامه‌ها از بیرون هدایت می شود.» «محسنی‌اژه‌ای» می گوید :«کسی به خاطر آب بازی تعقیب نمی‌شوداما چنانچه تحت عنوان آب بازی، کارهای خلاف شرع یا عفت و نظم عمومی مرتکب شوند، بدیهی است جامعه اسلامی ما اجازه نمی دهد.»
پاک کردن صورت مسئله؛ فقدان تفریح
واقعیت انکارناپذیر این است که جامعه جوان کشور، با کمبود شدید «تفریح» و «دلخوشی» روبروست. شور و انرژی جوانی کمتر فرصت تخلیه در مسیرهای مناسب می‌یابد و این انرژی متراکم گاهی یا در درون جوانان به توده‌ای از اندوه و افسردگی تبدیل می شود یا در مسیرهای خلاف هرز می‌رود یا به صورت رفتارهای هنجارشکنانه نمود پیدا می کند یا در بیهودگی‌های روزمره سپری میشود و یا در فرار از دنیای واقعی به فضای مجازی می گذرد. در این بین وضعیت دختران جوان به مراتب نامناسب تر است.
در این فضا به نظر می رسد کاملاً قابل انتظار باشد در فقدان مدیران برنامه ریز برای اوقات فراغت، عده‌ای از همین جوانان، با هم قرار فیس بوکی بگذارند و به انواع تفریح های که خود مدیریتشان می کنند بپردازند، تفریحاتی به مانند آب بازی که حکومت آن را هم تاب نمی آورد و با آن برخورد می کند اما آنها باز تکرارش می کنند.
قرار های فیس بوکی تنها به مراسم «آب بازی» ختم نمی شود بلکه در این مدت مراسم های مختلف مانندگردهمایی برای رنگ‌پاشیدن به هم، مراسم گوجه زنی به یکدیگر، گردهمایی برای حباب ساختن با کف صابون، بادبادک بازی در پارک پردیسان و یا حتی دیدار موفرفری ها در بوستان های مختلف تهران از جمله این قرارها بوده است که نشان از برنامه ریزی عده ای از جوانان برای تفریحات خود دارد.
همچنین مدتی قبل نیز جمعی دیگر از جوانان با جمع شدن در زیر پل پارک وی در حمایت از کودکان کار اقدام به پاک کردن شیشه های ماشین ها کردند. گزارش تصویری این برنامه نیز مانند آب بازی خشم اقتدارگرایان را به دنبال داشت و روزنامه کیهان حمله شدیدی به این جوانان کرد.
حسین بشریه یکی از جامعه شناسان کشور در کتاب جامعه شناسی سیاسی خود می گوید: «توتالیتاریسم از طریق ایدئولوژی به دو شیوه جامعه مدنی را در هم می‌شکند و شرایط جامعه توده‌ای را اساسا تشدید می‌کند: یکی از طریق ویران کردن روابط میان انسان‌ها و دیگری از طریق ویران کردن روابط ادراکی انسان‌ها با واقعیت».
یعنی، مواجهه امنیتی و سرکوبگرانه حکومت با مناسبات جدید اجتماعی، نشانه بارز در گیری یک حکومت توتالیتر با جامعه‌ای است که مناسبات حکومتی را بر نمی‌تابد و به آنچه به نام ایدئولوژی و یا ارزش در تریبون‌های رسمی حکومت تبلیغ میشود، بی‌اعتناست.
به عبارتی دیگر، شکل گیری این قرارها در شبکه‌های اجتماعی، نوید شکل گیری جامعه‌ای را می‌دهد که نه تنها مقهور و مغبون ساختار توتالیتر حکومت نشده است بلکه مناسبات و روابط خود را بر ساختار سیاسی قدرت تحمیل خواهد کرد. همانگونه که در برخی از رویدادهای اخیر این موضوع مشاهده شده است.
