هفت روز بیشتر از آغاز عملیات «مرز محافظ» در تاریخ ۸ ژوئیه ۲۰۱۴ نمیگذرد که آمار و اخبار حملات اسراییل به غزه ابعاد و چهرهٔ تازه ای از درگیریها در سرزمین فلسطین به تصویر میکشد.
حملات اسراییل به غزه در مبارزه با پیکارجویان فلسطینی و حماس سال هاست که در جریان است: سال ۲۰۰۵ عملیات «نفی روابط» که به قیمت جان ۶۴۳ فلسطینی و تحکیم کنترل اسراییل بر مرزهای زمینی و هوایی و نیز منابع آبی غزه و شهرکهای کرانه باختری تمام شد، سال ۲۰۰۸ عملیات «سرب گداخته» که با شکستن پیمان آتشبس از سوی اسراییل آغاز شد و طی آن ۲۱۵۸ فلسطینی با سلاحهای غیر قانونی نظیر گاز فسفور به قتل رسیدند و بیش از ۵۳۰۰ نفر مجروح شدند و ۱۱۱۵۴ خانه نابود شد؛ و سال ۲۰۱۲ عملیات «ستون دفاع» که پیرو قتل رییس شاخه نظامی حماس رقم خورد و طی ۸ روز جان ۲۳۳۲ فلسطینی را گرفت.
جهنمی که این جنگها در غزه برپا می کنند برای فلسطینیان همه به یک اندازه کریه، درد آور و خانمان سوزند، ولی این بار برای سایر مردم جهان که از دور نظاره گر این کشمکشها هستند تصویر عملیات «مرز محافظ» برخلاف جنگهای قبل، در تصویر فلسطین سوخته و بمباران های اسراییل که هر بار از رسانههای بزرگ بینالمللی مخابره میشود خلاصه نشد.
این بار حکایت نامردمیهای قاهرانه و ظلمهایی که بر فلسطینیان می رود از خلال داستانهای شخصی افراد و رسانههای مستقل که در قالب عکس و خبر در شبکههای اجتماعی منتشر می شد جامعه جهانی را حیرت زده کرد.
اگرچه تصویرگران این جنگ در رسانههای بزرگ بین المللی باز هم به انتشار عکسهای اجساد مثله شده، خرابه ها، و نگاه سردرگم و وحشت زده کودکان جنگ زده بسنده کردند و گاه حتی تراژدی آثارشان را در عکس پدری که جمجمه از هم پاشیده فرزند خردسالش را می بوسد و مادری که بر ویرانههایی که زمانی خانه اش بوده ایستاده و به ردیف کفنهای سفید مینگرد به اوج رساندند. با این همه این تصاویر هیچ کدام به اندازه عکس توییتر یک خبرنگار دانمارکی که در اسراییل حضور داشت گویای آنچه در غزه در جریان است نبود.
حتی اخبار قطع برق بیمارستان مرکزی غزه و هدف قرار دادن مرکز معلولان توسط اسراییل که به مرگ ۳ معلول و یک پرستار منجر شد افکار عمومی را به اندازه این عکس برنیاشفت و گمانه زنیها درمورد جنایات جنگی و نقض قوانین بین المللی توسط نظامیان ذهنها را به اندازه این عکس به خود مشغول نکرد.
این عکس نه مرگ و وبرانی را به تصویر میکشد و نه درد و اندوه را، با این همه سندی بر مرگ انسانیت و اوج افول ارزشهای انسانی است.
در تصویری که آلن سرسن خبرنگار دانمارکی یک روز بعد از آغاز حملات در توییتر خود منتشر کرده، اجتماعی از اسراییلیها را در حال تماشای بمباران و تشویق آن از فراز تپه سرودت نشان می دهد، زیر این عکس نوشته شده :سینمای سردوت. در پی این توییت اخبار و تصاویر بیشتری از این مراسم منتشر شد که اسراییلیها را نشان می دهد در حالی که صندلی هایی بر فراز تپه ای مشرف به غزه چیده اند و در حال خوردن ذرت بو داده و کشیدن قلیان بمباران را تماشا می کنند و با شنیدن صدای فرود هر بمب بر سر فلسطینیان کف می زنند و هلهله بر پا می کنند.
در برخی گزارشها برای توضیح این رویداد «نابودی حماس به دست اسراییل» از دلایل جذابیت و شادی تماشای بمباران برای اسراییلیها عنوان شده است. اگرچه سازمان ملل تخمین زده که تا این لحظه بیش از ۱۶۰ فلسطینی کشته شده اند که ۷۷ درصد آنها غیر نظامی بوده اند.
به گزارش آر تی، تلویزیون روسیه حتی گروههای گردشگران در اسراییل هم برای تماشای بمباران به ارتفاعات جولان هجوم برده اند و تورهای گردشگری نیز برای این رویداد هماهنگی هایی ترتیب داده اند.
آیا جنگ در خاورمیانه اتفاقی روزمرّه و قتل عام مساله ای چنان پیش پا افتاده شده که “توریسم جنگ” برای گردشگران از ابعاد هویت دوران معاصر شود؟
جشن گرفتن قتل عام و نظاره نمایش وار صحنه کشتار انسانها مساله نگران کننده ای است، وقتی کینه و عداوت یا بی تفاوتی از حد جنگ فراتر میرود. اتفاقی که در جریان هولوکاست برای یهودیان رخ داد یک فاجعه بشری و نسل کشی بود، دقیقا مشابه فاجعهای که امروز در غزه در جریان است.
جنگ اسراییل و فلسطین نظیر تمام جنگهای بشری بر سر سرزمین و منابع زیستی است، که طی آن تفاوتهای مذهبی و فرهنگی برجسته می شوند تا با دامن زدن به آتش اختلافها عداوت عمیق تری ایجاد کنند.
جنگ فلسطین و اسراییل جنگ نیست بلکه نسل کشی فلسطینیان است. چرا که فلسطین نه تنها از ارتش یا نیروی هوای یا دریایی و نیز ابتداییترین جنگ افزارها محروم است، بلکه به ابتداییترین منابع اولیه برای بقاء نظیر آب، مواد غذایی و حتی کمکهای بینالمللی به سختی دسترسی دارد و حضور گروهک بی رمقی مانند حماس که پشت دیوار مردمی سنگر گرفته و در دلایل و زمینه های موجودیتش شبهههای بسیاری هست، به موشک پراکنی های ناکارآمد خود ادامه می دهد و بهانه حملههای شدید تر اسراییل به فلسطین را هموار می کند.
به علاوه این حملات گواهی بود بر این امر که برنامه هم زیستی مسالمت آمیز اسراییل و عربهای فلسطینی که از سوی آمریکا پیشنهاد شد، پروژه ایی شکست خورده است و دلیل آن در زمینههای عملیاتِ «مرز محافظ» به خوبی مشهود است. زمینه این حملات با بهانه خونخواهی قتل ۳ نوجوان اسراییلی در کرانه باختری فراهم شد و با اینکه حماس مسئولیت این قتلها را به عهده نگرفت بنیامین نتانیاهو حماس را مسوول این واقعه شمرد.
بلافاصله پس از این حادثه که تقریبا یک ماه پیش رخ داد یورش ارتش اسراییل به نهادهای مختلف فلسطینی از موسسات دولتی تا نهادهای دانشجویی و نهادهای خیریه و کمپهای پناهندگی و دستگیری و آزار تعداد بی شماری از مظنونان آغاز شد.
آمار حاکی از آن است که در این مدت ۳۸۷ حمله توسط نظامیان اسراییلی در کرانه باختری صورت گرفته که طی آن سربازهای اسراییلی دست کم ۳۷۰ هزار دلار پول نقد و املاکی به ارزش ۲.۵ میلیون دلار را مصادره کرده اند. این اموال متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی و موسساتی نظیر شرکتها کلینیکها و دانشگاهها و نیز در قالب اتومبیل، گوشی موبایل یا طلا و جواهر بوده اند. به علاوه یک هفته پس از این حادثه یک نوجوان ۱۶ ساله فلسطینی به نام محمد ابو خدیر از بیرون خانه خود در شرق اورشلیم ربوده و برای مرگ ۳ نوجوان اسراییلی قصاص شد.
در حالی که هر روز در خاور میانه گروههایی تازه از «پیکارجویان» با فعالیتهای تروریستی یا آن گونه که خود می گویند به”جهاد” بر میخیزند، و عموما به قتل عام غیر نظامیان کمر میبندند، کمتر جهادگرایی، فلسطین را میدانی لایق جنگ برای ارزشهای اسلامی و یا انسانی میپندارد و اغلب این گروهها راهشان را به عراق و سوریه کج می کنند.
علیرغم تمامی نا ملایماتی که در فلسطین در جریان است، انتشار وقایع و رویدادهای روزمره و شخصی افراد مستقل در شبکهها و رسانههای اجتماعی همدردی جهانی برای فلسطینیان به ارمغان داشته است.
فیلمهای سرباز آمریکایی که کودکان فلسطینی را در کوچههای خاکی با وعده بطری آب آشامیدنی دنبال خودرو اش می دواند و دست آخر آنها را بی نصیب میگذارد، یا زنی فلسطینی که به دلیل حجابش مورد تعرض قرار میگیرد، تصاویری هستند که روزمرگیهای سرزمینِ اشغالی را با جهانیان قسمت می کنند.
به همین دلیل عکسالعملها به این فجایع و حملات نیز این بار ابعاد تازه ای پیدا کرده است. در حالی که شورای امنیت سازمان ملل بنا به رویه معمول تقاضای آتش بس کرده و از دیپلمات هایی از آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا خواسته که برای هم اندیشی در این زمینه جلسه ای برگزار کنند؛ تظاهرات جهانی بر ضد این حملات از حس اضطرار و نگرانیهای افکار عمومی حکایت دارد.
طی روزهای اخیر شعارهای مردمی که در لندن، پاریس، تونس، سیدنی، دمشق، حیدر آباد، استانبول، جاکارتا، دهلی نو، دیترویت و بسیاری از شهرهای دیگر دنیا خواستار آزادی فلسطین شدند و اقدامات اسراییل را محکوم کردند، از چهارگوشهٔ دنیا شنیده شد. ساکنان اسکاتلند و منچستر نیز با تجمع در مقابل دفتر و ساختمانهای بی بی سی نسبت به اخبار جانبدارانه این شبکه در خصوص وقایع غزه تظاهرات کردند.
با اینکه برنامه هایی برای تظاهرات جهانی گسترده تر در روزهای آتی در جریان است ولی شاید بتوان نقطه عطف این اعتراضات را اقدام دانشمند برجسته جهانی «استفن هاوکینگ» در بایکوت کنفرانس رییس جمهور اسراییل دانست.
هاوکینگ که پس از این اقدام از سوی رسانهها «چهره بایکوت آکادمیک» اسراییل لقب گرفته، نه تنها آسیبی جدی به وجهه اسراییل در جامعه علمی و آکادمیک وارد کرده، بلکه مقیاس گسترده نارضایتی افکار عمومی در سطح جهان نسبت به سیاستهای توسعهِ طلبانه اسراییل را منعکس میکند.
اندکی پیشتر نویسندگان، هنرمندان و خوانندگانی نظیر میک لیق، آلیس واکر و ادرینن ریچ نیز دعوت برای حضور در اسراییل را بطور علنی را رد کرده بودند، با این همه اقدام هوکینز از اولین عکسالعملهای جامعه آکادمیک به اوضاع فلسطین است.
این مساله همچنین از این جهت که می تواند سایر دانشمندان و محققان را نسبت به این موضوع حساس کند و نه تنها اعتبار و حیثیت بلکه روابط علمی و تحقیقاتی اسراییل با جامعه آکادمیک در سطح جهانی را خدشه دار کند، حائز اهمیت است.
در حالی که هزاران نفر در حال تخلیه مناطق شمالی غزه هستند، مصر دیروز پیشنهاد آتش بس را به طرفین ابلاغ کرد که درصورت موافقت طرفین از ساعت ۶ امروز ۳ شنبه به عمل خواهد درآمد و پیرو آن و ظرف ۲۴ ساعت مذاکراتی با حضور طرفین اسراییلی و حماس در قاهره برگزار خواهد شد.