بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران دستور اخراج شرکت عظیم نفتی چینی CNPCI را صادر کرد که طی آن پیمانکار چینی از طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی خلع ید شد.
این دستور با پایان مهلت ۹۰ روزه به شرکت چینی و و نادیده گرفته شدن اخطار وزارت نفت ایران صادر شد و طی آن دلیل اخراج این پیمانکار “وقت کشی” عنوان شد.
قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی، به ارزش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار، قریب به شش سال پیش، در قالب بیع متقابل میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین امضا شد.
وزارت نفت جدید زمستان سال گذشته به این شرکت چینی به دلیل تاخیر در طرح توسعه بزرگترین میدان مشترک نفتی ایران با عراق اخطار داده بود و در پی آن اخطارها به سایر پیمانکاران چینی شاغل در توسعه میادین مشترک نفتی تعمیم یافت.
قرارداد اولیه توسعه این میدان در زمان محمد خاتمی، رییس جمهور پیشین ایران با شرکت های ژاپن امضا شده بود. اما به دلیل تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران، پیمانکار ژاپنی از ادامه همکاری با ایران انصراف داد.
میدان نفتی آزادگان یکی از بزرگترین میادین نفتی جهان است که در دهه ۱۳۷۰ کشف شد و از بزرگترین اکتشافات نفتی یک قرن گذشته در ایران نام گرفت.
در شرایط فعلی و با کم کاری شرکت چینی، عراق با برداشت روزانه ۲۱۰ هزار بشکه نفت از میدان آزادگان جنوبی بیش از چهار برابر ایران از این میدان مشترک نفتی برداشت می کند.
عبدالرضا حسین نژاد مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت با اشاره به تاخیرهای ساینوپک چین در توسعه میدان نفتی یادآوران، گفت: هم اکنون روزانه ۲۵ هزار بشکه نفت از میدان مشترک یادآوران تولید می شود، با این وجود در فازهای بعدی به ترتیب تولید روزانه ۱۸۰ هزار بشکه نفت و ۳۰۰ هزار بشکه نفت از این میدان تولید خواهد شد.
رکن الدین جوادی روز سه شنبه اعلام کرده بود، ایران یک مهلت نود روزه به این شرکت چینی داده بود که سی روز اول آن به ارزیابی فرایند پیشرفت پروژه بود. جوادی گفت: «پس از تذکرهای مکرر کتبی و شفاهی و در نهایت ابلاغ اخطار کتبی به پیمانکار چینی این طرح در اوایل زمستان سال گذشته، شرکت CNPCI برای پیشبرد پروژه، قول مساعد داد و با وجود این که حدود یک ماه پس از اخطار ۹۰ روزه نیز به این شرکت برای تجدیدنظر در روند پروژه فرصت داده شد، از سوی پیمانکار اقدام موثری انجام نشد.»
جوادی تصریح کرد این شرکت «به دلیل عدم پایبندی» به تعهدهای خود در این مدت زمانی، حکم خاتمه قرارداد را دریافت کرد.
در روزهای پایانی بهمن ماه ۹۲ بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در نشست مشترک با رییس جمهوری ایران حسن روحانی با انتقاد از عملکرد پیمانکار چینی طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی، گفته بود: «عملکرد شرکت چینی مطلوب ارزیابی نمیشود و اخطارهای لازم برای “خلع ید” به این پیمانکار داده شده است.»
شرکت دولتی چینی (CNPCI) هنوز در این باره جوابیه ای صادر نکرده است.