پاریس: میشل ابونجم
رئیسجمهور فرانسه در کنفرانس خبری که با رئیسجمهور چاد، ادریس دیبی، دو روز گذشته برگزار کرد از پرداختن به مسئله درخواست نیروهای دموکراتیک سوریه، پس از خروج نیروهای آمریکا از شمال شرق سوریه، از فرانسه سرباز زد و وارد این پرونده نشد. ایمانویل ماکرون دربارهٔ این پرونده نیز همان سیاست سابق خود را در پیش گرفت؛ سیاستی که میتوان آن را در ابراز تاسف در برابر تصمیمات ترامپ خلاصه کرد.
ماکرون بر این عقیدهاست که مأموریت شکست دادن داعش هنوز به پایان نرسیده و نباید همپیمانان کورد را در وسط راه تنها گذاشت؛ و بهطور عموم دستکشیدن از همپیمانان در وسط راه کار نادرستی است.
اما ماکرون هیچ اشارهای به اقدام آینده حکومت خود در این خصوص نکرد و در برابر خواستههای نیروهای دمکرات سوریه واکنشی نشان نداد. این نیروها پیشتر سه درخواست از فرانسه داشتند: نخست فراهمکردن پشتیبانی دیپلماتیک و فشار بر روی ترکیه برای ممانعت از حمله به مناطق آنان. دوم استمرار وجود نیروهای فرانسوی تا رسیدن به یک توافق و راه حل سیاسی؛ و سوم ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع در شمال شرقی سوریه همانند کاری که پیشتر در شمال عراق در زمان ریاست صدام حسین المجید برقرار بود.
منابع آگاه از مذاکرات میان نیروهای «قسد» و طرف فرانسوی در پاریس خبر دادهاست که فرانسه تاکنون هیچ تعهد سیاسی از خود نشان نداد و به نظر میآید که تمام تلاشهای پاریس در این خلاصه خواهد شد که خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را به تأخیر اندازد و در بهترین احوال مانع از هجوم ترکیه به مناطق تحت سیطره «قسد» شود.
اما عدم بیان یک موضع رسمی از سوی پاریس بدین معنا نیست که فرانسه در خصوص این مسئله تلاشهایی را پی نگیرد و با آمریکا و ترکیه مذاکراتی نکند. در واقع فرانسه در حال حاضر در تلاش است تا با همکاری بریتانیا و آلمان یک موضع اروپایی یکپارچه در این خصوص اتخاذ نماید. از سوی دیگر به نظر میآید که تویت ترامپ پس از گفتگویی تلفنی با اردوگان در همین راستا قابل فهم است و در طی آن پرزیدنت ترامپ تصریح کرد که خروج نیروهای آمریکایی از سوریه آرام و هماهنگشده خواهد بود. همین مسئله را میتوان در خصوص یکی دیگر از تویتهای اردوگان بازگو کرد که در آن تصریح کرد که ترکیه قصد دارد حملات نظامی خود به شمال شرقی سوریه را اندکی به تعویق اندازد.
البته به نظر میآید که فرانسه نمیخواهد از همپیمانان کورد خود دست بکشد. فرانسه در مذاکرات صورت گرفته با کوردهای سوریه به آنان اطمینان داد که حمایت فرانسه از آنان همچنان ادامه خواهدداشت. اما پرسش اصلی این است که پس از خروج نیروهای آمریکایی نیروهای فرانسه چگونه فعالیت خواهند کرد، بهویژه اگر بهیاد داشته باشیم که تعداد این نیروها تنها ۲۰۰ نفر است. اما باید اعتراف کرده توان محدود فرانسه اجازه نمیدهد که این کشور جای خالی نیروهای آمریکا را پر کند و نقش نیروهای آمریکایی را بر عهده گیرد. همین مسئله را الهام احمد، رئیس مجلس اجرایی «نیروهای دمکراتیک سوریه» بازگو کرد؛ و عنوان کرد که پس از خروج نیروهای آمریکایی ما پیشبینی میکنیم که نیروهای فرانسوی نیز از سوریه خارج شوند.
تاکنون پاریس تأکید میکرد که نیروهای فرانسوی در سوریه باقی خواهند ماند. اما نیروهای فرانسوی تنها حاضران صحنه نیستند و تجهیزاتی مانند تجهیزات دریایی و هوایی در چارچوب نیروهای سازمان بینالملل نیزحضور دارند، و البته واحدهای نظامی که در حال آموزش دادن سربازان عراقی هستند، و نیز واحدهای توپخانه مستقر در مرزهای عراق. در این بین پرسشی که مطرح میشود این است که سناریوهای مطرح پس از خروج نیروهای آمریکایی چیست، و اینکه آیا مأموریت نیروهای فرانسوی حمایت از مناطق تحت تصرف کوردها است، و اینکه آیا پاریس واقعاً میخواهد در وضع سوری که در آن نیروهای روسیه و ترکیه و رژیم اسد فعالیت میکنند و وضع بسیار پیچدهای را در این منطق رقم زدهاست وارد عمل شود؟
از این منظر به نظر میآید پاریس دچار گرفتاری شدهاست: از یک طرف آن نمیخواهد از پشتیبانی نیروهای کورد و همپیمانان آنها دست کشد، و از طرفی دیگر نمیخواهد وارد رویاروییهایی شود که نهایتی ندارد. از این رو دستگاه دیپلماتیک فرانسه تلاش میکند این واقعیت را بهطور واضح بیان کند: به ویژه در خصوص آمریکا که پاریس میخواهد بر اردوگان فشار آورد و تمایل او به جنگ علیه کوردها را لجام بزند.