وقتی صحبت از حجاب و پوشش به میان می آید اولین تصوری که در ذهن بسیاری از افراد شکل می گیرد، رنگ مشکی تیرگی و تصویری بدون زیبایی و تنوع است. شاید این تصویر به دلیل نوع پوشش افراد محجبه در دهه های گذشته ایران، در ذهن ها شکل گرفته است.

قبل از انقلاب اسلامی حجاب در ایران شکل دیگری داشت و افراد با اختیار خود نوع پوشش و رنگ لباس های خود را مطابق با فرهنگ و طبقه اجتماعی خود بر می گزیدند.

بعد از انقلاب اسلامی و با اجباری شدن حجاب در کشور، دیگر خبری از انتخاب پوشش اختیاری نبود و بسیاری از افرادی که تا قبل ازاین ، با حجاب و پوشش اسلامی پیوندی نداشتند، مجبور شدند تا پوشش اسلامی را جایگزین پوشش خود کنند. از اینرو این افراد “مانتو” را به عنوان پوشش خود انتخاب کردند.

با توجه به سخت گیری های اوایل انقلاب، مانتوها می بایست گشاد و بلند می بودند همچنین بسیاری از انقلابیون متعصب تنها رنگ های تیره و مشکی را برای حجاب زنان مناسب می دانستند. به طوری که در مجامع عمومی با افرادی که از رنگ های متنوع استفاده می کردند، برخورد جدی می شد.

مژده. م متولد سال ۱۳۵۴ هجری شمسی از دوران دبیرستان خود می گوید: “من به خوبی یادم هست که مانتوهای مدرسه ما بسیار گشاد و بدون هیچ طرح و خیلی ساده و سرمه ای رنگ بود. ما حتی اجازه نداشتیم جوراب های رنگی که حتی رنگشان، مشخص نمی شد بپوشیم.”

وی ادامه داد: “هر روز رنگ جوراب های ما را بررسی می کردند و در صورتی که جوراب ما رنگی بود، برای ما پرونده انضباطی تشکیل می دادند.”

روند مبارزه با رنگ های شاد از همان اوایل انقلاب اسلامی آغاز شد، به طوری که حتی روپوشهای مدارس ابتدایی نیز تیره به رنگ های خاکستری وقهوه ای یا سرمه ای بودن و استفاده از رنگ در پوشش، نوعی هنجار شکنی در جامعه محسوب می شد.

با تغییراتی که در فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه در دهه ۸۰ رخ داد، به تدریج رنگ های سفید، نیلی و رنگ های روشن به خیابان های ایران آمدند و جامعه خاکستری را روشن تر و رنگی تر کردند. اما این تغییر رنگ در پوشش خیلی راحت و سریع در جامعه پیش نمی رفت زیرا همانطور که بسیاری ازجوانان از آن استقبال می کردند، بسیاری دیگر مخالف آن بودند و اعتقاد این عده بر این است که “آرامش‌ برخی رنگ‌ها و رنگ‌ آرامش‌بخش‌ حجاب‌، دو مقوله‌ جدا از هم‌ هستند و حجاب‌ و رنگ‌ آن‌ باید هدف‌ تشریع‌ حجاب‌ یعنی‌ پوشیده‌ بودن‌ و جلب‌ توجه‌ نکردن‌ را تامین‌ کند.”

در جامعه ایران که حجاب اجباری است، زنان و دختران جوان مجبور هستند تا بسیاری از زیبایی های خود را مخفی سازند و بپوشانند اما ذات زیبا پسندی و تنوع خواهی رنگ ها را نمی توانند از بین ببرند، از این رو در طی این چند سال اخیر سعی کرده اند که به حجاب خود زیبایی دهند.

راشین منشوری که در مرکز شهر تهران مزون مانتو و لباس مجلسی دارد در این باره می گوید: “وقتی من نوجوان بودم مانتوها خیلی ساده بودند و تقریبا مدل خاصی نداشتند و همه یک مدل بودند اما الان مانتوها دیگر ساده نیستند. مانتو ها رنگی تر، طرح دار تر و زیباتر هستند.”

وی افزود: “در این تغییرات شاید می توان گفت که خود صدا و سیما هم نقشی داشته زیرا حدود چند سال قبل نمایشگاه فشن اسلامی یا همان مانتوهای و حجاب جدید و چادرهای جدید برای اولین بار برگزار شد و صدا و سیما نیز به تبلیغ آن ها پرداخت.”

راشین ادامه داد: “حتی طرح هایی که امروزه در مورد چادرها دیده می شود با اوایل انقلاب متفاوت است و چادر ملی و چادرهایی که طرح دارند و از سادگی خارج شده اند. زمانی که وارد اتوبوس و یا هر جای عمومی می شدیم تنها رنگهای تیره می دیدیم اما مردم از رنگ های متنوع استفاده می کنند.”

راشین می گوید: “حجاب در کشور من اجباری است اما با تنوع بخشیدن به آن توانستیم تا حد زیادی آن را از حالت خشن “و خشک خارج کنیم. مشتری های من بیشتر دنبال رنگ ها و تنوع در لباس های خود هستند.

وی افزود: “در ابتدا ترس از پوشیدن طرح های جدید در مردم وجود داشت و بسیاری از مردم از برخورد گشت های ارشاد می ترسند، اما این ترس کم کم در حال از بین رفتن است.”

حدیثه که بیش از ۵ سال است در زمینه مانتو و لباس های مجلسی در منطقه دروس تهران فعالیت دارد می گوید: “با توجه به منطقه ای که من هستم مشتری های من اغلب افراد مذهبی و پولدار هستند که می توان گفت افراد مذهبی ایران نیز به سمت این تغییرات کشیده شده اند و برای خاص بودن و لباس و پوشش خاص داشتن حاضر به پرداخت هزینه های زیادی هستند.”

وی افزود: “اگر چه هنوز برخی از افراد مذهبی در مقابل رنگ ها و طرح های جدید مقاومت می کنند اما بیشتر افراد، می خواهند با یک تیر دو نشان بزنند و هم پوشش اسلامی خود را حفظ کنند و هم به روز باشند.”

با بررسی در اینترنت و صفحات فیس بوک می توان دید که بحث ازاستفاده از رنگ و تنوع در پوشش اسلامی کمی فراتر رفته است وبرندهای جدید ایرانی و پدیده ای به نام فشن اسلامی در حال شکل گیری هستند که صفحات مجازی خود را به طور مرتب به روز می کنند و شوهای فصلی لباس برگزار می کنند و به نوعی رقابت جدی را در این عرصه آغاز کرده اند.

به تازگی طرح های یکی از برندهای ایرانی به نام “شین” به “Week Street Style Milan Fashion” راه پیدا کرده است. شیوا شیبانی طراح لباس ها و مانتوهای “شین” در این باره به شرق پارسی می گوید: طرح های من، که بعد از نیویورک و لندن در تاریخ ۲۵ فوریه ۲۰۱۳ در میلان برگزار شد، به هفته مد میلان راه پیدا کرد. البته بعد از گذشت چند ماه مجله مد ایتالیایی از “glamour” طرح‌هایم را منتشر کرد.

وی افزود: “من فارغ التحصیل رشته گرافیک دانشگاه سوره هستم و مدت ها در کار عکاسی خبری فعالیت داشتم اما اخیرا وارد حوزه طراحی مانتو و لباس شده ام زیرا که ازسن ۱۴ سالگی با پارچه آشنا بودم و لباس ها و مانتوهای خودم را طراحی میکردم که با تشویق بسیاری از دوستان و آشنایان تصمیم گرفتم این کار را عمومی کنم.”

شیوا گفت: “مردم ایران به رنگ های تیره دلبسته شده اند، اما من به شخصه به رنگ سیاه خیلی علاقه ای ندارم و در کارهایم از آن استفاده نمی کنم زیرا بر این باورم که دنیای ما زیباست و پر از رنگ های متفاوت است و ما نباید چشم هایمان را روی این رنگ های زیبا ببندیم.”

وی ادامه داد: “رنگ و طرح زیبای لباس روحیه انسان را تغییر می دهد و می تواند باعث شادی و نشاط شود، من خودم نیز مانتوهایی می پوشم که رنگی هستند و خودم ان ها را طراحی کردم.”

شیوا با اشاره به اینکه حجاب تنها مختص به ایرانیان نیست می گوید: “مسلمانان سراسر جهان حجاب دارند و امیدوارم که بتوانم طرح هایم را جهانی کنم و افق دید من این است که بتوانم در نمایشگاه های فشن لندن شرکت کنم و حضور یابم.”