گفتوگوی اقتصادی-هبه القدسی
ولیعهد سعودی محمدبن سلمان ۱۲ ماه پیش شروع طرح «نیوم» را با چشماندازی بلند پروازانه به منظور ایجاد روشی برای زندگی آینده اعلام کرد.
در نقطهای منحصر به فرد با مساحت بیش از ۲۶ هزار کیلومتر مربع و ۴۶۰ کیلومتر ساحل و جزایر بکر و مرجانی و پشتوانه مالی بیش از ۵۰۰ میلیارد دلاری، نیوم امروز بزرگترین پروژه بلندپروازانه جهان محسوب میشود.
الشرق الاوسط همزمان با برگزاری کنفرانس آینده سرمایهگذاری (داووس صحرا) در ریاض با دبیر اجرایی طرح نیوم مهندس نظمی النصر به گفتوگو نشست. نکته قابل توجه اینکه النصر در این گفتوگو واژه «برنامهریزی» را بارها تکرار کرد. نیوم پروژهای است که کشور سعودی به عنوان طرحی با نگاه به آینده و منحصر به فرد در جهان برای آن حساب جداگانهای باز کرده و در بخشهای آن همه خطوط اصلی «چشمانداز مملکت تا ۲۰۳۰» متجلی میشوند.
در حالی که تأکید کرد، مطمئن است مراحل پیشرفت و بهبود استراتژی تکمیل میشود و اجرا پیش از موعد مقرر در سال ۲۰۲۵ آغاز میشود، مهندس النصر بر ضرورت مرحلهای بودن بخشهای اقتصادی برای عینیت بخشیدن به نمونه پیشرو چشمانداز نیوم تأکید کرد و گفت که «اراده سیاسی، سرمایهگذاری کافی و مدیریت» تکیهگاه و ضامن اجرای مراحل طراحی مناسب و در زمان تعیین شده با بودجههای مشخص است؛ و این متن گفتوگو…
* این روزها «نیوم» یکساله میشود… در این طرح چه کارهایی تاکنون انجام گرفته؟
-اولا باید به اهمیت و استثنایی بودن این پروژه در همه مقیاسها توجه کنیم. از طرفی تجسم بخشیدن به «چشمانداز مملکت ۲۰۳۰» است در سه محور: جامعه سرزنده، اقتصاد پویا و میهنی بلندپرواز. از طرفی دیگر به عنوان بزرگترین پروژه جهان از جهت وسعت و سرمایهگذاری به حساب میآید. راز موفقیت بزرگ چشمانداز نیوم به زبان خیلی ساده، برنامهریزی سنجیده و شامل همه فرصتهای آینده (میانه و دور) است. همانگونه که امیر محمدبن سلمان ولیعهد و رئیس هیئت مؤسسان نیوم به هنگام اعلام چشمانداز طرح گفت، ما نمیخواهیم پس از ۱۵ سال متوجه بشویم که فرصتی را از دست دادهایم چون به شکل مناسب برای آن طراحی نکردیم. همه آنچه تاکنون به دست آوردهایم (از جهت کمی و کیفی) تمرکز بر برنامهریزی درست است.
* درزمینه برنامهریزی تاکنون چه دستآوردی داشتهاید؟
-هدف ما توسعه نیوم-منطقه اقتصادی- به شکل کامل است. از جمله اجزای آن: شهر مسکونی، منطقه صنعتی، پل ملک سلمان که مملکت سعودی به مصر را وصل میکند و تأسیسات دیگر. اما از همه این بخشها مهمتر، مجموعههای اقتصادی مختلف است که با تکمیل آنها نمونه پیشروانه چشمانداز نیوم عینیت مییابد. اشتباه خواهد بود که زیرساختها بدون توسعه بخشهای اقتصادی که در آن به فعالیت میپردازند، توسعه یابند.
با این نگاه ما شروع به توسعه بخشیدن همزمان به استراتژی و نقشههای کاری در سه مسیر کردیم؛ یعنی اول سازمانهای اجرایی اداری و مالی ویژه نیوم به عنوان یک شرکت مستقل، دوم پیشرفت دادن بخشهای اقتصادی و سوم برنامهریزی برای ساخت و نگهداری و توسعه زیرساختها.
در مسیر اول-یعنی توسعه دادن وبهبود ساختار اداری و مالی نیوم- مهمترین دستآورد انتخاب اعضای هیئت مؤسس پروژه است که ولی عهد محمد بن سلمان ریاست آن را به عهده دارد و از زمان تأسیس تاکنون ۱۴ جلسه تشکیل داده که به بررسی و تعیین برخی گامهای سازمانی و قانونی مهم پرداخت، که گامهای آینده را ممکن میسازند. در آستانه تکمیل نیوم به عنوان مجموعهای مستقل قرار داریم. در این مسیر میتوان به جذب کادر متخصص اشاره کرده که هم اکنون حدود ۳۰۰ کارمند از ۱۶ ملیت با نیوم مشغول فعالیتاند و با ۱۶ مرکز کارشناسی قرارداد همکاری بستیم. همچنین آییننامههای داخلی مربوط به مدیریت، کنترل و بهبود اجرا تهیه شدهاست.
در مسیر دوم- مربوط به پیشرفت بخشهای اقتصادی مختلف- اکنون استراتژی همه بخشهای شانزدهگانه مشخص شده و برخی از آنها به مراحل پیشرفته رسیدهاند، مانند آینده انرژی، گردشگری و معیشت. مطالعات اقتصادی و انتخاب بهترین راههای اجرایی در جهان برای پیشرفت و ایجاد بنیادها و خلق فرصتها و ایجاد فرصتهای شغلی و جذب مدیران اداری برای آن، شامل استراتژی همه بخشها میشود. علاوه بر این دو نقشه بازاریابی و تبلیغاتی کامل برای همه پروژه در این بخش دیده شدهاست. برای نمونه تحقیقات سنگینی دربارهٔ ۱۶۰۰ شهر در سراسر جهان صورت گرفت و به کمک کارشناسان جهانی در همه زمینهها ۳۴ مورد تحلیل شد.
در مسیر سوم-مربوط به برنامهریزی و بازسازی و بهبود زیرساختها- با توجه به برنامهریزی سنجیده و دقیق، اهداف ما در این گام تا پایان یافتنهای گامهای دیگر به تهیه مناطق و خدمات پشتیبانی برای آمادگی جهت مرحله اجراست. در این بخش نقشهها، ارزیابی زیستمحیطی و تاریخی و مشخص ساختن مناطق باستانی و تاریخی و تهیه نقشههای رایانهای برای همه منطقه جغرافیایی به پایان رسید. ساخت فرودگاه و معرفی آن به عنوان فرودگاه تجاری مورد اعتماد هواپیمایی که به زودی اولین پروازهای تجاری توسط هواپیمایی ناس با هفتهای دو پرواز، از آن صورت میگیرد. نقشه عمومی همه منطقه اقصادی را توسعه میدهیم که مناطق اولیه برای ایجاد تأسیسات زیرساختی را مشخص میکند. این بخش شامل فرودگاه بینالمللی بسیار بزرگ و سه فرودگاه محلی خواهد بود. بندری کاملاً اتوماتیک و اسکلههای پشتیبانی و منطقه عظیم صنعتی، شهرهایی که عددشان به ۱۹ میرسد، از جمله خود شهر نیوم علاوه بر خلیج نیوم به عنوان اولین منطقه پیشرفته پروژه که نمای توریستی و زیستمحیطی بسیار باشکوه خواهد بود.
* چه احساسی داری وقتی مدیریت گروهی با ملیتهای مختلف برای چنین طرحی را به عهده داری؟
-حس میکنم من در جهانی واقعی زندگی میکنم که خیال آن را میسازد. در جهان نمونه مشابهی برای نیوم وجود ندارد.
