الشرق الاوسط – امان: از زمان بعهده گرفتن سلطنت پس از درگذشت پدرش در سال ۱۹۹۹، پادشاه اردن، ملک عبدالله دوم شاهد شروع انتفاضه دوم در سرزمینهای اشغالی، حمله های ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، اشغال عراق، سرنگونی مبارک، بن علی، صالح و قذافی، و اکنون گسترش جنگ خانمان سوز در کشر همسایه سوریه بوده است.
الشرق الاوسط با ملک عبدالله دوم در خصوص چگونگی برخورد کشورش با تعداد قابل توجه آوارگان سوری و خطرات پیش رو به واسطه خشونتهای فرقهایی و تلاش هایش برای تحقق اصلاحات در نظام سیاسی اردن به گفتگو پرداخته است. او همچنین به اقدامات اخیر آمریکا برای بازیابی روند صلح اعراب و اسرائیل و همچنین افق پیش روی اردن و آینده منطقه اشاره می کند.
پرسش: اعلیحضرت، درطول سفر اخیر جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده به منطقه نشانه هایی از امید به از سرگیری روند صلح فلسطینیان و اسرائیل از سوی وی مطرح شد. آیا شما فکر می کنید با توجه به مشکلات و چالش های سیاسی در منطقه و تفرقه میان فلسطینیان این تمر ممکن است؟ اردن چه کمکی به این روند می تواند بکند؟
به طور اساسی موضوع صلح منطقه برای اردن بسیار مهم و در راس منافع ملی و امنیتی ما می باشد، نه صرفا به عنوان میانجی و تسهیل کننده گفتگو ها. چالش های منطقه ایی دلیل اصلی سرعت بخشیدن به روند صلح هستند، چرا که بن بست در تلاش های رسیدن به صلح می تواند منجر به انهدام رابطه باقی مانده بین فلسطینیان و اسرائیل شود به نحوی که نتیجه اش به شکل اعتراضات ملهم شده از بهر عربی و در ادامه انتفاضه های پیشین به چرخه ایی از خشونت بی پایان بیانجامد.
این وضعیت نتیجه ایی فرا تر از بین رفتن امید برای رسیدن به توافقی مبتنی بر ایجاد دو کشور فلسطینی و اسرائیلی نخواهد داشت که در این صورت واقیعت تک-کشوری (اسرائیل) غالب خواهد شد. در این حالت آزار و اذیت و تعقیب فلسطینیان ادامه خواهد داشت.
ادامه این وضعیت هم نهایتا منجر به جرقه انقلابی خواهد شد علیه بی عدالتی که فلسطینیان به طور تاریخی از آن رنج برده اند. مسیری برای تخلیه فشار فزاینده بر جامعه فلسطینیان.
نیاز اساسی و واقعی رسیدن به راه حلی برای ایجاد دو کشور است که در آن فلسطین کشوری مستقل، مقتدر و با حق اعمال حاکمیت بر سرزمین های فلسطینی در چارچوب مرز های پیش از جنگ سال ۱۹۶۷ و با مرکزیت بیت المقدس شرقی به عنوان پایتخت شناخته شود.
من فکر می کنم، وزیر امور خارجه آمریکا جان کری، به صورت واقعی و به دور از نگاه رسانه ها در جهت نزدیک کردن دیدگاهها برای یافتن راه حلی کاربردی در این مورد بخصوص است.
به ویژه اینکه از سرگیری مذاکرات مستقیم به معنی قدم نهادن برای گفتگو بر سر موضوعات نهایی مانند، بیت المقدس، آوارگان، مرزها و ترتیبات امنیتی خواهد بود.
این ها موضوعاتی به غایت پیچیده هستند که مستلزم راه حل هایی کاربردی و تضمین کننده صلحی فراگیر، حق مدارانه، کامل و پایدار برای نسل های آینده خواهد بود.
ما مشتاقیم تا پیشنهاد های جان کری را در طول سفر منطقه ایی وی بررسی کنیم. ما در اردن به طور موثری فعالیت های مان را برا ایجاد زمینه های لازم جهت برقراری مجدد مذاکرات مستقیم و بی واسطه بین فلسطینیان و اسرائیلی ها متمرکز کرده ایم، پیش از آن که فرصت های باقی مانده برای رسیدن به راه حل دو کشوری از بین نرفته است.
به پایان رسیدن این فرصت به دلیل ادامه شهرک سازی در زمین هایی است که متعلق به کشور فلسطینی است که در آینده باید تشکیل شود.
شهرک سازی که هم در چارچوب های حقوقی و هم از دید همه دنیا غیر قانونی هستند، مانع اصلی صلح و رسیدن به راه حل دو-کشوری است.
طرح صلح عربی یک فرصت تاریخی ارئه می دهد که اسرائیل باید آن را درک کند قبل از آنکه خیلی دیر شده باشد برای اسقرار صلحی فراگیر در منطقه و با جهان اسلام. چیزی که امروز به عنوان پیشنهاد روی میز است، ممکن است فردا فرصت از دست رفته ایی بیش نباشد.
پرسش: اما، اعلیحضرت، آیا شما فکر نمی کنید که نقش مثبت و سازنده اردن توسط اسرائیل به چالش گرفته شده است؟ همانطور که سخنان منفی نخست وزیر اسرائیل در خصوص توافقات اردن و فلسطینیان در مورد حفظ نقش تاریخی اردن در حفاظت از اماکن مقدس در بیت المقدس نشان داد؟
یک بسته حقوقی و تاریخی در این مورد وجود دارد. هدف به روز رسانی این چارچوب حقوقی است که مسئولیت مراقبتی خاندان هاشمی از اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان در بیت المقدس شرقی در آن تصریح می شود. این به روز رسانی توافق هم در راستای وضعیت جدید حقوقی سرزمین های فلسطینی خواهد بود.
این توافق از نظر من، نشانگر مسوولیت تاریخی، دینی و اخلاقی من است به عنوان یک (از اعضای خاندان) هاشمی، مسوولیتی که من از جد بزرگم شریف حسین بن علی به ارث برده ام. شریف حسین بن علی کسی بود که اولین باز سازی حرم شریف را به انجام رساند.
این مسئولیت در گذر جنجال های باطل رسانه ایی ایفاء نمی شود، بلکه تنها از طریق اقدام واقعی برای کمک به پایداری برادرانمان در بیت المقدس در همه زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خدماتی و آموزشی محقق می شود.
این معاهده متضمن یک طرح حفاظتی بین المللی برای بیت المقدس شرقی است به عنوان مهد تمدن ها و میراث بشریت. این طرح همچنین در برگیرنده اقداماتی است برای جلوگیری از هر عمل مخل هویت تاریخی و آزدی پرستش در بیت المقدس شرقی که به واسطه اعمال سیاست های اسلام و مسیحیت زدایانه بر این شهر تحمیل شده است.
مهم ترین مولفه در این موازنه، حمایت از برادران فلسطینی مان است تا در مبارزه شان برای دستیابی به کشوری مستقل موفق شوند. این تلاش باید از مسیر اعمال فشار بین المللی بر اسرائیل برای به عهده گرفتن مسوولیت هایش به عنوان یک کشور اشغالگر استوار باشد. این مسئولیت های تاریخی ما است و هیچ کس هم نمی تواند جلودار ما برای تحقق آنها شود.
پرسش: اعلیحضرت، ارزیابی شما از روابط اردن با عربستان سعودی و دیگر کشور های عرب حاشیه خلیج چیست؟ پروژه پیوستن اردن به شورای همکاری های خلیج به کجا انجامید؟
من مایلم افتخار خود را از روابط برادرانه ام با رهبران کشور های عرب خلیج اعلام کنم. اردن دارای مناسبات و علقه های تاریخی با این کشور هاست، بویژه برادرانمان در پادشاهی عربستان سعودی.
سطح بالای روابط متنی بر ساختار های همکاری و نزدیکی متقابل منعکس کننده روابط بسیار عمیق من با برادرم، خادم حرمین شریفین، عبدالله بن عبد العزیز آل سعود می باشد. ایشان تلاش های بسیاری برای تعمیق وحدت عربی و عمل مشترک بین کشور های عربی مصروف داشته اند.
شاخص هایی برای روابط گرم و صمیمانه ما وجود دارد، اصلی ترین آن باور مطلق ما در جدایی ناپذیری امنیت ملی اردن و دیگر کشور های عرب حوزه خلیج است.
این باور باعث می شود که امنیت برادرانمان در خلیج بخش جدا نشدنی امنیت ملی اردن نیز به شمار آید. وقایع اخیر و منازعات منطقه ایی سندی است بر اهمیت همکاری ها، هم افزایی ها و مشورت های پی در پی بین اردن و کشور های عرب حوزه خلیج. موضوع امنیت برای اردن اهمیت مضاعفی دارد چرا که ما در عمق جغرافیایی و استراتژیکی امنیت منطقه قرار داریم. بنا بر این ارتباطات وثیق و هماهنگی های پیوسته ما با کشور های عرب حوزه خلیج در خصوص مسایل و موضوعات عربی-منطقه ایی برای حراست از منافع مشترکمان نشات می گیرد.
در خصوص پیوستن به شورای همکاری های خلیج، هدف چارچوب دار کردن این علقه ها و ارتباطات تاریخی بین ما و برادرانمان است. آنچه که ما خواستار آن هستیم، تعمیق همکاری ها و ساختارمند تر شدن هر چه بیشتر در همه زمینه ها شامل روابط سیاسی، اقتصادی، نظامی، امنیتی و فرهنگی با کشور های شورای همکاری خلیج است.
چنین روابطی باید بر مبنای مستحکمی پایه گذاری شود، پایه ایی که به صورت مکمل برای اردن عمل کند تا از موقعیت خاص خودش در همکاری با کشور های عرب حوزه خلیج برخوردار شود.
پرسش: و در پایان اعلیحضرت آینده منطقه را چگونه می بینید؟
آرزوی منطقه عربی رسیدن به موقعیتی ممتاز است که رفاه اقتصادی و مردم سالاری در آن تحقق یابد، همراه با احترام و تکریم واقعی برای تک تک شهروندان عرب. این خواسته های مردم بهار عربی نیز بوده است.
ما نباید امید خود را از دست بدهیم، به رغم تمامی چالش ها و مشکلات، اقدامات جدی برای تحقق اصلاحات، بازگشت ثبات و رشد اقتصادی باید به طور جد ادامه یابد. همه کشور ها و جوامع که متحمل وضعیت مشابهی در طول تاریخ بوده اند، با تلاش و امید مضاعف به مصاف حل مشکلات و ساختن آینده ایی بهتر پیش رفته اند. این مسیری است که کشور اردن به پیمودن آن باور دارد و خود را برای رویکردی کثرت گرا و تکاملی برای اصلاحات آماده می کند، ب دور از اغتشاش و به ورطه نا شناخته ها افتادن.