سالنامه؛ کشورهای خلیج در ۲۰۱۹
شمارش معکوس برای فضایی شدن امارات.. کویت همچنان گرفتار پارلمان.. بحرین در حال توسعه
کویت: میرزا الخویلدی
بحرین: عبید السهیمی
دبی: الشرق الاوسط
در کشورهای خلیج، برای سال ۲۰۱۹، تنوع زیادی در طرح‌ها و برنامه‌های سیاسی و اقتصادی و البته توسعه معرفتی و فرهنگی مشاهده می‌شود. شاید بارزترین نکته این باشد که همه این کشورها تلاش می‌کنند به توسعه برسند و برای مثال بحرین در سال پیش رو فرصتی دارد تا از بحران مالی درگذرد و توسعه کشور را آغاز کند.
امارات سال جدید خود را با ورزش آغاز خواهدکرد و جام آسیا را میزبانی می کند، در این سال نمایشگاه «اکسبو ۲۰۲۰» نیز فرصتی برای ارزیابی کارهای آن، پیش از آغاز شمارس معکوس برای ورود به مرحله فضا، به حساب می‌آید. کویت نیز تنها گرفتاری آن پرداختن به منازعه بین مجلس پارلمان و مجلس اجرایی است زیرا همواره این امکان وجود دارد که مجلس ملت (پارلمان) منحل شود. از سوی دیگر توان دستگاه دیپلماتیک کویت برای برطرف‌کردن مشکلات موجود در محک است که از مهمترین آنها رسیدن به یک راه‌حل توافقی دربارهٔ مرزهای مشترک میان سعودی است.
امارات… تساهل و افق فضا
امارات برنامه شاملی برای سال آینده در نظر دارد که در آن تلاش می‌کند ارزش‌های تساهل را همگانی کند و آن را نهادینه سازد؛ برای رسیدن به این هدف یکسری قانون‌گذاری و سیاست‌هایی دنبال خواهد شد که منجر می‌شود ارزش‌های تساهل ریشه بدواند و پذیرش گفتگو به‌عنوان یگانه راه‌حل اختلاف با دیگری و پذیرش دیگری در عموم مردم جای‌گیرشود.
در ژولای سال آینده نیز این کشور میزبان جام ملت‌های آسیا خواهد بود و در این جشنواره فوتبالی که هر چهار سال یک‌بار فدراسیون آسیا آن را برگزار می‌کند ۲۴ تیم از مناطق مختلف آسیا حضور خواهندداشت و این جام از مشارکت ۱۶ کشور در سال ۲۰۰۴ به مشارکت ۲۴ کشور در سال ۲۰۱۵ افزایش یافت.
این کشور نیز منتظر است تا در سال آینده به مجموعه کشورهایی وارد شود که به فعالیت فضایی علاقه‌مند هستند و مقرر است که در سال آینده تیمی از فضانوردان اماراتی به مدت ۱۰ روز به همراه یک گروه روسی با سفینه «سویوز اس۱۲» به فضا برود.
از میان ۴۰۰۰ اماراتی که برای آزمایش و امتحان فضایی ثبت نام کردند سازمان فضایی روسی «روسکوسموس» با همکاری با سازمان‌های اماراتی ۲ نفر به نام هزاع المنصوری و سلطان سیف النیادی را انتخاب کرد. در این ثبت نام امارات قصد دارد نسل جدید و آموزش دیده‌ای از فضانوردان را آموزش دهد و آنها را به مأموریت فضایی گسیل کند.
در سال آینده نیز نمایشگاه «اکسبو۲۰۲۰» آغاز به کار خواهد کرد و در دهم آوریل ۲۰۲۰ فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. شهر دبی برای میزبانی این نمایشگاه در حال ساختن یک شهرک نو است و تلاش می‌کند امسال از بهترین سال‌های برگزاری این نمایشگاه باشد. آمارها پیش‌بینی می‌کند که حدود ۲۵ میلیون بازدیدکننده وارد این نمایشگاه خواهند شد که ۷۰ درصد آنها از کشورهای خارجی می آیند. این نمایشگاه در فضایی با وسعت ۴۳۸ هکتار در «مرکز تجاری دوبی- جبل علی» برگزار می‌شود.
بحرین… اقتصاد مهمترین مسئله
در سال آینده بحرین تحولات سیاسی و اقتصادی زیادی را به چشم خواهد دید که از بارزترین آنها ورود یک زن به ریاست پارلمان است. فوزیه زینل یکی از نمایندگان پارلمان بحرین موفق شد به ریاست پارلمان دست یابد. از سوی دیگر این کشور برنامه‌های متعددی دارد و پیش‌بینی می‌شود اقتصاد بحرین همچنان به رشد خود ادامه دهد. دولت بحرین در نیمه دوم امسال یک بحران مالی خطرناک را سپری کرد که از راه کمک‌های سعودی و امارات و کویت حاصل شد. از این رو برنامه اقتصادی سال ۲۰۱۹ حالت تعادل را به اقتصاد بحرینی بازخواهد گردانند و دخل و خرج را به توازن خواهد رساند. برای تحقق این برنامه کشورهای پیش‌گفته ده میلیارد دلار اختصاص داده و تا سال ۲۰۲۲ ادامه می‌یابد. بحرین مالیات بر ارزش افزوده را از سال آینده قانونی خواهد کرد.
از سوی دیگر شرکت آلومینیوم بحران (آلبا) یکی از بزرگترین شرکت‌هایی جهانی آلومینیوم خواهد شد و برنامه‌های متعددی را در زمینه استخراج و تولید آلومینیوم در نظر گرفته‌است. در تاریخ ژولای ۲۰۱۹ خط ششم تولید با ارزشی بالغ بر ۳ میلیارد دلار افتتاح می‌شود. افتتاح خط ششم تولید قدرت تولید این شرکت را به مقدار ۵۴۰ تن افزایش می‌دهد و بدین ترتیب مقدار تولید این شرکت به ۱٫۵ تن متر می‌رسد.
در بخش نفت نیز تلاش می‌شود تا برنامه‌های مختلفی دنبال شود که از میان آنها اکتشاف میدان نفتی خلیج بحرین است که سرشار از نفت سنگی و گاز است. اکتشاف این میدان نفتی در سال ۲۰۱۸ یکی از بزرگترین اکتشافات تاریخ بحرین در عرصه نفت و گاز بوده‌است.
کویت… حکایت قوا
با کاهش جوانب امنیتی و اقلیمی کویت در برابر چالش‌های دیگری قرار دارد که در راس آنها ارتباط میان قوای مختلف دولت است و البته مبارزه با فساد گسترده که دولت کویت متعهد شد با آن مبارزه کند. در خصوص منطقه بی‌طرف میان سعودی و کویت وزیر خارجه کویت، شیخ صباح خالد الصباح، اظهار کرد که با آغاز سال ۲۰۱۹ دو طرف به یک توافق قطعی در خصوص این منطقه می‌رسند.
البته در این بین چالش های امنیتی بسیار کاهش یافت و با شکست سازمان داعش در عراق که به‌طور مستمر تهدیدات گسترده‌ای را بر علیه عراق اعمال می‌کرد دیگر چالش‌های امنتی مانند سابق احساس نمی‌شود. از سوی دیگر دولت کویت توانست فعالیت گروه‌های افراطی در کشور را کاهش دهد و به شدت اقدامات مالی و منابع انسانی این گروه‌ها را تحت نظارت قراردهد.
اما به نظر می‌آید که یکی از مهمترین چالش‌هایی که در برابر دولت کویت قرار دارد مسایل اقتصادی است که کاهش قیمت نفت آنها را بار آورده است. در پایان ژولای ۲۰۱۸ کویت از کسری بودجه به مقدار ۳٫۲۴۷ میلیارد دینار کویتی (۱۰٫۷۳ ملیار دلار) سخن گفت.
چالش دیگر وضع فساد در این کشور است و سازمان شفافیت جهانی در سال ۲۰۱۸ طی گزارش خود اعلام کرد که کویت در رتبه ۸۵ جهانی از میان ۱۸۰ دولت قرار دارد و رتبه این کشور از ۷۵ در سال ۲۰۱۶ به ۸۱ تغییر کرد.
البته تنش میان قوه مقننه و مجریه یکی از منابع چالش‌برانگیز دولت است و پیش‌بینی می‌شود که در صورت بالا گرفتن تنش میان دو قوه پارلمان کویت منحل شود: هر چند امیر کویت به نمایندگان پارلمان هشدار داد از ایجاد تنش با قوه مجریه بپرهیزند و برخی از نمایندگان را به زیر سؤال بردن قانون اساسی کشور متهم کرد تا منافع شخصی خود را به دست آورند.
