عکس از ایسنا

همیشه نباید توریست ها برای تفریح به کشور دیگری سفر کنند، شاید هم زمانی پیش آید که برای درمان به کشورهای دیگر بروند. یکی از مهم ترین پایگاه های درآمدزایی برای کشور ایران به جز نفت که گریبان کشورها را گرفته و نمی گذارد در زمینه های دیگر پیشرفت کنند، توریسم و گردشگری است. یکی از شاخه های تاثیر گذار این صنعت “توریسم درمانی” است.

بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بین المللی بیماران بدون مرز، هر سال بیش از ۷ میلیون نفر در سراسر جهان به منظور استفاده از خدمات درمانی به کشوری دیگر سفر می کنند. همچنین این سازمان پیش بینی کرده که صنعت “توریسم درمانی” بیش از ۴۰ میلیارد دلار برای هر کشور می تواند ارزش درآمد داشته باشد.

اختلاف آمار توریسم درمانی در ایران و میزان ورود توریست در این صنعت

اما در ایران این آمار به گونه دیگری است و بنابر برنامه ریزی های مسئولین پیش نمی رود و همانند عرصه گردشگری و توریسم در این زمینه هم نیاز به اقدامات بیشتری وجود دارد. در این میان آمار مسئولین دولت ها با یکدیگر اختلاف فراوانی دارد.

در دولت گذشته ایران منوچهر جهانیان، معاون گردشگری درباره میزان ورود توریست و درآمد حاصل از توریسم درمانی گفت: «میزان ورود توریست درمانی به کشور از ابتدای سال ۹۱ در مقایسه با سال گذشته اش، رشد ۱۳۵ درصدی داشته است.»

منوچهر جهانیان معاون گردشگری کشور ایران، در آذرماه سال ۱۳۹۱ در گفت و گو با خبرگزاری فارس از ورود ۸۵ هزار و ۶۷۰ توریست درمانی در ۶ ماه ابتدای سال ۹۱ خبر داد و گفت: « ۶۰۰ میلیون دلار از این بخش، درآمد ارزی به دست آمده است.بیشترین آمار ورود گردشگران سلامت در این ۶ ماه به ترتیب از کشورهای آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان و کویت بوده‌اند.»

اما در دولت جدید آمار توریسم درمانی و درآمد حاصل از آن نوع دیگری اعلام شد. علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران، در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ در نشستی در شهر سمنان، درباره این موضوع گفت: «درآمد حاصل از توریسم درمانی ۳ برابر توریسم معمولی است. باید تلاش کنیم که تا سال ۱۴۰۴ حدود ۲۰ میلیون گردشگر سلامت جذب کنیم و سالانه ۱۸ میلیون دلار از این محل ثروت وارد کشور کنیم اما هم اکنون سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار توریسم درمانی وارد کشور می شود که باید افزایش یابد.»

امیرنبی زاده، مدیر اجرایی بیمارستان ایرانیان کیش در گفت و گو با شرق پارسی درباره هزینه هتلینگ بیمارستان های مختلف در ایران و ملاک های طبقه بندی قیمت ها گفت: «این بیمارستان ها توسط وزارت بهداشت ارزشیابی می شوند و از نظر درجه کیفی امتیاز ۱ تا ۴ را دریافت می کنند. تعیین قیمت هزینه ها و عمل جراحی در این بیمارستان ها بستگی به امتیاز آن ها تعیین می شود و هر بیمارستان با دیگری متفاوت است.»

وی در این باره به گران ترین هتل بیمارستان ایران اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر گران ترین بیمارستان ، بیمارستان گاندی است که حدودا دو برابر از دیگر بیمارستان ها گران تر است. این بیمارستان در کشورهای آذربایجان، عراق و چند کشور دیگر شعبه دارد و به صورت ثابت چند پزشک متخصص آن جا حضور دارند و به مردم رسیدگی می کنند، در صورتی که شرایط بیماری متفاوت و دشوار باشد به تهران منتقل می شود.»

فقر تجهیزات و تشخیص در سایه هزینه ها و امکانات گران قیمت

مدیراجرایی بیمارستان ایرانیان درباره تجهیزات بیمارستان ها و کیفیت آن ها گفت: «تمایز اصلی بیمارستانی مثل گاندی لوکس بودن تجهیزات و خدمات است، البته تجهیزات شاید در ایران قابل اندازه گیری باشند ولی از نظر من تا اندازه گیری و نمره دهی واقعی به خدمات نسبت به بسیاری کشورهای دیگر فاصله داریم؛ برای مثال، بیمارستانهای لوکس مانند بهمن و دی بیشترین آمار قصور پزشکی را دارند.دختر من سال ۸۱ در بیمارستان دی به دنیا آمد که حدود یک میلیون و دویست و پنجاه هزار تومان هزینه آن شد و متاسفانه گروه خونی بچه اشتباه تعیین شده بود که نوع درست آن را در بیمارستان دولتی علی اصغر متوجه شدم.»

مردم کشورهای بسیاری به علت عدم وجود بعضی درمان های خاص ناچار هستند تا برای درمان به کشورهای پیشرفته تر در زمینه پزشکی سفر کنند اما بسیاری نیز با وجود فراهم بودن درمان به صورت محلی به علت درمانی ارزان تر به کشوری دیگر سفر می کنند. برای مثال در صورتی که هزینه یک عمل جراحی در آمریکا ۵۰ هزار دلار باشد همان عمل در کشور هند در حدود ۱۳ هزار دلار هزینه خواهد داشت. این کاهش هزینه ای در حدود ۷۵ درصد است که می تواند برای افراد بسیاری مهم باشد. بسیاری از درمان های ارزان تر انجام شده در کشورهایی همانند هند با همان کیفیت و دقت اجرا در کشورهایی همانند آمریکا است.

ده کشور برتر در زمینه جذب توریست درمانی

چه تفاوت هایی میان اتاق های یک بیمارستان است؟

امیر نبی زاده در ادامه گفت: با این حال، هرچند دولت ایران امسال برای هتلینگ (اقامت) بیمارستان های دولتی تعرفه ای را اعلام نکرده اما با نگاه به قیمت ها و افزایش هایی که توسط صاحبان بیمارستان ها روی داده می بینیم که مسئولان دولت و حوزه سلامت از این افزایش قیمت ها رضایت دارند و شکایتی از این امر ندارند.

براساس گزارشی که از پزشکان و مردمی که در این بیمارستان ها رفت و آمد دارند ،تهیه شده ،نمونه ای از تفاوت های اتاق های ویژه با معمولی در این گونه بیمارستان ها این گونه است که در اتاق های ویژه امکانات رفاهی شامل تلویزیون، یخچال، مبلمان، تلفن، ماکروویو و چای ساز در نظر گرفته شده است.لازم به توضیح است که برای اتاق های خصوصی و VIP، یک نفر می تواند به عنوان همراه پس از پرداخت هزینه های معمول، مجوز حضور ۲۴ ساعته را داشته باشد. و از منوی غذایی باز،اینترنت پرسرعت و … استفاده کند.

مقایسه هزینه های اقامت در بیمارستان های تهران

این قیمت ها برای توریست ها همین گونه محاسبه می شود و بر طبق قانون باید از آن ها واحد پولی رایج کشور ایران دریافت شود که در غیر این صورت خلاف انجام شده است.

مشکلاتی که سر راه توریست هاست

مدیر اجرایی بیمارستان ایرانیان کیش به مشکلات مراجعه کنندگان خارجی در زمان جراحی هم اشاره کرد و گفت: بزرگترین مشکلی که سر راه توریست ها قرار دارد پس از ویزا که با شرایط سختی به آن ها داده می شود، مسئله دستمزد پزشکان است، خیلی از این پزشک ها هم دستمزد برای خودشان دریافت می کنند که معمولا به صورت دلاری می گیرند.

در واقع این گونه می شود که بیمار هم باید به صورت دلاری دستمزد پزشک را بدهد هم باید به تومان هزینه بیمارستان را پرداخت کند. وی درباره صدور روادید برای بیماران کشورهای دیگر گفت: مسئله ویزا معمولا برای کشورهای همسایه و اطراف ایران دردسری ایجاد نمی کند و بیشتر این مسئله شامل حال اروپاییان و دیگر کشورها می شود. اما برای مثال در کیش به این علت که نیاز به روادید ندارد ، بستر مناسبی برای گسترش بیمارستان های توریستی وجود دارد، زیرا آنها به راحتی می توانند وارد کیش شوند و ضمن استفاده از امکانات این جزیره درمان شوند و به کشورشان بازگردند.

افزایش قیمت ها و مشکل پزشکان امروز ایران

اکنون کافی است تا افزایش ۲۹ درصدی تعرفه هتلینگ بیمارستان های بخش خصوصی که به زودی ابلاغ و اعمال خواهد شد را با افزایش ۴۰ درصدی هشت ماه پیش در محاسبات وارد کنیم تا تعرفه هر تخت روزی هفتصد هزار تومان محقق شود؛ تعرفه ای که اگر برای بخش دولتی محاسبه شود، افزایش ۵۹٫۳ درصدی نشان خواهد داد.

اما این کلاف زمانی سر در گم تر خواهد شد که بدانیم تعرفه هتلینگ بیمارستان ها چیزی بیشتر از اقامت بیمار در بیمارستان و خورد و خوراک وی نبوده و فارغ از هزینه های درمانی و خدماتی است که به وی ارائه خواهد شد.

به عبارتی دیگر، این عدد کمینه هزینه ای است که بیمار بستری شده باید پرداخت کند چراکه هزینه هایی مانند ویزیت بیمار توسط دکتر، داروهایی که باید استفاده کند، لوازمی که به عنوان مثال صرف تعویض پانسمان وی می شود و …، هیچ کدام در هزینه هتلینگ وی لحاظ نشده و حتی برای اتاق یک تخته و فارغ از مزاحمت تخت (و یا تخت های مجاور) هم نیست. شاید کهنه باشد به همه اینها اضافه کنیم که هزینه محاسبه شده برای بستری شدن در تخت های ویژه (مانند آی سی یو و یا سی سی یو) متفاوت بوده است به طوری که برای آی سی یو حدود یک میلیون چهارصد هزار تومان و برای سی سی یو حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان محاسبه شده است.

نبی زاده در پایان در پاسخ به این سوال که ضعف های امروز این صنعت چیست و چه راهکارهایی برای بهتر شدن توریسم درمانی در ایران می توان انجام داد گفت: «یکی از بزرگترین مشکلات ما در این عرصه مسئله تبلیغات است، متاسفانه بزرگترین ایراد پزشکان ایرانی عدم ارتباط با دنیای آی تی و علم امروز است؛ به همین دلیل نمی توانند خودشان را معرفی کنند. تبلیغات یکی از بزرگترین معضلات رسانه ای امروز ماست. شاید جالب باشد که بدانید هیچ بیمارستان و پزشکی حق تبلیغ در صدا و سیما را ندارد و این مسئله ممنوع است. اگر پزشکان ایرانی با ارتباط رسانه خودشان را به دنیا معرفی کنند، قطعا در این عرصه در این با پیشرفت زیادی رو به رو خواهد شد. باید پزشکان ایرانی ترس از تکنولوژی را کنار بگذارند تا بتوانند خودشان را به دنیا معرفی کنند.»