در روزهای گذشته قیت نفت خام در بازارهای جهانی به کمترین میزان خود رسید و به مرز ۶۰–۵۲ دلار برای هر بشکه نفت کاهش یافت؛ امری که همگان را در یک حالت نگرانی از آینده قیمت نفت قرار داد.
کاهش کنونی قیمت نفت به ۵۰ و ۶۰ دلار زمانی اتفاق افتاد که پیشبینی میشد به مرز ۸۰ و ۹۰ دلار برسد. برآورد بانکهای جهانی برای سال آینده نیز کاهش یافته و این بانکها پیشبینیهای قیمت نفت برای سال آینده را کاهش دادهاند. در راس این بانک بانک «جی بی مورگان» قرار دارد که روابط گستردهای با پادشاهی عربی سعودی دارد. جی بی مورگان در روزهای اخیر تصریح کرد که قیمت نفت در سال آینده به ۷۳ دلار برای هر بشکه نفت خواهد رسید، و بدین ترتیب نشان داد که پیشبینی سابق آن برای رسیدن به قیمت ۸۳ دلار تغییر کردهاست.
در اینجا این پرسش پیش میآید که وضعیت قیمت نفت چگونه خواهد شد؟ آیا این کاهش قیمت نفت دلایلی دارد؟
تحلیل گران نفتی بر این نظرند که اوضاع کنونی به مرحله ای نرسیده که قیمت تا این اندازه کاهش یابد. همچنین فروش کنونی بر اساس برآوردهای پیشینی صورت گرفته و به اوضاع کنونی توجهی نکردهاست. برخی دیگر نیز عقیده دارند که دلیل اصلی این کاهش ناشی از فروش الکترونیکی است که طی آن نفت به صورت الکترونیکی از طریق برخی اولگاریتمهای طراحی شده برای فروش نفت انجام میگیرد و به صورت خودکار با توجه به شاخصهای تعریف شده اقدام به فروش میکند.
من شخصاً دلایل نامبرده را قبول ندارم. درست است که یکسری تولیدکنندگانی خارج از اوپک اقدام به تولید نفت کردهاند و فشارهای زیادی از جانب ایالات متحده آمریکا برای کاهش قیمت اعمال میشود اما همه اینها دلیل کافی برای کاهش قیمت نفت نیست. همچنین افزایش تولید نفت آمریکا در هفتههای گذشته که پیشبینی میشود استمرار یابد باز نمیتواند دلیل کافی برای کاهش قیمت نفت در اختیار بگذارد.
این تغییرات قیمت نفت در صورتی نگران کننده به نظر میآید که از بیرون بدان نگاه کنیم. در واقع پیگیری نوسانات نفتی نشان میدهد که هر گاه تغییر کوچکی در سیاستهای کشورهای نفتی رخ دهد قیمت دچار نوسان میشود. دوم اینکه نمیتوان به پیشبینی قیمتهای نفت دست زد به ویژه در زمستان که تقاضا برای نفت افزایش مییابد. سوم اینکه این کاهش کنونی نفت حاصل برخی جوانب سیاسی است که بر قیمت نفت تأثیر گذاشتهاست.
هنگامی که قیمت نفت در اکتبر سال جاری به ۸۶ دلار رسید این افزایش به ضرر واردکنندگان بود و مطلوب بود که قیمت به مرز ۷۰ دلار کاهش یابد، اما کاهش قیمت به ۶۰ دلار بدترین نوع نوسان قیمت از زمان سال ۲۰۰۸، یعنی مرحله فروپاشی بازارهای مالی، بهشمار میآید.
اوپک و سعودی بر این مسئله واقف هستند و وزیر انرژی سعودی خالد الفالح آمادگی سعودی را برای کاهش تولید نفت اعلام کرد. برخی خبرها نیز حاکی از آمادگی اوپک برای کاهش تولید خود به مقدار ۴–۱ میلیون بشکه در روز است. بنابراین آینده وضعیت نفت به تصمیمات ۶ دسامبر ۲۰۱۹ بستگی خواهد داشت.