نامش به عنوان نخستین وزیر در جمهوری اسلامی که صفحه فیسبوک دارد و خودش آن را اداره می کند، ثبت شد. “محمد جواد ظریف” وزیری که هفته پیش از مجلس ایران برای وزارت امور خارجه رای اعتماد گرفت، حال در فیسبوک با مخاطبان و هوادارانش ارتباط مستقیم برقرار کرده است.
او عکس نخستین حضورش در وزارت امور خارجه بعد از شش سال خانه نشینی را در این صفحه فیسبوک می گذارد. توهین به “نادر قاضی پور” نماینده ارومیه در مجلس را برنمی تابد و در زیر نظراتی که در صفحه فیسبوک ش در این باره نوشته شده، به آنها پاسخ می دهد. از دوستدارانش تشکر می کند و اعلام می کند که از طریق صفحه فیسبوک ش، وبسایت وزارت امورخارجه و دیگر روش ها به مردم مرتب گزارش خواهد داد.
ظریف، دیپلمات با تجربه ایرانی که سال ها در ایالات متحده آمریکا درس خوانده و پنج سال سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد بوده است، در حال حاضر مانند بسیاری از سیاستمداران جهان، تاثیرات شبکه های اجتماعی چون فیسبوک را شناخته و از آن بهره می برد.
وزیر امورخارجه حتی پیش از رسیدن به وزارت، صفحه فیسبوک شخصی داشت اما با سرزبان افتادن نامش به عنوان وزیر پیشنهادی، صفحه ای عمومی ایجاد کرد تا هر فردی در فیسبوک که خواهان دنبال کردن فعالیت های فیسبوک ی او باشد بتواند آن صفحه را لایک کند. او بعد از ایجاد سوال هایی درباره صحت فعالیتش در فیسبوک اعلام کرد که این صفحه توسط خود او و فرزندانش به روز می شود.
میزان هواداران این صفحه بعد از کسب رای اعتماد ظریف، سیر صعودی تندی به خود گرفت به طوریکه تنها در طول سه روز نزدیک ۵۰ هزار نفر آن را لایک کرده اند و این میزان هر لحظه در حال افزایش است.
ظریف در این مدت در فیسبوک فعال بوده است. او در یکی از پست های خود، پیش از رای اعتماد مجلس، عکسی از خود و قاضی پور نماینده ارومیه در مجلس منتشر کرد که در زیر این عکس بعضی افراد اقدام به تمسخر لهجه ترکی این نماینده مجلس کردند اما نکته قابل توجه، پاسخ ظریف به این افراد است که در کامنتی نوشت: “دوستان عزیز جناب آقای قاضی پور را از مستقل ترین و مخلص ترین نمایندگان یافتم و به ایشان ارادت پیدا کردم و قراردادن عکس ایشان برای نشان دادن این ارادت است. از همه دوستان تقاضا می کنم احترام به همه قومیت ها را پاس بدارند. اگر خواهان تعالی ایران و ایرانی هستیم و می خواهیم دنیا به گذرنامه ایرانی احترام بگذارد خودمان باید به یکدیگر احترام بگذاریم. از همه شما سپاسگزارم. شاد و سربلند باشید.” این پاسخ مورد توجه بسیاری از فیسبوک بازان ایرانی قرار گرفت.
اگرچه فیسبوک از چهارسال پیش و بعد از انتخابات بحث برانگیز سال ۱۳۸۸ در ایران فیلتر شد اما هر روز محبوبیت آن بیشتر از گذشته می شود تا جایی که بسیاری از سیاستمداران ایرانی نیز به آن وارد شدند اما این نخستین بار است که شخصی در سطح وزیر، صفحه عمومی برای هواداران خود ایجاد می کند.
پیش از این صفحاتی مانند Khamenei.ir که منتسب به آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران بود، در فیسبوک ایجاد شد. گرچه وجود این صفحه هیچ گاه به طور رسمی تکذیب نشد اما هیچ گاه هم مورد تایید عمومی قرار نگرفت. این صفحه تا کنون نزدیک ۵۳ هزار هوادار دارد و به نظر می رسد توسط اطرافیان آیت الله خامنه ای به روز می شود.
در انتخابات مجلس نهم در سال ۱۳۹۰ هم صفحههایی برای “محمدرضا باهنر” و “شهابالدین صدر” دو نایب رئیس مجلس هشتم در فیسبوک ایجاد شده بود که هر دو عضویت در فیسبوک را تکذیب کردند. باهنر، دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین، در گفتوگویی با اشاره به صفحه منتسب به وی که در فیسبوک فعالیت میکند، ارتباط این صفحه با خود را تکذیب کرده و اظهار داشت: «هیچ صفحهای در فیسبوک یا سایر شبکههای اجتماعی ندارم».
صدر نیز با انتشار نامهای خطاب به جراید و رسانهها عضویتش در فیسبوک را تکذیب کرد و گفت: «برای اطلاعرسانی به مردم از سایت خبری مجلس و سایت اختصاصی خود استفاده خواهد کرد.»
گرچه این دو نماینده حضور خود در فیسبوک را تکذیب کردند اما سیاستمداران دیگری هستند که با نام خود در فیسبوک فعالیت می کنند و هیچ گاه حضورشان را تکذیب نکردند. از شناخته شده ترین سیاستمداران فعال در فیسبوک می تواند به «سید حسن خمینی»، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی اشاره کرد. دو فرزند وی نیز در فیسبوک فعال هستند. از سوی دیگر از مسئولان اسبق کشور می توان به “محمدعلی ابطحی” معاونت پارلمانی و حقوقی ریاست جمهوری در زمان “سید محمد خاتمی” و رئیس دفتر او اشاره کرد که السابقون فیسبوکی است.
“غلامحسین کرباسچی” شهردار اسبق تهران و دبیرکل حزب کارگزاران ، «معصومه ابتکار» معاون رئیس جمهور در زمان خاتمی و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، «احمد پورنجاتی»، نماینده اصلاح طلب مردم تهران در مجلس ششم، «زهرا شجاعی» مشاور خاتمی ورئیس مرکز مشارکت زنان در دوره ریاست جمهوری وی، «جمشید انصاری» نماینده سابق مجلس و …. از جمله افرادی هستند که در فیسبوک حضور فعال دارند.
چندی پیش آیت الله «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره فیسبوک گفته بود: “شاهدیم یک صفحه فیسبوک، که برای مردم هزینه ای ندارد، تبدیل به چندین دستگاه تلویزیون و رادیو می شود، که میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد، ویدئو و یا تصویری که با موبایل ها گرفته می شود، به دنیا منتقل می شود، که به نظر من این امری «مبارک» برای دنیاست.
این سخنان در حالی بیان شد که فرزندان رفسنجانی، در فیسبوک نیز صفحات شخصی یا عمومی خود را دارند به طوری که “مهدی هاشمی” چند ماه پیش اقدام به ایجاد صفحه در فیسبوک کرد و “فائزه هاشمی” پیش از او صفحه فیسبوک داشت.
امروزه در جهان، سیاستمداران زیادی موفق شدهاند از طریق شبکههای مجازی، مخاطبان فراوانی پیدا کنند و حتی در رقابت های انتخاباتی این ابزار برای آنها بسیار مفید بوده است. به طور مثال “باراک اوباما” رئیس جمهور آمریکا بیش از ۳۶ میلیون هوادار در فیس بوک از سراسر دنیا دارد و این شبکه اجتماعی نقش به سزایی در ریاست جمهور شدن وی ایفا کرد.
در جهان عرب نیز “شیخ محمد بن رشید آل مکتوم”، حاکم دوبی از دیگر فیسبوک بازان حرفه ای در دنیای سیاست است. او هم اکنون بیش از ۸۹۶ هزار طرفدار دارد و فعالانه در فیسبوک مطالب مختلف را به اشتراک می گذارد.
با این حال در جهان عرب همچنان “ملکه رانیا”، ملکه اردن، بیشترین هوادار را دارد. او هم اکنون حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هوادار در صفحه فیسبوک خود دارد.
اگرچه فیسبوک در بین سیاستمداران ایرانی پدیده جدیدی است و هنوز در اول راه قرار دارد اما می توان حضور و فعالیت “محمد جواد ظریف” در فیسبوک را همانند دیپلماسی ای دانست که بعضی سدها را می شکند تا دیگر سیاستمداران با فراغ بال بیشتری به این شبکه بپیوندند.
