تاکنون هیچکدام از کشورهای اتحادیه اروپا از «اتحادیه ویژه» در خاکشان استقبال نکردهاند
فرمول تجارت اروپایی-ایرانی ناقصالخلقه متولد شد
لندن: مطلق منیر
«هدف ما حمایت از شرکتهای اروپایی است که علاقه دارند بهطور قانونی با ایران تعامل کنند». این سخن مقامات فرانسوی، آلمانی و دیگر کشورهای اروپایی است در پاسخ به سئوالات مربوط به نحوه اعمال تحریمهای آمریکایی علیه ایران که از دیروز آغاز شد، با در نظرگرفتن برخی منافع اروپاییها در تهران… اما منابع آگاه اروپایی تأکید میکنند مسئله چندان آسان نیست زیرا بروکسل تاکنون موفق به تهیه فرمول و ابزاری نشده که موجب اطمینان خاطر شرکتهای مورد نظر باشد. زیرا آنچه بهطور نظری دربارهٔ «اتحادیه» دارای ماهیت خاص مطرح شده، هنوز چندان مشخص نیست به گونهای که بتوان بدون گرفتارشدن در عواقب تحریم، تحریمها را دور زد. همچنین آنچه مطرح شده، فرمولی «بسیار پیچیده» است به گونهای که اجرای آن دشوار است یا اگرهم اجرا شود به گفته منبع بسیار آگاه در بروکسل «به شکل شل و معیوب» میشود.
همین منابع میافزایند، این فکر در سپتامبر گذشته در حاشیه جلسات اجلاس عمومی سازمان ملل در نیویورک مطرح شد و از آن زمان گفتوگوها دربارهٔ چگونگی حمایت از شرکتهای اروپایی علاقمند به تعامل تجاری با ایران ادامه دارد. تا جایی که کار به شرکتهایی محدود شد که گستره جهانی ندارند و دقیقاً معاملاتشان با دولار نیست و با ایالات متحده هم داد و ستد ندارند و از جریمههای سنگین آمریکایی به دور خواهند بود.
منابع در بروکسل میگویند، بر این اساس هر کشور اروپایی که بپذیرد مرکز اتحادیه دارای ماهیت ویژه بشود، با مشکل روبه رو میشود. هر کس میزبان آن بشود، بدون شک مایه خشم امریکاییها میشود. برای همین اساس هماکنون میبینیم که چطور ۲۸ کشور عضو توپ آتشین را توی زمین همدیگر میاندازند و هیچ کشور عضو اتحادیه اروپا زیربار این مأموریت سخت نمیرود.
برخی کارشناسان قوانین تجارت بینالمللی میگویند، مسئله به امکانات اتحادیه اروپا برمیگردد که از آن اتحادیه و کشوری که میزبانش میشود حمایت کند. همچنین حمایت از شرکتهایی که از طریق این اتحادیه با ایران تعامل میکنند و نام افرادی که خود به عنوان دارندگان روابط با نظام تهران شناخته خواهند شد، چرا که ممکن است در معرض تنبیههایی باشند که چه بسا اگر پایشان به خاک آمریکا برسد کار به زندان هم بکشد.
گفتنی است این اتحادیه مورد هجوم مستقیم دولت دونالد ترامپ قرارگرفت و به این توصیف شد که «از اقدامات ضد صلح جهانی و امنیت بینالمللی است». با این حال اروپاییها در جستوجوی راه برون شد برای رسیدن به نتیجه نهاییاند.
منابع آمریکایی میگویند، «ممکن است اروپاییها برای حفظ آبرو در ابتدا به طور نمادین به این فرمول عمل کنند و چهره تسلیم در برابر آمریکا را به خود بگیرند تا اینکه جستوجوی راه حل عملی به جایی برسد و راهی برای فعال کردن آن اتحادیهای که اروپاییها تلاش میکنند از آن استفاده کنند تا فرصت طلبانه از تحریمها بهره ببرند تا به منافعی برسند».
کشورهای اروپایی تجربهای مشابه ندارند تا بتوانند از آن استفاده کنند. آنها با وضعیتی کاملاً متفاوت قرار گرفتهاند و نمیدانند چه کنند. به همین دلیل مسئله وقت زیادی میبرد تا بتوان فهمید کدام شرکت در این میان ریسک میکند. از طرفی یک نظرسنجی که در هفته گذشته انجام شد، نشان داد که ۹۹درصد شرکتهای بزرگ و میانه اروپایی به هیچ وجه آمادگی از دست دادن داد و ستد خود با ایالات متحده را ندارند و در نتیجه خود را در معرض تحریم قراردهند و فرصتهای موجود در ایران هرچه میخواهند باشند. اما شرکتهای کوچک علاقمند به استفاده کردن از این فرصت، در آن سطحی نیستند که بتوانند چیزی را دراین معادله سنگین تغییر دهند. همچنین فرصتهای کارایرانی با فرارسیدن زمان تحریمها و محدود شدن صادرات نفت، به حداقل میرسند.
از این گذشته، بخشهای مالی ایران بزرگترین زیان را خواهد دید و بدون شک این به بحرانی خفقانآور بدل میشود.
منابع اروپایی میافزایند: «فراموش نکنیم روابط اروپا-ایران این روزها آبستن اتهام تهران برای مقدمه چینی حمله تروریستی در دو کشوراست. اولی در ماه اکتبر گذشته در پاریس و برای حمله به تجمع سازمان مجاهدین خلق مخالف نظام ایران و دومی در هفته گذشته در کوپنهاگ. دستگاه اطلاعاتی ایران به انجام تمهیدات حمله به سه تن از مخالفان ایرانی پناهنده در دانمارک متهم شد. دانمارک خواستار قطع رابطه کشورهای اروپایی با ایران شد.
این نکته باقی میماند که ایران حداکثر برای شش ماه ذخیره مالی دارد… مشکلات با سرعتی غیرقابل تصور از ماه آوریل آینده آغاز میشوند، چرا که استثناهایی که به برخی کشورها داده شد تا از ایران نفت وارد کنند همیشگی نیست بلکه قید زمان و مقدار دارد. چون هدف آمریکا جلوگیری از صادرات کامل نفت ایران از نیمه دوم سال آینده است.
