ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا – عکس از خبرگزاری فرانسه
وزیر خارجه بریتانیا با اعلام اینکه تصمیم گرفته است سفارت این کشور در تهران را بازگشایی کند، گفت که این سفارتخانه در ابتدا فقط خدمات محدودی ارائه خواهد کرد.
ویلیام هیگ روز سه شنبه، در سخنانی در مجلس عوام بریتانیا گفت که در گفتگوی تلفنی روز شنبه با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پیشرفت در بهبود روابط دو کشور و “علاقه مشترک به ادامه حرکت به سوی برقراری روابط دوجانبه” را بررسی کرده است.
به گزارش بی بی سی، ویلیام هیگ توضیح داد که طی چهار ماه گذشته، ارتباط بین دو دولت ایران و بریتانیا گسترش یافته و شماری از مقامات دو کشور به پایتخت‌های یکدیگر سفر کرده‌اند و افزود که این سفرها “به ما امکان داد تا یک رشته اقدامات را جهت بهبود عملکرد سفارتخانه‌های خود به اجرا بگذاریم.”
دکتر الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، درباره بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران به شرق پارسی گفت: «با توجه به شعارهای دولت آقای روحانی درمورد ضرورت توسعه روابط سازنده با کشورهای جهان و اتخاذ رویکرد تعامل گرا در سیاست خارجی بدون تردید بهبود روابط با بریتانیا می تواند گام هایی در مسیر اجرایی شدن این شعارها به شمار آید و در واقع با در نظر گرفتن پیشینه وضعیت کنونی که در دوره ریاست جمهوری پیشین صورت گرفت و موجب حمله به سفارت برتانیا شد، تدریج گرایی در بازگشایی سفارت بریتانیا روندی غیر قابل پیش بینی و غیره قابل منتظره به نظر نمی رسید.»
نماینده سابق مجلس ایران گفت: «اراده سیاسی دو کشور برای ترمیم روابط آسیب دیده و تمرکز بر منافع مشترک در جهان و به خصوص که اتفاقاتی در همسایگی ایران در افغانستان و عراق در جریان است و حتی با در نظر گرفتن مسائل با توجه به اهمیت ژئوپولیتیکی ایران تداوم این روند از دیدگاه رهبران دو کشور تامین کننده منافع مردم دو کشور به حساب می آید. بنابراین با توجه به این ضرورتها حرکت در این مسیر ولو گام به گام می تواند چم انداز ادامه بهبود و دستیابی منافع دو کشور در قلمرو دیگری در چارچوب حقوق بین الملل و موازین قانونی تسهیل سازد.»
دکتر داریوش قنبری سخنگوی فراکسیون اصلاح طلبان در مجلس هشتم وعضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری نیز در این باره به شرق پارسی گفت: «بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران نشانه بهبود نسبی راوبط دو کشور است. با توجه به اتفاقاتی که در سفارت بریتانیا در تهران افتاد روابط دو کشور قطع شد و حتی روابط کنسولی نیز لغو شد و تنشها و مشکلات زیادی برای دو کشور فراهم کرد؛ اما بازگشایی سفارت بریتانیان نتیجه رفتار دیپلماتیک دولت روحانی در یک سال گذشته است و فضای مثبتی که وی به وجود آورد و می توان گفت که بازگشایی سفارت نشان از فصل جدیدی از روابط ایران و بریتانیا است.»
وی افزود: «فضای مثبتی که با انتخاب روحانی ایجاد شد رویکرد غربی ها به ایران را تغییر داد. با اتخاذ چنین رویکردی من گمان نمی کنم تندروهایی که باعث تعطیلی سفارت بریتانیا شدند باردیگر بخواهند چنین کاری انجام دهند. اگرچه آنها در محافل سیاسی خود و رسانه های وابسته به خودشان مطالبشان را عنوان می کنند اما قادر نیستند کار دیگری انجام بدهند و یا شبیه اقدامی که قبلا انجام داده بودند مرتکب شوند. دولت هم در ایجاد امنیت برای فضای دیپلماتیک فعال خواهد شد و در این مسیر تلاش جدی خواهد کرد».
آقای هیگ روز سه شنبه در مجلس عوام گفت که «دو موضوع مهم در بررسی بازگشایی سفارتخانه بریتانیا در تهران وجود داشته است. اول کسب اطمینان در مورد امنیت کارمندان سفارت و دوم، برخورداری آنان از شرایط مناسب برای فعالیت عادی بدون مواجهه با موانع و مشکلات.” وی افزود که در هر حال، “هرگز تردیدی در این مورد وجود نداشته است که در صورت تحقق شرایط لازم، باید در تهران سفارتخانه داشته باشیم.»
به گفته وزیر خارجه بریتانیا، ایران کشوری مهم در یک منطقه متلاطم است و داشتن سفارتخانه در سراسر جهان، حتی در شرایط دشوار، ستون اصلی نگرش دیپلماتیک بریتانیا در سطح جهانی است.
آقای هیگ با اشاره به گفتگوی تلفنی خود با محمدجواد ظریف در روز شنبه گفت که بر اساس این گفتگو این نتیجه به دست آمد که «شرایط برای بازگشایی سفارتمان در تهران مناسب است ولی یک رشته ملاحظات اجرایی وجود دارد که باید اول حل و فصل شود، و به محض حل و فصل این ملاحظات، در نظر داریم سفارتخانه را نخست با معدودی کارمند بازگشایی کنیم.»
آقای هیگ گفت که در آغاز کار، سفارتخانه تنها قادر به ارائه خدمات محدودی به مراجعان است و فعلا لازم است متقاضیان ایرانی دریافت روادید سفر به بریتانیا همچنان به دفاتر صدور روادید این کشور در استانبول یا ابوظبی مراجعه کنند.
هیگ در عین حال گفت که «ایجاد زمینه گسترش ارتباط بین دو ملت اولویتی مهم برای ما محسوب می‌شود و امیدوارم با افزایش تعداد کارکنان و گسترش ظرفیت کاری سفارتخانه در ماه های آینده، در این زمینه پیشرفت‌هایی به دست آید.»
وزیر خارجه بریتانیا همچنین روز سه شنبه به سئوالات نمایندگان مجلس عوام بریتانیا در این زمینه پاسخ می دهد.
دولت بریتانیا پیشتر شرایطی را برای بازگشایی سفارت خود در تهران اعلام کرده بود که از جمله آنها پرداخت غرامت برای خسارات‌های وارده به ساختمان‌ها و اموال سفارت بریتانیا در تهران و عذرخواهی جمهوری اسلامی از تعدی به حریم دیپلماتیک این کشور در تهران بود.
حدود یک ماه پیش، یک مقام بلندپایه وزارت خارجه ایران گفت کشورش آماده است موضوع جبران خسارات وارد شده به ساختمان سفارت بریتانیا در تهران در جریان تظاهراتی در سال ۲۰۱۱ را در قالب بسته‌ای از موارد برای از سرگیری روابط دیپلماتیک مورد بحث قرار دهد.
مجید تخت روانچی معاون آمریکا و اروپای وزارت امور خارجه ایران در گفتگویی با روزنامه گاردین در همین حال تصریح کرد که تهران به خاطر حمله به سفارت بریتانیا در تهران عذرخواهی نخواهد کرد.
معاون وزارت خارجه ایران درباره از سرگیری روابط ایران و بریتانیا گفته است که امکان دستیابی به توافق در این زمینه تا پایان سال جاری میلادی وجود دارد، اما هیچ جدول زمانی برای این کار تعیین نشده است.
در حال حاضر روابط سیاسی دو کشور در حد کاردار غیرمقیم برقرار است.
آقای تخت روانچی چندی پیش هم از احتمال افزایش سطح روابط سیاسی ایران و بریتانیا خبر داده بود.
در پی حمله گروهی از “دانشجویان بسیجی” به اقامتگاه کارکنان و ساختمان سفارت بریتانیا در تهران در پاییز سال ۱۳۹۰، دولت بریتانیا با خارج کردن همه کارکنان خود از ایران، دستور اخراج دیپلمات های ایرانی از بریتانیا را صادر کرد.
در پی آن، روابط ایران و بریتانیا در پایین ترین سطح پیش از قطع کامل قرار گرفت، اما پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ایران، دو کشور برای بهبود گام به گام روابط به توافق رسیدند.
