سازمان دیده بان حقوق بشر در گزارش سالانه خود اعلام کرده است با وجود وعده های حسن روحانی رئیس جمهور ایران که در ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ بر سر کار آمد، مردم ایران همچنان با موارد جدی نقض حقوقشان مواجه هستند.
بر اساس این گزارش، اگر چه مقامات ایران شماری از زندانیان سیاسی را آزاد کرده اند اما موارد قابل توجه اعدام زندانیان در این کشور همچنان ادامه دارد و بسیاری از فعالان حقوق مدنی و چهره های شاخص مخالفان از جمله میرحسین موسوی و مهدی کروبی نامزدهای ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ همچنان در حبس به سر می برند.
این گزارش خاطرنشان کرده است که دولت روحانی هنوز به احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر ایران، اجازه ورود به این کشور را نداده است.
دیده بان حقوق بشر پیشتر در اول اوت سال ۲۰۱۳ هم در نامه ای خطاب به حسن روحانی از وی خواسته بود در زمینه های متعددی از جمله آزادی زندانیان سیاسی تا همکاری با نهادهای حقوق بشری سازمان ملل به اقدامات جدی بپردازد.
بنا بر این گزارش، آمار رسمی حاکی است که مقامات ایران در سال میلادی گذشته حداقل ۲۷۰ نفر را اعدام کردهاند، هرچند برآورد میشود که تعداد واقعی اعدام شدگان بیشتر از اینها باشد.
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران چندی پیش با انتقاد از منتقدان اعدام، صراحتا گفته بود که مخالفت با اعدام، مخالفت با حکم اسلام است و اینکه به گفته او، قوه قضاییه به حرفهای بیمنطق و دروغ توجهی ندارد.
وزارت امور خارجه ایران نیز پیشتر قطعنامه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نقض حقوق بشر در ایران را اغراق آمیز و سیاه نمایی خوانده بود.
مقامهای ایرانی بارها اتهام نقض حقوق بشر را رد کردهاند و گزارش سازمانهای مدافع حقوق بشر را نادرست و تدوین آنها را بر اساس انگیزههای سیاسی دانسته اند.
در این میان دولت حسن روحانی اخیرا پیش نویس منشور حقوق شهروندان را منتشر کرده است که البته با انتقاد گروهی از فعالان حقوق بشر مواجه شده است که آن را کافی و جامع نمیدانند.
برخی از صاحب نظران بر این باورند که آنچه در قالب پیش نویس منشور شهروندی در ایران منتشر شده در بسیاری از موارد حتی از قانون اساسی این کشور هم عقبتر است و بنابراین بهتر بود رییسجمهور به اجرای اصول مغفول مانده همین قانون اساسی اهتمام کند.
با این حال مشخص نیست آنچه قرار است ۲۲ بهمن به عنوان متن نهایی منتشر شود تا چه اندازه تامین کننده خواسته های حقوقدانان و فعالان اجتماعی است و ایرادات وارد شده به آن تا کجا بر طرف شده است.
از سوی دیگر در گزارش تازه دیده بان حقوق بشر به نقل از مقام های افغان آمده است که ایران از اخراج مهاجران افغان به عنوان ابزار سیاسی علیه دولت افغانستان استفاده می کند.
بر اساس این گزارش: “در سالھای اخیر شرایط برای مهاجرین افغان در ایران دشوارتر شده، فشار علیه تمام افغانھای مقیم ایران افزایش یافته که میتوان به موانع بزرگ همانند عدم دریافت کمکهای بشر دوستانه، بازداشت خود سرانه مهاجرین و اینکه مهاجرین افغان در برابر کارفرمایان خصوصی از خود قدرت دفاع ندارند، اشاره کرد.”
براساس آمار ارایه شده در سال ۲۰۱۲، حدود دو تا سه میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می کنند.
گفته شده که به بیشتر افغان هایی که در ایران به سر می برند از سوی دولت ایران مدرکی برای اجازه کار یا درس خواندن داده نشده و بیشتر آنان اجازه کار یا درس خواندن در این کشور را ندارند.
دیده بان حقوق بشر گفته است که دولت ایران تلاش دارد به هر نحوی افغان های مقیم این کشور را مجبور به بازگشت به کشورشان کند.
گزارش سالانه دیده بان حقوق بشر وضع حقوق بشر در بیش از ۹۰ کشور جهان از جمله ایران را بررسی کرده است.