فرستاده آمریکا در سوریه: نیروهای آمریکا تا تحقق اهداف در شرق سوریه می‌ماند
جیمز جفری در گفتگو با «الشرق الاوسط»: با همکاری موسکو، ایران را از سوریه اخراج می‌کنیم
اسد را طبق قانون اساسی برکنار می‌کنیم
نیویورک: هبه القدسی
جیمز جفری، نماینده جدید آمریکا در سوریه ضمن ابراز امیدواری در خصوص پایدار باقی ماندن توافقنامه سوچی که توسط ترکیه و روسیه امضا شد، گفت: پس از توقف نسبی درگیری‌ها در سوریه، هم‌اکنون این فرصت وجود دارد که چگونگی ورود به یک پروسه سیاسی در جهت تنظیم قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات جدید مورد بررسی قرار گیرد.
جفری در گفتگو با «الشرق الاوسط» در نیویورک گفت: نیروهای آمریکایی در سوریه باقی خواهند ماند، اما نه به عنوان نیروهای اشغالگر، زیرا هدف ما برآورده کردن سه هدف است که عبارتند از: ریشه‌کن کردن نیروهای داعش به طور کامل، اخراج نیروهای ایرانی از سوریه، که در صورت پایان یافتن درگیری‌ها امری ممکن خواهد بود و هدف سوم نیز اجرای یک پروسه سیاسی به منظور تشکیل کمیته‌ای برای تنظیم قانون اساسی و برگزاری انتخابات و پیشبرد راه حل سیاسی براساس قطعنامه ژنو و قطعنامه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل است.
وی همچنین افزود: واشنگتن با همکاری موسکو برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کند.
نماینده آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد: جلسه وزاری خارجه روز پنج شنبه به منظور بررسی بحران انسانی و برداشتن گام بعدی در راستای کاربرد رویاروئی سیاسی به جای رویاروئی نظامی تشکیل خواهد شد.
وی در خصوص امکان برکناری بشار اسد براساس قانون اساسی ابراز امیدواری کرد و افزود: بشار اسد از منصب خود برکنار خواهد شد، همانگونه که این اتفاق برای نوری مالکی نخست وزیر سابق عراق اتفاق افتاد و براساس قانون اساسی از منصب خود برکنار شد، چرا که نتوانست مانع حضور داعش در برخی از مناطق این کشور شود.
مشروح این گفتگو را در زیر می خوانید:
* بعد از امضای توافقنامه سوچی و ایجاد منطقه حایل در ادلب به منظور آتش بس ، آیا نگرانی‌های آمریکا درخصوص احتمال حمله نظامی به ادلب و بکارگیری سلاح شیمیایی از سوی رژیم سوری کاسته شد؟
– روسیه و ترکیه کشورهایی بودند که در خصوص این توافقنامه مذاکره کردند ، از دیدگاه ما و بر اساس گزارش‌هایی که به دست ما رسیده است ، این توافقنامه به حذف برخی از نگرانی‌ها منجر خواهد شد که مهمترین آنها احتمال استفاده از سلاح شیمیایی و خطرات احتمالی علیه حدود ۳ ملیون شخص می‌باشد که اکثر آنان غیرنظامی هستند. در ادلب ۲٫۹ ملیون غیرنظامی و بین ۶۰ تا ۷۰ هزار نیروی نظامی حضور دارند . براساس گزارشات واصله ۱۰ الی ۲۰ درصد نیروهای نظامی موجود در ادلب عضو سازمان‌های تروریستی و بقیه مخالفان رژیم سوریه هستند . ما بر این باوریم که امضای این توافقنامه از سوی ترکیه و روسیه امری مثبت بوده و امیدواریم به توافقنامه پایبند باقی بمانند ، چرا که این اتفاق نقطه عطفی در راستای تغییر روند درگیری‌های میدانی و بردن آن به سوی میز مذاکره می باشد ، که این امر طبق قطعنامه ژنو و قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت اجرا خواهد شد .
اما در عین حال نمی‌توان از بحران انسانی غافل شد ، کما اینکه آقای ترامب در اظهارات خود تأکید کرد که در حال حاضر هر گونه اقدام نظامی یک فاجعه ناگوار به‌شمار می‌رود ، نه تنها به دلیل به راه افتادن موج عظیمی از پناهندگان و احتمال استفاده از سلاح شیمیایی ، بلکه هرگونه اقدام نظامی در وضعیت کنونی که توافقاتی بین ایران و روسیه وترکیه در زمینه کاهش درگیری‌ها در منطقه وجود دارد، به منزله کوبیدن میخی در تابوت صلح در منطقه خواهد بود .
*نقش روسیه در سوریه را چگونه می‌بینید ؟ به نظر شما آیا خروج ایران از سوریه امری ممکن خواهد بود ؟
– ما همواره و درخصوص تمامی امور با روسیه در تماس هستیم . آقای ترامپ در نشست هلسینکی با آقای پوتین مذاکرات گسترده‌ای انجام داد . وزاری خارجی و فرماندهان نظامی دو کشور نیز روزانه و به منظور آرام کردن هر گونه درگیری با هم در تماس هستند . ما از روسیه می‌خواهیم که از قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل حمایت کند و تمامی نفوذ خود در سوریه را بکار گیرد تا نیروهایی که از سوی ایران حمایت می‌شوند را از سوریه اخراج کند ، چرا که پس از پایان جنگ هیچ دلیلی برای بقای ایران در سوریه نمی‌بینیم .
روشن است که درگیری‌ها پایان یافته و معتقدیم که ایرانی‌ها باید از سوریه خارج شوند . هیچ کس جز روسیه نمی‌تواند با ما برای خروج ایران از سوریه همکاری کند ، لذا برای خروج ایران از نیروی نظامی استفاده نخواهیم کرد . نمونه‌های عدیده‌ای وجود دارد که نیروهای نظامی پس از پایان جنگ از منطقه خارج شده‌اند ، کما اینکه نیروهای آمریکایی در دهه ۱۹۷۰ پس از پایان جنگ ویتنام از این کشور خارج شدند . پس خواسته ما درخصوص خروج ایران از سوریه امری غیر معقول نبوده و قابل دسترسی است .
*نیروهای آمریکایی تا چه زمانی در شرق سوریه باقی خواهند ماند ؟ و هدف از بقای آمریکا در سوریه چیست ؟ آیا هدف از ماندن در سوریه به شکست «داعش» محدود می شود یا خیر ؟
– اولا هدف ما از ماندن در سوریه شکست «داعش» و اطمینان از عدم تکرار اتفاقات سال ۲۰۱۲ است ، هنگامی که نیروهای آمریکایی از منطقه خارج شدند و «القاعده» باری دیگر و با نام «داعش» در منطقه ظاهر شد . هدف ما از ماندن عدم ظهور مجدد سازمان‌های «داعشی» جدید است . ثانیا ما به دنبال اخراج ایران از طریق همکاری دیپلوماتیک و نظامی با هم‌پیمانان هستیم . هدف سوم نیز اجرای یک پروسه سیاسی است و نه اشغال .
* پس از سقوط هواپیمای روسی با پدافند هوایی سوریه ، موسکو اسرائیل را مسئول این کار دانست ، و در پی آن تصمیم گرفت سامانه موشکی «اس ۳۰۰» خود را به دمشق تحویل دهد ، چگونه این موضوع را تحلیل می‌کنید ؟ و تا چه اندازه ارزیابی نادرست منجر به برخورد می‌شود؟
– در بحران سوریه تقریبا پنج قدرت خارجی درگیر هستند : ایالات متحده ، روسیه ، ایران ، ترکیه و اسرائیل ، همه این کشورها به دنبال تحقق اهداف خود هستند به گونه‌ای که هر کدام به دنبال بازیگر دیگری است. اسرائیل به دنبال «حزب الله» ، آمریکا به دنبال «داعش» ، روس‌ها و ایرانی‌ها به دنبال مخالفان اسد و ترک‌ها به دنبال «کُردها» «داعش» هستند. می‌توان گفت تمام این قدرت‌ها در حمله‌های خود علیه اهدافشان ، موفق عمل کردند. اما اکنون این قدرت‌ها دچار دگرگونی در اهداف خود شده‌اند ، مثلا اسرائیلی‌ها اکنون به دنبال مقرهای ایرانی در سوریه هستند ، آمریکا و روسیه در آنجا رو در روی یک‌دیگر ایستاده‌اند. به همین دلیل اختلاف نظرها و ارزیابی نادرست باعث نگرانی می‌شود و این شرایط بسیار خطرناکی است.
آخرین‌بار در جنگ سال ۱۹۷۳ چنین شرایطی حاکم بود ، هنگامی که اسرائیل در کانال سوئز در حال شکست از مصر بود. در آن زمان پنج قدرت نظامی در خاورمیانه حاضر بود : آمریکا ، مصر ، اسرائیل ، روسیه و سوریه ، که همه آنها درگیری مستقیم نظامی داشتند. این‌بار شرایط در سوریه بسیار خطرناک است.
* در این شرایط حساس ، چگونه ایالات متحده بحران سوریه را در نشست‌های سازمان ملل پیگیری می‌کند ؟ و چه استراتیژی را برگزیده است؟
– ما روز پنجشنبه نشستی مشترک در سطح وزرا داریم که در آن ایالات متحده ، آلمان ، مصر ، اردن و پادشاهی عربی سعودی شرکت می‌کنند. این نشست بیشتر بر روی همکاری‌های انسان‌دوستانه تمرکز دارد، کما اینکه در پشت درب‌های بسته با اسرائیل ، ترکیه ، روسیه و برخی دیگر از کشورها همکاری می‌کنیم تا راه‌حلی برای بحران سوریه پیدا کنیم.. و سوریه را به جامعه‌ی بین‌المللی برگردانیم. این همکاری‌ها در راستای کاهش درگیری نظامی بین دولت سوریه و هم‌پیمانانش با گروه‌های مخالف و حامیان آنها ، است. همچنین در مرحله بعد به دنبال سازوکار سیاسی بر اساس توافق ژنو و قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت ، خواهیم بود.
* نظر شما درباره راه‌حل سیاسی در سوریه چیست؟ و ایالات متحده چه قدرتی دارد تا راه‌حل سیاسی مورد نظرش را پیاده کند؟
– راه‌حل سیاسی در سوریه نیاز به نوشتن قانون اساسی جدید ، ایجاد امنیت ، اجرای انتخابات و تشکیل کمیته برای نوشتن قانون اساسی است. و به همین منظور آمریکا و دوستانش از ستیفان دیمیستورا فرستاده سازمان ملل به سوریه می‌خواهند که هرچه زودتر و حداکثر تا اواخر ماه اکتوبر، این کمیته را تشکیل دهد. آمریکا این توان را دارد که برای ایجاد تحقق راه‌حل سیاسی جامعه بین‌المللی را به آن دعوت کند . ما به آنها می‌گوییم : آیا شما از آنچه در سوریه از سال ۲۰۱۱ اتفاق می‌افتد راضی هستید؟ بیش از ۱۰ میلیون سوری آواره شدند ، «داعش» به وجود آمد و ۳۵ هزار جنگجوی آنها سرزمین‌های سوریه و عراق را به تصرف خود درآوردند. همچنین درگیری نظامی بین قدرت‌های حاضر در سوریه نیز امکان‌پذیر است. آنچه ما در توان داریم این است که به سوی جامعه بین‌المللی حاضر در نیویورک برویم واز آن بخواهیم با راه‌حل سیاسی ، این اتفاقات را متوقف کند .
دوما در حال حاضر شرایط نظامی در سوریه ثبات نسبی دارد ، و می‌توان برای پیشبرد اهداف از آن به خوبی استفاده کرد. سوما باید جامعه بین‌المللی (نه فقط ایالات متحده) در بازسازی سوریه شرکت کند ، چراکه این کشور به شدت نیازمند بازسازی است. همچنین باید بر سازوکار سیاسی تاکید کرد و از آن بتوان یک سوریه‌ای جدید ساخت که ملت و همسایگان خود را مورد تهدید قرار ندهد. بحران سوریه باعث پیدایش تروریسم ، بکارگیری سلاح شیمایی و نفوذ ایران در داخل سوریه و تهدید اسرائیل و اردن و ترکیه شد. همه این‌ها باید متوقف شود. ما به سوریه کمک نخواهیم کرد مگر اینکه با راه‌حل سیاسی همکاری کند.. چراکه روسیه و ایران نمی‌توانند از لحاظ اقتصادی به سوریه کمک کنند.
* آیا به دنبال فشار اقتصادی بر سوریه هستید تا در راه‌حل سیاسی مشارکت کند؟
– نه فقط به دنبال فشار اقتصادی و مالی هستیم ، سوریه جهت کسب مشروعیت به اعتراف بین‌المللی نیاز دارد تا باری دیگر به صورت یک کشور عادی کار خود را شروع کند. جامعه بین‌المللی ، کشورهای عربی و اورپایی و ایالات متحده آمریکا به سوریه به عنوان یک کشور عادی نگاه نمی‌کنند و فقط روسیه است که اینگونه با سوریه تعامل دارد. مسکو در شورای امنیت چندین بار قطعنامه‌های ضد سوریه را وتو کرده است . به همین دلیل است که رژیم سوریه از لحاظ دیپلماتیک در انزوا و از لحاظ اقتصادی ورشکست است.
* در سایه این راه‌حل سیاسی آمریکایی ، سرنوشت بشار اسد چگونه خواهد بود؟ و آیا آمریکا از هدف خود برای عزل است عدول کرده است؟
– هیچگونه هدف آمریکایی برای عزل اسد وجود ندارد ، ما بسیار خرسند خواهیم بود که خود وی از قدرت به دلخواه کناره‌گیری کند اما هدف ما پیدایش یک سوریه جدید که به ملت و همسایگان خود احترام بگذارد ، سلاح شیمایی را بکار نگیرد ، آوراگان و پناه‌جویان را به خارج از سرزمین خود نراند ، برای ایران سکوی پرتاب موشک علیه اسرائیل ایجاد نکند. همچنین هدف دیگر ما محاکمه کسانی است که جنایات جنگی مرتکب شدند . سرنوشت اسد امری است که خود سوری‌ها آن را تصمیم می‌گیرند. و اگر اسد توانست سوریه را به این سمت پیش ببرد شاید سوری‌ها او را بپذیرند.
* مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که راه حل سوریه باید شامل تشکیل قانون اساسی و اجرای انتخابات باشد ، به حکم تجربه به عنوان سفیر آمریکا در ترکیه و عراق و ناظر بر تشکیل قانون اساسی جدید در عراق ، چگونه می‌توان رژیم بشار اسد را مجبور به احترام قانون اساسی و اجرای انتخابات آزاد و سالم می‌کنید؟
– قانون توانست ، نوری المالکی نخست‌وزیر سابق عراق را از این پست دور کند. چراکه وی نتوانست «داعش» را از پیش‌روی و تصرف مناطق عراق جلوگیری کند. و تا کنون در هیچ کشوری در خاورمیانه چنین اتفاقی نیافتده است که ملت یک مسئول را به خاطر عدم کفایت از راه قانون برکنار کنند. من زمانی که قانون اساسی عراق درحال تدوین بود حاضر بودم و با دید شک و تردید به آن نگاه می‌کردم اما عراقی‌ها درباره این قانون به خودباوری رسیده بودند و حالا نمی‌دانم چه چیزی سوریه را از این راه باز می‌دارد.
