ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان هر ساله، «شب یلدا» در کنار خانواده خود جمع می شوند و طولانی ترین شب سال را که آغازی برای سرمای زمستان است، با گرمای محبت و صمیمیت می گذرانند.

شب یلدا یا شب چله بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (۲۱ دسامبر)، آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب در اول دی ماه (۲۲ دسامبر)، نخستین روز زمستان اطلاق می شود.

برخی از اقوام دیگر نیز همانند ایرانیان شب یلدا را جشن می گیرند. مراسم شب یلدا از طریق ایران به قلمرو رومیان راه یافت و جشن «ساتورن» خوانده می‌شد.

مراسم شب یلدا به طور معمول گردهم آیی های خانوادگی است که کوچک ترها به خانه بزرگ ترها می روند. تا سپیده دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌کنند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیه آنان را تضعیف نکند و با به روشنایی گراییدن آسمان به خواب روند و لختی بیاسایند.

ایرانیان رسم دارند محفل شب یلدای خود را با آجیل، هندوانه و انار مزین می کنند. در قدیم که از سیستم های گرمایشی امروزی خبری نبود، سفره شب یلدا روی کرسی چیده می شد و اعضای خانواده دور کرسی به گپ و گفت و گو مشغول می شدند.

شاهنامه خوانی و قصه گویی پدربزرگ و مادربزرگ دور کرسی برای کوچکترها نیز از آیین های یلدا است که خاطرات شیرینی برای بزرگسالی آنها فراهم می کند.

یکی دیگر از رسم های شب یلدا، «فال حافظ گرفتن» است اگر رسم ها و آیین های دیگر یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله ایران معرفی کنیم، اما فال حافظ گرفتن در شب یلدا، در سده های اخیر به رسم های شب یلدا افزوده شده است.

یلدا به معنای زایش و زادروز یا همان تولد است که از زبان سامی وارد پارسی شده است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی فزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند. از این رو به دهمین ماه سال دی، دی در دین زرتشتی به معنی دادار و آفریننده، می‌گفتند که ماه تولد خورشید بود.

مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی – هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه‌ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاهتر می‌شوند؛ از همین رو آن را شب زایش خورشید نامیده و آن را آغاز سال قرار دادند.

یلدا و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است؛ مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و در طول سال با سپری شدن فصل‌ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند.

آنان ملاحظه می‌کردند که در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند می‌شود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر می‌توانستند استفاده کنند؛ این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکشند.

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی

ایرانیان بلندترین شب سال را با خانواده کوتاه می کنند – عکس از شرق پارسی