اگر هیچ شبکه اجتماعی در اینترنت وجود نداشت، آیا گروه داعش به اندازه کنونی قوی و موثر بود؟
پاسخ خلاصه این سوال، منفی است. داعش در آن صورت اینقدر قدرتمند نبود، و نیز نمی توانست به شکل کنونی گسترش یابد. این پاسخ «منفی» یک برداشت یا فرضیه نیست، بلکه واقعیتی است که با اخبار روزانه حاکی از هجوم جوانان و خلافکاران از سراسر دنیا برای پیوستن به داعش تایید می شود.
پدیده داعش، همانطور که قبلا گفته ام، هیچ ربطی به اسلام یا دین ندارد. بله، این واقعا پدیده ای جهانی است، اما هیچ ارتباطی با اسلام واقعی ندارد. این پدیده ای جهانی مانند گرم شدن زمین و یا کمبود آب و یا شیوع ابولا است، و بنابراین این وظیفه تمامی دنیا است که با آن برخورد کنند.
این بدان معنا نیست که داعش – و قبل از آن القاعده، و پیش از آن اخوان المسلمین، و خمینی گری مربوطه و گروه هایی که به آن ایدئولوژی پیوستند – نتیجه بحران های عمیق درباره اسلام و هویت اسلامی و میراث اسلام نیستند.
اما علاوه بر همه اینها، ما باید مستقیما درباره داعش و بحران جهانی که این گروه تنها یک عارضه آنست سخن بگوییم. در غیراین صورت، چگونه می توان تازه مسلمان های اروپایی را درک کرد که به زبان عربی سخن نمی گویند و پیچیدگی های جهاد را نمی فهمند و به برای پیوستن به داعش سفر می کنند؟
بدین ترتیب، من تصور می کنم که چند کشور، و به ویژه کشورهای غربی، از بخشی از میلیونها دلاری که صرف حملات علیه مواضع داعش می کنند برای ایجاد دستگاه اطلاعاتی جدیدی استفاده کنند و بر سفرها و انتقال پولها به منظور مقابله با داعش از طریق دیگری که به همان اندازه اهمیت دارد، بهره بگیرند.
به ویژه، غرب باید برای مقابله با تعامل داعش از طریق شبکه های اجتماعی مخصوصا توییتر، برای ممانعت از جذب نیروهای جدید توسط این گروه فعالیت کند.
غرب به آزادی بیان و ارزش های لیبرالیسم اعتقاد دارد. اینها همه خوب و مناسب است، اما ما اکنون با تهدیدی عملی روبرو هستیم و باید به تناسب این شرایط با آن برخورد کنیم.
آنها می گویند که ما باید برای افزایش آگاهی فعالیت کنیم و اینکه بازدارندگی در یک کلمه کارایی ندارد، اما این رویکرد با خود خطری را به ارث می برد، به ویژه وقتی که با پدیده ای چون داعش سروکار داریم. به صورت خلاصه باید گفت، ما زمان زیاد و یا حوصله پیگیری این رویکرد را نداریم چرا که این جنگی برای بقا است.
غرب، جایی که اینترنت از آن آغاز شد، اکنون درصدد مقابله خطرات اینترنت است، آن هم پس از آنکه آتش به مرزهای خودشان رسیده است.
هفته گذشته، واشنگتن از متحدانش که به ائتلاف ضد داعش پیوسته اند خواست جنگ را به حوزه دیجیتال نیز تسری دهند. این درخواست طی جلسه ای ویژه در کویت صورت گرفت که موضوع آن به طور خاص چگونگی مقابله با تبلیغات داعش بود.
پیش از آن، اتحادیه اروپا نیز در جلسه ای در لوکزامبورگ از ارائه کنندگان اینترنت و شرکت های شبکه های اجتماعی خواسته بود به مقامات در مبارزه با تروریسم کمک کنند. این جلسه در حالی برگزار شد که شمار اروپایی ها در صفوف گروه داعش از حدود چند صد نفر در سال ۲۰۱۲ به بیش از ۳۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۳ افزایش یافته و تردیدی نیست که این میزان اکنون باز هم بیشتر شده است.
به گفته یک مقام اطلاعاتی فرانسه، آخرین خبرها در این زمینه گزارشی بود مبنی بر اینکه که یک دختر ۱۷ ساله «یهودی» فرانسوی از جمله حدود صد دختر و زن جوانی است که از فرانسه برای پیوستن به داعش در سوریه کشورشان را ترک کرده اند.
همانطور که ضرب المثل عرب می گوید، «هر که ارواح خبیث را احضار کرد، خودش هم باید آنها را دور کند». به بیان دیگر، هر کسی مشکلی را ایجاد می کند، خود هم مسئول حل آنست. بدین ترتیب، غرب اکنون مسئول ارواح خبیثی است که به خاطر تکنولوژی ما را محاصره کرده اند، ما اکنون بی صبرانه منتظریم که ببینیم غرب چطور می خواهد با آن برخورد کند.