بارش برف بی سابقه در ایران- تهران- آسوشیتدپرس
نگرانی کمبود ارزاق کشاورزی میان بسیاری از مسئولان و مردم ایران وجود دارد، چرا که موج سرمای هفته های گذشته هزینه های زیانباری را به بدنه کشاورزی این کشور تحمیل کرده است. برخی براین باورند که با توجه به سیاست های پیشگیرانه دولت ایران، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. از سوی دیگر برخی دیگر معتقد هستند که موج سرما به دلیل برف سنگین در تعدادی از استان های این کشور، آثار زیانباری به همراه داشته است و نباید به راحتی و با بیان چند جمله امیدوارد کننده از آن عبور کرد.
همواره کشاورزان بخش زحمت کش جامعه ایران به حساب می آیند و در طول تاریخ آنان همواره به عنوان یک کشاورز به کشور خدمت کرده اند و در شرایطی که حقوق آنان نادیده گرفته شود، می توان گفت که در حق آنان جفا شده و این جفا سبب می شود تا آنان از حمایت های دولت، دلسرد و راهی دیگر برای تامین مایحتاج زندگی خود در پیش گیرند که در نهایت این مهم به زیان اقتصاد ایران خواهد بود.
خاطره تلخ سال ۱۳۸۶ خورشیدی شاید از یاد مسئولان و کشاورزان ایران تا به امروز پاک نشده است، سالی که به موجب سرمای شدید بسیاری از محصولات کشاورزی و باغ های این کشور از میان رفت و تا به امروز نیز بسیار از کشاورزان که زمین ها و باغات آن ها سرما دیده بود، مورد حمایت دولت قرار نگرفته اند. حال این کشاورزان از مسئولان یک درخواست دارند که اینبار با توجه به گفته های حسن روحانی رییس جمهور ایران، دولت سیاست های حمایتی از بخش کشاورزی را در اولویت کاری خود قرار دهد و به موجب این حمایت ها، بخش کشاورزی بار دیگر از رونق برخوردار شود.
براساس آمار و اسناد موجود در سال ۱۳۸۷ ، از محل صندوق ذخیره ارزی اعتباراتی برای جبران خسارت ناشی از سرمازدگی و خشکسالی و واردات کالاهای اساسی تخصیص یافته است و در آن به نحوه توزیع اعتبارات تخصیص یافته طی سال ۱۳۸۷ اشاره شد بود، به طوری که به استناد ابلاغیه شماره ۲۳۰۴۵/۱۴۷ مورخ ۱۷/۴/۱۳۸۷ موضوع قانون متمم قانون بودجه سال ۱۳۸۷ ایران مقرر شد، برای تأمین اعتبار مورد نیاز واردات کالاهای اساسی و ضروری و جبران خسارت ناشی از خشکسالی و سرمازدگی علاوه بر ارقام مندرج در بودجه سال ۱۳۸۷ این کشور، معادل ارزی ۴۵ هزار میلیارد ریال از محل ذخیره ارزی برداشت شود.
با توجه به تمامی این مستندات که از سوی دولت وقت ارائه شد، بخش عمده ای از کشاورزان از سیاست های حمایتی دولت ایران برخوردار نشدند. مجتبی ده آبادی یکی از این کشاورزان است. او در استان اصفهان زندگی می کند در خصوص آن مقطع زمانی گفت: «از طریق رسانه ملی متوجه شده ایم که دولت تصمیم دارد سیاست های حمایتی را برای جبران خسارت به کشاورزان در دستور کار خود قرار دهد. پس از اعلام رسمی دولت و صدور بخش نامه با مراجعه گروهی به سازمان کشاورزی استان متوجه این مهم شدیم که تنها بخش نامه ای صادر شده است، بدون تخصیص بودجه مورد نیاز. پس از مراجعه های متعدد، یکی از مسئولان اعلام کرد که بودجه ای در اختیار سازمان قرار نگرفته است و در صورت دریافت بودجه به شما کشاورزان و باغداران اعلام خواهیم کرد، اما با اتمام دولت گذشته هیچ تماسی درگرفته نشد و کشاورزان با منابع درآمدی دیگر خود توانستند خسارت های ناشی از سرمازدگی را جبران کنند.»
غلامرضا عباس آبادی یکی دیگر از کشاورزان است. او در استان خراسان رضوی مشغول کشت محصول است و در خصوص خاطره سال ۸۶ به شرق پارسی می گوید: «در آن سال دولت تنها شعار داد و در عمل از کشاورزان منطقه هیچ حمایتی انجام نگرفت. برخی از جوانان که با سرمایه های اندک شروع به کار کشاورزی کرده بودند، با مشاهده عدم حمایت از سوی دولت راه دیگر را پیش گرفتند و عده ای از آن ها هم اکنون در کلان شهرها به عنوان کارگر ساختمانی مشغول به فعالیت هستند. حالا که دولت جدید بر سر کار آمده است از آنان تقاضا داریم سیاست های حمایتی را تنها در حد شعار مطرح نکند، بلکه با اجرا و عملیاتی کردن کار بخش کشاورزی را مورد حمایت خود قرار دهند. سرمای چند هفته پیش در منطقه ما تاثیرات زیادی نداشته است، اما در دیگر شهرها با توجه به اعلام اخبار به طور حتم زیان های بسیاری به دنبال داشته است و این موج سرما ممکن است، سال آینده در منطقه ما بار دیگر تکرار شود و بنابراین از مسئولان تقاضای رسیدگی داریم.»
باید توجه داشت که محمود احمدی نژاد در زمان انتقال دولت یک بخش کشاورزی پویا و فعال تحویل گرفت، به طوری که میزان تولید گندم در ایران در سال زراعی ۸۴-۸۳ معادل ۱۴ میلیون و ۳۰۷ هزار تن بود که این میزان در سال زراعی ۸۵-۸۴ با ۴/۲ درصد رشد به رقم ۱۴ میلیون و ۶۳۳ هزار تن و در سال زراعی ۸۶-۸۵ با ۵/۸ درصد رشد به ۸/۱۵ میلیون تن رسید. به این ترتیب برای نخستین بار در طول ۵۰ سال گذشته، شرایط لازم برای ورود ایران به جمع ۱۲ کشور عضو باشگاه صادر کننده گندم جهان فراهم شد، اما در سال زراعی ۸۷-۸۶ به دلیل خشکسالی تولید گندم به ۶/۹ میلیون تن کاهش یافت و متاسفانه آن ها به دلیل سوء مدیریت دیگر قادر به تولید در حد نیاز نشدند.
در سال زراعی (۸۷-۸۶) به دلیل سرمازدگی و خشکسالی کم سابقه، لطمات سنگینی به بیش از ۴ میلیون هکتار گندمزارهای دیم کشور وارد شد و تولید گندم کشور به میزان چشمگیری کاهش پیدا کرد. برای درک این مسئله کافی است توجه شود در آذرماه قبل از این سال، سطح سبز گندم دیم در این کشور کمتر از نیم میلیون هکتار یعنی کمتر از یک پنجم سال های عادی بود که بخش عمده ای از آن هم، قبل از رشد کافی و به اصطلاح قبل از رسیدن به مرحله « پنجه زنی» گرفتار سرمای شدید و طولانی شد و در ادامه نیز با خشکسالی شدید مواجه شد و از بین رفت و در نهایت ایران با کاهش قابل ملاحظه ای در امر تولید روبه رو شد، البته با تدوین و اجرای برخی طرح های ضربتی دولت ایران می توانست، تولید گندم این کشور در فصل زراعی سال های بعد به سمت رو به رشد حرکت دهند، ولی از دولتیان آن زمان از انجام این مهم خودکاری کردند.
بهزاد قره یازی، رییس انجمن علوم نباتات ایران در این زمینه به شرق پارسی گفت: «قطعا این سرما و برف تاثیری در تامین ارزاق عمومی مردم نخواهد داشت. درست است که این برف و سرما در استان های شمالی به دلیل غیرمترقبه بودن خساراتی را برجای گذاشته است، اما با توجه به تلاش های اعضای دولت به خصوص مهندس حجتی، وزیر جهاد کشاورزی و همراهان او در گیلان و مازندران، آنان با میزان خسارات آشنایی پیدا کردند و اقدامات لازم را برای جبران بخش هایی از این خسارات در دستور کار قرار داده اند و همچینین اطلاع دارم که آنان برای جبران خسارات و همین طور کاهش عواقب آن بودجه ای را اختصاص داده اند.»
وی ادامه داد: «اگر بخواهیم به طور کلی تر بیان کنیم باید بگویم که موج برف و سرمای هفته های گذشته روی تولید گندم و مرکبات تاثیر چندانی نداشته است و البته نکته مهم این است که اسن موجب بسیاری از آفات برنج که در فصل زمستان وجود دارد را نیز از میان برده است که این خود یک حرکت مثبت محسوب می شود. به هر حال اگر چه درخت ها در برخی از باغات جوان شکسته اند و این خسارات نسبتا سنگینی به باغدار وارد کرده است، ولی در کلان کشور جای نگرانی وجود ندارد و ما سال آینده با کاهش تولیدات کشاورزی مواجه نخواهیم بود.»
رییس انجمن علوم نباتات ایران سپس با اشاره به سرمای چند سال گذشته گفت: «دلیل اصلی کمبود محصولات کشاورزی و زیان کشاورزان به سوء مدیریت دولت های نهم و دهم باز می گردد، چرا که آنان از زیر مسئولیت های خود شانه خالی می کردند، به طور مثال محمد رضا اسکندری وزیر کشاورزی دولت نهم که موج سرما بی سابقه در زمان وزارت او رخ داد به جای بررسی های منطقی اعلام کرده بود که عوامل اقلیمی تنها سه درصد تولید محصولات کشاورزی اثر می گذارد و هیچ جای نگرانی وجود ندارد و او سپس دراعلام کرد که آنان می توانند به خودکفایی محصولات مختلف طی فرایند زمانی یک تا سه سال دست یابند که اصل این گفته بسیار مضحک بود.»
عنایت بیابانی، قائم مقام دبیر کل خانه کشاورزی ایران نیز به شرق پارسی گفت: «در مازندران ۴۰۰ هزار تن مرکبات برداشت و ذخیره شده است. سالانه چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تن مرکبات در کشور تولید می شود و استان های مازندران و گیلان که دچار موج سرما و برف شده بودند تنها بخشی از آن را تامین می کنند. هم اکنون انحصار گران و مافیای واردات در کیمن هستند تا با اختلاف نظر در میان صحبت های مسئولان و رسانه ها وارد عمل می شوند و محصولات مد نظر خود را وارد کشور کنند که این به زیان بخش کشاورزی است.»
بیابانی به مشکلات سال ۱۳۸۶ اشاره کرد و اظهار داشت: «دلیل کمبود مرکبات در آن سال این بود که محصول بر روی درخت بود و یک یخبندان شدید سراسر کشور را در برگرفت و موجب شد درختان باغات در زیر یخبندان منفی ۹ درجه به مدت زمانی ۱۲ شب از میان بروند اما خوشبختانه در این دوره مدت زمان سرما بسیار کمتر از آن مقطع زمانی بود و نگرانی وجود ندارد.»
اکنون باید توجه داشت که بخش کشاورزی ایران ۲۳ درصد اشتغال، ۱۴ درصد تولید ناخالص ملی، ۳۱ درصد صادرات غیر نفتی و ۹۴ درصد نیازهای غذایی کشور را تامین می کند، بنابراین هرگونه تحولات در عرصه کشاورزی به طور ملموس شاخصه های مختلف اقتصادی این کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. نکته مهمتر از همه این که امروزه امنیت غذایی در هر کشور به ویژه در کشور ایران به خاطر شرایط خاصی که دارد از ارکان اصلی تامین امنیت ملی محسوب می شود.
