به گفته کارشناسان، اگر چه تحولات مربوط به بازگشت مطالبات ایران در مراحل اولیه قرار دارد، اما در همین حال این امیدواری وجود دارد که به زودی گشایشهای قابل توجهی در این زمینه در اقتصاد ایران صورت گیرد.
مرحله اول داراییهای ایران که معادل ۵۵۰ میلیون دلار است اول فوریه به حساب بانک مرکزی واریز شده است. این مبلغ بخش نخست از ۴٫۲ میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران است که در پی توافقات اولیه ژنو قرار است به ایران منتقل شود.
مقامات ایران امیدوارند در کوتاه مدت و بر همین اساس، محدودیتهای موجود در روابط بین بانکهای خارجی با بانک های ایرانی تا حدودی برطرف شود.
علی اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی ایران روز پنج شنبه گفت: “در پی این اقدام شاهد روانسازی در کل روابط بانکی خواهیم بود که باعث میشود روابط فعالان اقتصادی در داخل با بانکهای تجاری تسهیل شود.”
در این میان این سوال همچنان وجود دارد که آیا آزاد شدن مطالبات ایران و واریز بخش اول آن توانسته است اثری مستقیم و فوری در اقتصاد ایران داشته باشد؟
محمد قلی یوسفی مدرس دانشگاه علامه در این خصوص به شرق پارسی گفت: “اثرات پرداخت مطالبات ایران نیازمند یک فرایند بلند مدت است و نباید انتظار داشته باشیم در مدت زمان کوتاه مشکلات عدیده ای که به دلیل نبود منابع ارزی به وجود آمده است برطرف شود . البته در این زمینه باید دولت با مشاوره کارشناسان و صاحبنظران برنامه ریزی منطقی را در دستور کار قرار دهند . همچنین باید بدانند که در صورتی عدم هماهنگی و برنامه ریزی نمی توان حتی در آینده نچندان دور نیز مشاهد رشد و توسعه اقتصادی ایران باشیم.”
وی گفت: “بدون شک واریز این مقدار پول به حساب ایران، شوک اولیه مثبتی به اقتصاد کشور وارد کرده است اما اثرات این شوک کوتاه مدت است و باید فکری اساسی برای استفاده صحیح از منابع ملی کشور در دستور کار قرار گیرد.”
آلبرت بغازیان مدرس دانشگاه تهران نیز در این زمینه به شرق پارسی گفت: “توسعه اقتصادی هر کشوری نیازمند داشتن منابع مالی و دانش های روز است. اکنون که بخش هایی از منابع مالی ایران که مدت ها بلوکه شده بود آزاد شده است و به تازگی مبلغی اندک از آن میزان به حساب ایران واریز شده است، می توان گفت نشانه ای از توسعه و رشد اقتصادی به وجود آمده است.
وی افزود: در همین حال باید به این نکته اشاره کرد که توسعه و رشد بدون برنامه هیچ اثرات مثبتی بدنبال ندارد همانگونه که در طی هشت سال گذشته شاهد بودیم.”
وی ادامه داد: “باید با بهره گیری از تجربه کشورها بتوانیم از این قبیل منابع مالی به نحو مطلوب بهره گیریم و امید است نتایج حاصل از این آزاد شدن منابع مالی برای آینده ایران مسمر ثمر واقع شود.”
مسعود حکمت پناه مدرس دانشگاه اصفهان نیز در این زمینه به شرق پارسی گفت: اگر بخواهیم به درستی قضاوت کنیم و بگوییم که واریز این پول چه میزان در اقتصاد ایران اثر گذاشته است باید بگویم که واریز بخش اول مطالبات هیچ اثری در اقتصاد ایران به معنای واقعی نگذاشته است اما از نظر روحی و روانی بازار ایران با یک شوک مثبت مواجه شده است.
وی افزود: امروز باید بدانیم که از این مبالغ دریافتی چگونه استفاده کنیم؛ اگر قرار است در تولید سرمایه گذاری شود با چه برنامه ای، اگر قرار است در بخش های دیگر سرمایه گذاری شود، آن هم با چه برنامه ای، مسئولان باید توجه داشته باشند که اکنون برای رسیدن به آینده روشن در اقتصاد باید با برنامه ریزی پیشرفت امری که دولت های نهم و دهم از آن غافل بودند.