هفت سین یکی از اجزای ثابت جشن نوروز
ایرانیان نوروز را جشن میگیرند تا در شادی نو شدن طبیعت سهیم شوند. نوروز که به واقع معنای عمیق خود را در نامش با خود دارد جشن روز نو است. ویژگی اصلی نوروز برای ایرانیان آن است که این روز علاوه بر فرهنگ، فاکتورهای علمی و نجومی را نیز با خود دارد. بر خلاف غربیها که روز اول سال در ساعت قراردادی ۰۰:۰۰ – به طور دقیق در نیمه شب – جشن میگیرند، ایرانیان دقیق در لحظهای که کره زمین سفر خود دور خورشید تمام میکند را جشن میگیرند.
نوروز روز اول فروردین، روز اعتدال بهاری، است. روز اعتدال بهاری اولین روز بهار است و ۲۴ ساعت در این روز به طور مساوی به دو بخش روز و شب تقسیم میشود.
ایرانیان تنها مردمانی نیستند که این روز را جشن میگیرند. مردم آذربایجان، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، بخشی از ترکیه، کردها، بخشهایی از هندوستان، و چندین کشور دیگر نیز این روز را به عنوان روز نخست تقویم خود جشن میگیرند.
البته نباید به حتم ایرانی بود تا این روز را جشن گرفت. تولد دوباره طبیعت، تداوم زندگی، دنبال شدن سرمای گزنده با گرمای مطبوع بهار، شکوفایی بهار از پس برف زمستان و طولانی شدن روز پس از شش ماه شب طولانی، همه و همه بهانههای خوبی برای جشن گرفتن هستند.
سال نوی ایرانی پیشینهای بسیار قدیمی دارد که به بیش از ۲۵۰۰ سال پیش باز میگردد. هر سال روز اول فروردین ماه نمایندههای شترپاونهای – شهربانی – پارس به پرسپولیس به خدمت داریوش بزرگ میرفتند تا در پایتخت نوروز را جشن بگیرند. کندهکاریهای پرسپولیس نشان از آن دارد که نمایندگان سرزمینهای همسایه با پیشکشهای ارزشمند به حضور داریوش میرفتند تا ضمن ادای احترام به وی در جشن نوروز شرکت کنند.
از آن جایی که کوروش بزرگ یکی از محبوبترین پادشاهان سرزمین پارس است که به خاطر پادشاهی عادلانهاش بسیار شناخته شده است، محمد رضا پهلوی مبدا گاهشمار خورشیدی ایرانی را سال تقریبی تاجگذاری کوروش بزرگ انتخاب کرد. اگر این مبدا گاهشمار همچنان در ایران پابرجا بود، امسال ایرانیان میبایست آغاز سال ۲۵۷۱ را جشن میگرفتند. اما پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، آیت الله خمینی مبدا گاهشمار ایرانی را به سال هجرت حضرت محمد، پیامبر اسلام، برگرداند و اینک ایرانیان آغاز سال ۱۳۹۱ را جشن میگیرند.
نوروز تنها حول نجوم و ریاضی نمیچرخد. رسم و سنتهای ایرانی بسیاری برای جشن گرفتن نوروز وجود دارند. هفت شناخته شدهترین این مراسم است. سبزه نماد تولد دوباره، سمنو نماد زایش و بارورى گیاهان، سنجد نماد عشق، سیب نماد سلامت و زیبایی، سیر نماد سلامت و رهایی از بیماری، سماغ نماد برآمدن آفتاب، سرکه نماد صبر و جاافتادگی هستند.
کتابی از دیوانهای شعر پارسی شاهنامه فروسی یا دیوان حافظ یا کتاب مقدسی در کنار این هفت نماد سال نو جای خواهند داشت. این جا است که متوجه میشویم نوروز بیش از دین به فرهنگ تکیه میکند و همین امر است که مردمان ادیان گوناگون همگی با هم در جشن سال نو گرد هم میآیند.
زیبایی نوروز تا جایی است که در سال ۱۳۸۸ یونسکو نیز این روز را به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، به ثبت جهانی رساند و در گاهشمار سازمان ملل نیز ثبت شد.
