روز طبیعت در ایران
بحران های زیست محیطی فکر بشر امروز را به خود مشغول کرده و به صراحت می توان گفت که بالاترین دل مشغولی انسان عصر حاضر مشکلات طبیعت و محیط زیست آدمی است. فسادی که بشر به دست خویش در زمین فراهم آورده و زندگی خود را در معرض هلاکت و نابودی قرار داده، آرامش جسم و جان را از وی سلب کرده است.
در این راستا همه روزه در گوشه و کنار جهان اجلاس ها، کنفرانس های علمی تشکیل می شود و در مورد علل پیدایش، عوامل به وجود آورنده پدیده های فاجعه آمیز طبیعی و راه حل نجات و رهایی از این تنگنای وحشتناک و مسایل مربوط به آن، مطالعه و پژوهش انجام می گیرد.
بی گمان مهم ترین روش برای تحقیق و پژوهش در این خصوص آن است که باید نخست از مطالعه مقوله هستی طبیعت آغاز کرد و منشا وجودی اجزا آن را شناخت و روابط میان آنها را مورد ارزیابی قرار داد. تنها از این راه است که می توان پایه اندیشه ای منطقی نسبت به جهان و زندگی بنیان نهاد و با پی بردن به قوانین تکوینی حاکم بر کل طبیعت، سیاستی مدبرانه برای زندگی در جهان هستی و بهره مندی عقلایی از مواهب طبیعت تدوین کرد.
جای شک نیست که حقیقت هستی، رازی است که خلایق را توان و یارای گشودن آن نیست لیکن می توان با بهره مندی از تاملات فلاسفه و دانشمندان و عرفا به ویژه فلاسفه و دانشمندان اسلامی که به نظر می رسد به گونه ای شایسته، با بهره مندی از آیات قرآن و معارف اسلامی و اصول عقل نظری بهترین نظریه ها را در مورد هستی و طبیعت ابراز داشته اند، گامی به سوی شناخت محیط زیست و طبیعت و علل پیدایش بحران و راه رهایی از آن گامی برداشت.
بنابراین، آنچه انسان امروزی نیاز دارد ایجاد وحدت و یگانگی بین علم و اخلاق است تا در سایه آن برای رفتار فردی و گروهی آدمیان، راهنما و الگویی بیابد که تاکید آن بیشتر بر کیفیت زندگی باشد تا تولید محض کالا.
در واقع بایستی اصولی تدوین شود که ضمن تاکید بر ایده‌آل های اخلاقی، نیازها و رفاه مادی بشر را هم تامین کند. برخی از این اصول عبارتند از:
ما باید ایمان داشته باشیم و باور کنیم هر کدام بخشی از کلیت جهان هستیم که همین کلیت، تمامی جوامع بشری، نسل های حاضر و آینده بشر و تمام اجزاء طبیعت را به یکدیگر پیوند داده است.
هر انسانی حقوق اساسی و مساوی با دیگران اعم از حق حیات، آزادی، امنیت فردی، آزادی فکر، عقیده و مذهب، حق پرسیدن و اظهار نظر کردن، حق مشارکت در حکومت، حق برخورداری از آموزش و پرورش، حق برخورداری از مواهب طبیعی در حد دستیابی به زندگی در خور انسان ها و نهایتا در چارچوب امکانات و محدودیت های کره زمین دارد که هیچ فرد یا حکومتی حق محروم ساختن انسان از این حقوق حیاتی را ندارد.
هر شکلی از حیات به طور مستقل دارای حرمت و احترام است و توسعه انسانی حق تهدید یکپارچگی طبیعت را ندارد، بلکه انسانها می‌باید با تمام موجودات و مخلوقات به شایستگی برخورد کرده است و آنها را از قساوت، رنج های قابل اجتناب و کشتارهای غیر منطقی و غیر ضروری مصون بدارد.
هر کسی باید مسئولیت اثرات رفتار خود را بر طبیعت بپذیرد. مردم باید جریانات اکولوژیکی و تنوع طبیعی را حفاظت و در حد میانه روی و کفایت از منابع زمینی بهره برداری کنند تا بهره مندی پایدار از منابع تجدید شونده تضمین شود.
هر انسانی به طور منصفانه مسئول است برای نسل پس از خود، جهانی را به میراث بگذارد که حداقل با آنچه خود به ارث برده از حیث تنوع و حاصلخیزی برابر باشد.
رشد و توسعه هیچ نسلی نباید شانس سایر نسل ها را محدود سازد.
حفظ حقوق بشر و سایر اجزا طبیعت، مسئولیتی جهانی و مافوق تمام فرهنگ ها، ایدئولوژی ها و مرزهای جغرافیایی و این مسئولیت متوجه هر فرد و هر جامعه است.
