اعضای حزب صلح و دموکراسی – عکس رویترز

انتخابات محلی اخیر در ترکیه از جهات مختلف قابل بحث است، اما نتایج بی چون و چرای آن نشان داد که کردها به قدرتی سیاسی تبدیل شده اند و اکنون باید هم در جنوب شرق و هم فراتر از آن، در کل ترکیه، در معادلات به حساب آیند.

حزب صلح و دموکراسی که حامی کردها است، در استان های ماردین، بتلیس و آغری از حزب حاکم، یعنی حزب عدالت و توسعه، پیشی گرفت و تعداد شهرهای تحت کنترل خود را از ۸ به ۱۱ رساند. این حزب همچنین با هدف افزایش نفوذ خود فراتر از استان های کردنشین، حزب دیگری را به نام حزب دموکراتیک خلق‌هادر غرب ترکیه پایه گذاری کرد. حزب دموکراتیک خلق‌هاکه خود را حزبی لیبرال و چپ معرفی می کند، از اندیشمندان و هنرمندان ترکیه برای حمایت از فعالیت های انتخاباتی اش استفاده کرد. اگرچه این حزب نتوانست نظر لیبرال ها را در شهرهایی چون استانبول و آنکارا جلب کند، اما توانست تحرکاتی در استان های غربی ترکیه داشته باشد.

اکنون که تعداد آرا کردها بیشتر شده، به همان نسبت ترس از احتمال بروز خشونت هم بیشتر می شود. حدود یک سال از زمانی که رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیهو عبدالله اوجالان رهبر حزب کارگران کردستان، که فعالیتشان در ترکیه ممنوع اعلام شده، روند مصالحه ای را آغاز کردند تا به ۳۰ سال مخاصمه بین این حزب و دولت مرکزی پایان دهند، می گذرد. این روند در ابتدا با عقب نشینی نیروهای کرد به خاک عراق همراه بود، اما در ماه های اخیر شاهد پیشرفت چندانی نبوده است. طبق گزارش های اطلاعاتی پلیس و ژاندارمری، گروه های مسلح وابسته به حزب کارگران کردستان از خاک کردستان عراق به ترکیه بازگشته اند. آن ها به همراه خود اسلحه و مهمات کافی وارد خاک ترکیه کرده اند تا احتمالا برای حمله ای در فصل تابستان آماده شوند.

در حالی که ترکیه آماده برگزاری انتخاباتی دیگر در ماه آگوست می شود، چشم ها به رای کردها است. در صورتی که اردوغان نامزد انتخابات ریاست جمهوری پیش روی شود، به رای کردها نیاز دارد، چرا که این اولین بار است که رئیس جمهور با رای مستقیم مردم انتخاب می شود. گروه های اپوزیسیون معتقدند اردوغان نمی تواند حمایت همه کردها را جلب کند. رهبر اصلی حزب اپوزیسیون مردم جمهوری خواه، کمال قلیچ دار اوغلو، در یکی از مصاحبه های اخیر خود اشاره کرد که حزب او ممکن است به دنبال یافتن کاندیدایی باشد که بتواند حمایت کردها را هم داشته باشد.

به اعتقاد آلتان تان، معاون حزب صلح و دموکراسی در منطقه دیاربکر، شاید اردوغان بخواهد برای دست یافتن به آراء کردها با اوجالان وارد معامله شود، اما شرایط آن قدر ها هم برای او خوب نیست. «او (اردوغان) توئیتر و یوتیوب را فیلتر می کند، در راستای قانونی کردن گفت و گوهای صلح اقدامی نمی کند، مخالفتی با خشونت های پلیس ندارد و هنوز هم توقع دارد اوجان به قیمت آزادی اش با او همراهی کند؟ ما جلیقه نجات اردوغان نیستیم.»

آیا کردها به خاطر آزادی احتمالی اوجالان با اردوغان همکاری و همراهی می کنند، یا به دنبال دستیابی به موفقیت های سیاسی بیشتری هستند؟ در حالی که ماجراهای افشای فسادهای درون دولت و نوار گفت و گوی مقام های دولتی رفته رفته در امواج سیاسی ترکیه محو می شوند، کردها باید تصمیم بگیرند برای رسیدن به صلح باید با چه کسی رفاقت کنند. تصمیم آن ها نه تنها می تواند سرنوشت ترکیه را رقم بزن، بلکه ممکن است بر سرنوشت دیگر کردهای منطقه خاورمیانه هم تاثیرگذار باشد.