چه کسی باور می کند؟ تهران به دنبال یک راه نجات است. و از چه کسی درخواست می کند؟ نه از روسیه هم پیمان استراتژیک خود، نه از عراق دوست و شریک خود. نه از ونزوئلا. نه از ترکیه. و نه حتی از قطر و عمان. خیر … ایران درخواست کمک را از عربستان طلب می کند. فکرش را بکنید… غیر از دشمن سرسخت خود، که همواره با او در تضاد است، کسی را نیافت، تا از او درخواست دخالت فوری بکند تا با اخذ اقدامات پیشگیرانه مانع رکود بازار شود. و بنا به گفته حسین امیر عبداللهیان، معاون وزیر خارجه ایران در مصاحبه با خبرگزاری رویترز، «ایران امیدوار است که ریاض در نزدیک ترین فرصت برای مقابله با بحران جاری دخالت کند و گرنه کشورهای خاورمیانه از کاهش قیمت های جهانی نفت متضرر خواهند شد».

چه اتفاقی افتاد که ایرانی ها به این شکل دراماتیک تغییر کنند؟ درست است که سقوط قیمت های جهانی نفت به اقتصاد ایران ضربه کشنده ای وارد کرد، و درست است که وضعیت داخلی ایران بر تصمیم های سیاسی سایه افکنده است، و درست است که ماجراجویی های رژیم، به خصوص در سوریه، تر و خشک را از خزانه ایران تمام کرد، اما انتظار هرگونه سناریویی را داشتیم، بجز این که طرح نجات اقتصاد ایران از دروازه ریاض عبور کند. ممکن بود ایران به ایالات متحده آمریکا، یا به گفته خودش «شیطان بزرگ» روی آورد، همان گونه که قبلاً این کار را کرده و همیشه می کند، و ممکن بود از روسیه، همسایه و شریک او در دفاع از رژیم اسد کمک بخواهد، اما کمک خواستن از عربستان، چیزی بود که بسیاری از دوستان ایران هرگز انتظارش را نداشتند. از نفت عربستان سپاس گزاریم.

گاهی اوقات انسان سرگردان می شود، یا اینکه سیاستمداران درک اقتصادی دارند ، و سیاست بازی می کنند، یا اینکه آن ها در سیاسیت مهارت دارند ولی در اقتصاد نقش بازی می کنند. تهران همچنان بر «نظریه توطئه» که گمان می کند عربستان آن را بوسیله نفت بازی می کند تا او را به زانو در آورد اعتقاد دارد. همه اقتصاد دانان جهان از توضیح آن چه در نظام ایران می گذرد، عاجزند. به همین علت است که هنگامی که گوینده شبکه «بی بی سی» چند روز پیش درباره ادعای توطئه عربستان از من سؤال کرد، پاسخ من این بود، «با احترام به هر کسی که به (نظریه توطئه) اعتقاد دارد.. حقیقت این است که آن ها یا حقایق اقتصادی را نمی بینند، یا اینکه وانمود می کنند آن را نمی بینند، تا عربستان را سرزنش کنند». کل داستان این است که عربستان سعی کرد که تولید کنندگان غیر عضو اپک، تولید خود را کاهش دهند تا کشورهای عضو سازمان نیز آن را اجرا کنند و تصمیم دسته جمعی باشد، ولی روسیه با قاطعیت آن را رد کرد و ایران بدون تلاش برای منصرف کردن روسیه، نظاره گر باقی ماند. و هنگامی که قیمت ها بیش از پیش بینی دولت ایران سقوط کرد، غیر از بازگشت به سوی عربستان راهی نیافت تا سهم تولیدی خود را کاهش دهد. و ریسک در بازاری که میزان تولید نفت عربستان در آن کمتر از ۹ درصد است و تکرار تجربه سخت گذشته در عدم بازگشت آسان به سهم تولید خود است، تا ایران را از طناب دار کاهش قیمت های نفت نجات دهد. سؤال: چرا تهران به سوی مسکو که مانند او ضرر کرده است نمی رود و از او کاهش میزان تولید را درخواست نمی کند؟ چرا فقط از عربستان این کار را می خواهد؟ این یک منطق عجیب است.

برای تاریخ و برای یادآوری به ایرانی ها و غیر آن ها، یاد آور می شوم که پس از اعمال تحریم هایی از طرف ایالات متحده و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲ برضد ایران که شامل منع فروش نفت ایران بود، و در آن زمان که بازارهای نفت از تقاضا اشباع بود نه مثل الآن، کشورهای غربی از عربستان خواستند که اعلام کند میزان نفتی که بازار آن را از دست داده است را جبران کند. آن زمان ریاض به شدت این درخواست را رد کرد و اجازه داد تا عرضه و تقاضا توسط حرکت بازار نفت تعیین شود. عربستان می توانست به تهران مشت محکمی بزند که برای تسویه حساب بلند سیاسی بین دو کشور کافی باشد، اما عربستان بر سیاست خود باقی ماند، که بر پایه دور نگه داشتن نفت، که یک وسیله اقتصادی حساس است، از سیاست و دهلیزهای آن استوار است.

ایران به صادرات انقلاب خود افتخار می کند. در بحرین به صورت آشکار دخالت می کند، و در سوریه به نحوی که از انسانیت دور است، و در عراق به شکل فرقه ای، و همچنین در یمن، بماند لبنان و حتی عربستان که در امور داخلی آن فضولی می کند، و هنگامی که کسانی که تحت تأثیر این کشور و استراتژی آن هستند گمان می کنند که در راه احاطه کردن عربستان و کشورهای حوزه خلیج از هر سو می باشد، سیلی بزرگ به گوش او می خورد بدون آن که بداند از کجا و چگونه و چرا این اتفاق افتاد.

تنها واقعیت پیش روی ما این است که ایران در یک بحران اقتصادی خفه کننده به سر می برد، و امید دارد که عربستان آن را نجات دهد، در حالی که عربستان او را نظاره می کند و این کار را نخواهد کرد.