حالا که تراژدی سوریه به نقطه عطف مهمی رسیده روس ها ورزیده تر و منسجم تر به نظر می رسند. آشپزخانه دستگاه سیاسی و دیپلماسی و امنیتی روس ها زیر نظر سرآشپز یعنی مرد شماره یک کرملین فعالیت می کند. بد نیست که در اینجا یادی کنیم از کمک آشپز سرگی لاوروف که در دوره های مختلف نقش مهمی در ترویج غذاها داشته است. لاوروف، تمام قد مدیریت یک منازعه طولانی را به عهده داشت، منازعه ای که از خاورمیانه به راهروهای شورای امنیت کشیده شد و با چندین مانور و پیچ و خم و برخورد همراه بود.
بی گمان، ولادیمیر پوتین در پی فرصت طلایی برای انتقام جویی بزرگ بود. انتقام از جهان تک قطبی که قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی حاکم بود. و انتقام از ناتو که پرچم هایش را در نزدیکی مرزهای روسیه به حرکت در آورد. و انتقام از انقلاب های رنگینی که پوتین آنها را ساخته پرداخته غربی ها می خواند. و انتقام از تصویر اسلحه اتحاد جماهیر شوروی و روسیه که به تخریب عراق و صربستان و لیبی پرداخت. تراژدی سوریه این بستر را فراهم کرد و پوتین با مهارت توصیف ناشدنی شرایط را برای مداخله نظامی روسیه در سوریه مهیا کرد. رییس جمهور روسیه در این راستا از سردرگمی مراکز تصمیم گیری در واشنگتن برای بازکردن گره کور هزینه های سنگین حضور نظامی در عراق بهره گرفت. او از تمایل باراک اوباما برای دست یابی به «توافق تاریخی» با ایران درباره برنامه هسته ای اش هم استفاده کرد. هر چند دولت تازه ای در واشنگتن روی کار آمده اما هنوز سرنوشت سوریه در نظر این دولت ها آنقدرها هم مهم نیست که به خاطر آن اقدام نظامی انجام شود.
تحولات جاری در سوریه نشان می دهد که روسیه توانسته به عنوان بازیگر عمده در این کشور مطرح شود. روسیه تنها طرفی است که می تواند با همه گروه ها گفتگو کند. دست یابی به راهکار موقت یا درازمدت به موافقت روسیه بستگی دارد. بحران سوریه با توجه به موقعیت این کشور و طرف های درگیر و شمار فراوان پناهندگان سوری در کشورهای همجوار یک بحران منطقه ای شده است. با توجه به اینکه قبل از دست یابی به راهکار باید حد و مرز نقش آفرینی ایران و امنیت اسراییل تعیین شود بنا براین می توان گفت روسیه توانست خود را به عنوان بازیگر مهم در خاورمیانه معرفی کند.
ما اینک با تحولات تازه ای در بحران سوریه روبرو هستیم. نشست سران آمریکا و روسیه در هلسینکی به این باور دامن زده است. رییس جمهور دو کشور از بحران سوریه با سه محور اصلی یاد کردند: امنیت اسراییل و دخالت های ایران و بازگشت پناهجویان. روسیه در نشست خبری مشترک تمایلی به بحث کردن درباره انتقال سیاسی یا نشست های ژنو نداشت. حالا دیگر آینده بشار اسد مطرح یا در دست بررسی نیست. روسیه که نبرد نظامی را به نفع رژیم اسد
پایان داد مساله اسد را از دایره بحث و گفتگو خارج کرد.
می توان گفت روسیه در حال حاضر تضمین و راهکار پخش می کند. اینها هدیه های تزار هستند که ریش و قیچی این بازی در دست او است. اسراییل هدیه ای دلخواهش را دریافت کرد و توافق ترک منازعه بین ارتش سوریه و اسراییل با وعده روس ها مبنی بر دور کردن شبه نظامیان ایرانی از مرزهای اسراییل از سر گرفته شد. به عبارت دیگر، مناطق سوریه همجوار بلندی های اشغالی جولان تهدیدی برای کشور عبری به شمار نمی رود. همین مساله هم یکی از دلایل مهم برگزاری بی دردسر نشست سران در هلسینکی شد. پیشتر، پوتین هدیه دیگری به اسراییلی ها داد و با وجود چتر حمایتی روس ها بر فراز آسمان سوریه اما به اسراییل حق حمله به مواضع ایران و شبه نظامیانش داد.
ترکیه هم هدیه ای از تزار دریافت کرد. عملیات نظامی «سپر فرات» توسط نظامیان روسیه در جرابلس و الباب چراغ سبزی به ترکیه برای منع تشکیل «اقلیم» کردستان در مرز ترکیه بود. عملیات نظامی «شاخه زیتون» ارتش ترکیه در عفرین همه آرزوهای کردهای سوریه برای دسترسی به سواحل مدیترانه را نقش برآب کرد. شاید ترکیه هدیه دیگری هم دریافت کند البته در صورتی که روس ها بتوانند بخشی از پناهجویان سوری در ترکیه را به کشورشان بازگردانند.
شادمانی مقام های لبنان اما آشکارتر از همیشه بود. این خوشحالی در پی حمایت روسیه از بازگشت صدها هزار شهروند سوریه که به لبنان سفر کرده اند بروز کرد. اردن هم وضعیت مشابه دارد و اقتصاد این کشور هم زیر بار پناهجویان خم شده است.
ایران هم هدیه بزرگی از تزار دریافت کرد. نیروهای روسیه در سوریه مانع سقوط سوریه و حذف این کشور از «هلالی» شدند که سراداران نظامی ایران به تشکیل آن افتخار می کنند. سقوط سوریه شکست سختی برای سیاست های خامنه ای و سرداران سپاهی بود چرا که قطع ارتباط زمینی بین «حزب الله» لبنان و حکومت ایران چندان ساده نیست. تزار که سازمان خیریه ندارد و بنابراین انتظار دارد که ایران در پرونده امنیت اسراییل به آرامی جواب روسیه را بدهد. فاصله گرفتن از جولان و خروج نیرو از سوریه با یکدیگر تفاوت دارند. این بازی پیچیده ای است که همه به دنبال حمایت رژیم سوریه هستند. هدیه تزار به حکومت سوریه این بود که نظام را سر پا نگه داشته است.
دشمنان ایران هم از تزار هدیه دریافت کردند. آنها تصور می کند روسیه در سوریه از تشکیل سوریه ایرانی جلوگیری کرده است.
تزار روسیه پرونده پناهجویان روسیه هم اداره می کند و از آن به عنوان هدیه ای استفاده می کند که ممکن است اروپایی ها را حتی به بهانه ایجاد شرایط مناسب برای بازگشت بیشترین تعداد پناهجو تشویق می کند. این موضوع برای اروپایی ها اهمیت دارد. این قاره پیر زیر بار پناهجویان سر خم کرده و دچار دو دستگی شده است. امیدواری روسیه به بازگشت پناهجویان سوریه به کشورشان منجر به کاهش مسافرت پناهجویان می شود.
خود آمریکایی ها هم از تزار هدیه دریافت کردند. تضمین امنیت اسراییل از سوریه و جلوگیری از حضور نظامی ایرانیان در جولان که با حضور «حزب الله» در جنوب لبنان برابری می کند.
سرآشپز کرمیلین اجازه داد پرونده سوریه با آتش کم پخته شود و خود را به عنوان بازیگر اصلی معرفی کرد. همزمان با فصل توزیع جوایز تزار بحران سوریه وارد دوره کاملا متفاوتی می شود.
غسان شربل – موسم توزیع هدایا القیصر
فی المأساه السوریه التی تقترب من منعطف بالغ الأهمیه، بدا المطبخ الروسی الأکثر براعه وتماسکاً. إنه مطبخ سیاسی ودبلوماسی وأمنی یعمل تحت إشراف سید الکرملین وهو کبیر الطهاه. لا یمکن هنا إغفال دور اللاعب المساعد فی ترویج الوجبات وفق المراحل، وهو سیرغی لاف