ایران جایزه علم و فناوری را به نام پیامبر اسلام طراحی کرده که قرار است این جایزه در چهار بخش هر کدام به ارزش ۵۰۰ هزار دلار، هر دو سال یکبار به دانشمندان برتر کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی اهدا شود.
جایزه مصطفی (ص)، جایزه عالی علم و فناوری است که هر دو سال یکبار به دانشمندان و پژوهشگران برتر کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی ( OIC) اعطا میشود و اولین دوره این جایزه در دی ماه سال جاری شمسی (۹۳) اهدا خواهد شد.
مسوولان برگزاری این جایزه بر این باور هستند که «جایزه مصطفی با شناسایی، معرفی و تقدیر شایسته از برترینهای علم و فناوری سازمان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، علمآموزی و پژوهش را در جوامع اسلامی ترویج و تشویق میکند. همچنین این جایزه پیشگام توسعه روابط منطقهای نهادهای علمی و فناوری در کشورهای عضو این سازمان است و با تقویت ارتباط علمی میان دانشمندان و پژوهشگران جهان اسلام به رشد و تعالی علمی در کشورهای اسلامی کمک خواهد کرد.»
جایزه مصطفی در چهار رشته «علوم و فناوری نانو»، «علوم و فناوری زیستی و پزشکی»، «علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات» و «طرح برتر دانشمند جهان» اعطا میشود. برگزیدگان در هر رشته علاوه بر دریافت لوح و مدال مخصوص جایزه، مبلغ ۵۰۰ هزار دلار جایزه ویژه نیز دریافت میکنند که مبلغ آن از محل موقوفات جایزه تأمین میشود.
جایزه مصطفی در سال ۱۳۹۱ هجری شمسی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران رسیده است.
عطاءالرحمان دانشمند پاکستانی
عطاءالرحمان دانشمند پاکستانی که اولین مسلمان برنده جایزه علمی یونسکو است، درباره این جایزه می گوید:«من به شدت باور دارم که شروع برگزاری جایزه مصطفی (ع) می تواند نقطه عطفی در ارتقای دانشمندان مسلمان برای مشارکت موثرتر و رقابت مثبت باشد. این حرکت بر روی ارتقای دانشمندان مسلمان تاثیر می گذارد تا جنبش جدیدی را در فعالیتهای علمی شان ایجاد کنند.»
وی در صحبت های خود به جوایز علمی نوبل و یونسکو اشاره کرده و گفته است که این جوایز «همواره مسیری را پیش روی دانشمندان رشته های مختلف علمی گشوده اند که در آن انگیزه و امید به آینده مطرح بوده است.»
این پژوهشگر مسلمان که تاکنون ۱۱۶ کتاب در حوزه شیمی آلی تالیف کرده است،افزود: «دانشمندان مسلمان باید مشارکت خود را با دیگر دانشمندان بین المللی در سایر نقاط جهان گسترش دهند و حضور قویتری در فعالیتها و رویدادهای بین المللی داشته باشند تا پتانسیلها و تواناییهای خود را بروز دهند.»
گفتنی است، نامزدی برای دریافت جایزه مصطفی بر مبنای یک اثر یا دستاورد برجسته نظری یا کاربردی صورت میگیرد و مجموع فعالیتهای علمی یا اثر کلی یک فرد بر حوزههای علمی فناوری، در گام بعدی مورد توجه داوران قرار دارد. داوطلبان، باید آثار علمی خود را از طریق یکی از نهادهای نامزدکننده به دبیرخانه جایزه ارائه میکنند.
ثبتنام یا نامزدی مستقیم از سوی خود فرد امکانپذیر نیست و آثار علمی توسط نهادهای نامزدکننده به دبیرخانه جایزه معرفی میشوند. دانشمندان و شخصیتهای علمی جهانی نیز میتوانند نامزدهای مورد نظر خود را به دبیرخانه معرفی کنند.
در حال حاضر ۲۰۴ پژوهشگاه، دانشگاه، پارک فناوری یا دیگر مراکز علمی فناوری از ۵۴ کشور عضو سازمان همکاریهای اسلامی در فهرست نهادهای نامزدکننده قرار دارند.
