الجبیر در گفت‌وگو با الشرق الاوسط تأکید کرد تحریم‌های آمریکا در ماجرای خاشقجی فردی است و متوجه کشور سعودی یا اقتصاد آن نیست
الجبیر: ترکیه تأکید کرد که هدف اتهامات، ولیعهد نیست
عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی اعلام کرد که مقامات ترک در پاسخ به استفسارهایی «در بالاترین سطوح» به ریاض گفته‌اند، در گفته‌های ترکیه مبنی بر متهم ساختن شخصیت عالیرتبه در صدور دستور حذف شهروند سعودی جمال خاشقجی، مقصود ولیعهد سعودی امیر محمد بن سلمان نیست.
الجبیر از آنکارا خواست برای کمک به رسیدن به حقایق کافی دلایل خود را در این ماجرا به دادستان پادشاهی تحویل دهند.
الجبیر در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» تأکید کرد که «رهبری پادشاهی نسبت به حفظ روابط استراتژیک و مشارکت تاریخی با ایالات متحده و تقویت آنها حساس است».
او یادآور شد: «تحریم‌های آمریکا در ماجرای خاشقجی فردی است و هدف آنها دولت یا اقتصاد کشور سعودی نیست».
او توضیح داد: «دولت سعودی اولین کسی بود که گام‌های اجرایی علیه متهمان در ماجرای جمال خاشقجی برداشت و به دنبال آن کشورهای دیگر تصمیماتی نسبت به اشخاصی گرفتند به گونه‌ای که به روابط استراتژیک و منافع سیاسی و اقتصادی مشترک بین ما و متحدان‌مان آسیبی وارد نشود».
الجبیر گفت: «برخی اعلام نظرها که توسط برخی افراد در ترکیه انجام می‌شود، به موجب ایجاد شکاف در روابط می‌شوند. ما در کشور سعودی خواهان این نیستیم چون ما را از مسائل مهمی که تلاش می‌کنیم به آنها رسیدگی کنیم بازمی‌دارد».
او تأکید کرد «تلاش‌ها برای سوءاستفاده سیاسی از ماجرای خاشقجی را رد می‌کنیم. هر کسی که خواهان عدالت و تحقق آن است، دلایلی را که در اختیار دارد به سیستم قضایی سعودی تحویل دهد و این مسئله مختص آنهاست».
الجبیر یادآور شد که روایت سعودی «تغییر نکرده» و توضیح داد «آنچه اتفاق افتاد این بود که گروه مجری عملیات گزارش گمراه کننده و دروغی داد. وقتی تناقضات گزارش آنها با واقعیت آشکار شد، خادم حرمین شریفین دادستان را مأمور آغاز تحقیقات کرد و براساس همین تحقیق به نتایجی که اعلام شدند، رسیدند. پادشاهی روایتی عرضه نکرد بلکه اطلاعاتی را که داشت به‌طور کاملاً شفاف تقدیم کرد و این مسیر را ادامه خواهد داد».
ریاض: ناصر الحقبانی
مشروح گفت‌وگوی الشرق الاوسط با عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی را در ادامه می‌خوانید:
* امروز جایگاه دیپلماسی سعودی در برابر هجوم بی‌سابقه‌ای که کشور سعودی در معرض آن قرار گرفته کجاست؟… هجومی که شما آن را هیستریک توصیف کردید.
-دیپلماسی سعودی کشوری دارای جایگاهی پیشرو را نمایندگی می‌کند، نه فقط در سطح عربی و اسلامی بلکه در سراسر جهان. پادشاهی عربی سعودی در طول تاریخ- و هنوز هم- نیرویی بود که به صلح و آرامش و رفاه در منطقه و جهان دعوت می‌کرد و مقابله با نیروهای شر و ویرانی و شکست دادن آنها. به همین دلیل و برای نمایندگی چنین سیاستی، در همه شرایط و دربرابر همه چالش‌ها، در جایی محکم و جایگاهی قوی ایستاده‌است. اما دربارهٔ حملاتی که به پادشاهی می‌شود، آنچه به جنایت زشت قتل شهروند جمال خاشقجی مربوط می‌شود، رهبری پادشاهی به دادستان دستور انجام تحقیقات و برخورد با گناهکاران در ماجرا را دادند. دادستانی نیز متهمان را به سیستم قضایی تحویل داد. همچنین خادم الحرمین الشریفین دستور تشکیل کمیته‌ای به ریاست ولیعهد دادند تا دستورات اطلاعات عمومی را بازنگری کنند و ترکیب این سیستم را بازسازی کنند تا در آینده شاهد چنین جنایتی نباشیم. پادشاهی همه گام‌هایی را که به تحقق عدالت و محاسبه گناهکاران در ماجرای قتل شهروند سعودی جمال خاشقجی منجر می‌شوند را برداشته است. اما حملات رسانه‌ای و تلاش‌ها برای سیاسی کاری، پس از انتشار شفاف نتایج تحقیق و تحویل متهمان به دادگاه، انگیزه‌های آنها و کسانی که به آنها دامن می‌زنند، رسوا شده‌اند. ما در کشور سعودی در طول تاریخ مورد هجوم رسانه‌ای مغرضانه بوده‌ایم با این تفاوت که رسانه‌ها فرق کرده‌اند یا بهانه‌هایی که به کارگرفته می‌شوند. هدف کاستن از نقش و جایگاه پادشاهی است.
* ایالات متحده اعلام کرد برخی افراد را در این ماجرا تحریم می‌کند… نظر شما دربارهٔ این تحریم‌ها چیست؟ و آینده روابط سعودی-امریکا را چگونه می‌بینید؟
-روابط ما با ایالات متحده استراتژیک است و منافع مشترک مهم و حیاتی برای امنیت و آرامش منطقه و جهان ما را کنار هم قرارمی‌دهند. رهبری پادشاهی نسبت به حفظ این رابطه استراتژیک و مشارکت تاریخی که بیش ازهفت دهه ادامه یافته حساس است. همچنان که تلاش‌های دولت آمریکا را ارج می‌گذاریم و مواضع کشورهای دوست در سراسر جهان را در خصوص ماجرا شهروند سعودی جمال خاشقجی و حمایت آنها از گام‌های برداشته شده برای اجرای عدالت و محاسبه‌ای که رهبر پادشاهی دستور آن را داده، ارزشمند می‌دانیم. دربارهٔ تحریم‌هایی که اعمال شد، همه آن تحریم‌ها فردی بود و متوجه کشور سعودی یا اقتصاد آن نمی‌شود.
* نظرتان دربارهٔ اظهارات مقامات ترک که در آنها به اهمیت انجام تحقیقات بین‌المللی در ماجرا اشاره شده چیست؟
-به‌طور کامل همه تلاش‌هایی را که سعی می‌کنند به ماجرای خاشقجی رنگ سیاسی بدهند، رد می‌کنیم. هرکسی که خواهان عدالت است می‌تواند دلایلی و مستنداتی را که دارد به سیستم قضایی سعودی تحویل بدهد. این ماجرا، تخصص آن است.
* در پرتو موضع ترکیه که- به نظر می‌رسد- تلاش می‌کند به ماجرا رنگ سیاسی بدهد… آینده روابط سعودی- ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
-موضع مثبت ترکیه در قبال تشکیل گروه کاری مشترک امنیتی را ارج می‌نهیم. پادشاهی با طرف ترک همکاری کرد و دادستانی کشور سعودی به وسیله سه یادداشت از همتای ترک خود جزئیات دلایل را برای تکمیل پرونده ماجرا درخواست کرد از جمله اصل نوارهای صوتی. اما متأسفانه مستندات و دلایل مورد نظر به دادستان داده نشد. ما امیدواریم که طرف ترک با دادن ادله ماجرا به دادستانی کمک کند تا به دادگاه ارسال شود. دوست دارم تأکید کنم اقدامات قانونی که انجام می‌شود از عهده تحقق عدالت و محاسبه متهمان برمی‌آیند همچنین راه را بر سیاسی سازی ماجرا می‌بندند.
همان‌طور که می‌دانید، پادشاهی عربی سعودی و جمهوری ترکیه دو کشور مهم در جهان اسلام هستند و روابط تاریخی آنها را به هم پیوند می‌دهد. متأسفانه برخی اظهارنظرها که از سوی برخی افراد در ترکیه شد به این هدف خدمت نمی‌کنند بلکه به ایجاد شکاف در رابطه کمک می‌کنند. ما در کشور سعودی این را نمی‌خواهیم چرا که ما را از مسائل مهمی که سعی می‌کنیم به آنها رسیدگی کنیم دور می‌سازد. پادشاهی ماجرای شهروند جمال خاشقجی را در چارچوب قانون قرارداد و هرگونه سیاسی سازی در این ماجرا مردود است و به تقویت روابط میان پادشاهی و ترکیه خدمت نمی‌کند.
* نظرتان دربارهٔ اظهارات مقامات ترک که با اشاره غیر مستقیم به ولیعد امیر محمد بن سلمان، ادعا کرده‌اند یک شخصیت عالیرتبه سعودی دستور حذف خاشقجی را داده چیست؟
-پیش از این از طرف ترک در عالی‌ترین سطح خواستار توضیح شدیم که منظور از این اظهار نظرها چیست و آنها به‌طور قاطع تأکید کردند که مقصود در این اظهار نظرها ولیعهد نیست. از جانب خودمان به آنها اطلاع دادیم چنانچه دلایلی دارند به ما تحویل بدهند چرا که ما اظهارنظرهای متعددی می‌شنویم. براساس اعلام دادستانی، تاکنون هیچگونه سندی تحویل داده نشده‌است. هدفی که ما برآن تمرکز کرده‌ایم جمع‌آوری دلایل کافی پیرامون این ماجراست برای سلامت تحقیقات و دور ساختن آن از جنجال‌های رسانه‌ای است که به تحقق عدالتی که خواسته همگان است کمک نمی‌کند.
دوست دارم اینجا تأکید کنم که رهبری پادشاهی عربی سعودی و خادم حرمین شریفین و ولیعهد برای ما خط قرمزند و اجازه نمی‌دهیم به رهبری اهانتی بشود و صدمه‌ای وارد شود از هر سمتی که باشد و به هربهانه‌ای. آسیب زدن به رهبری پادشاهی، لطمه زدن به همه شهروندان است و شهروندی.
* اما گزارش‌های رسانه‌ای در ایالات متحده منتشر شده که حاکی است، به نظر سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا ولیعهد دستور را صادر کرده… شما چه پاسخی به این ادعا دارید؟
-از گزارش‌های رسانه‌هایی که اشاره کردید مطلع هستم. اینها درز اخبار و اطلاعاتی است که به‌طور رسمی اعلام نشده. متوجه شدم که آنها براساس اظهار نظرند نه دلایل قطعی. در هرحال ما در پادشاهی می‌دانیم این ادعاها دربارهٔ ولیعهد کاملاً بی اساس‌اند و به‌طور کامل و قاطع آنها را رد می‌کنیم. خواه این مسائل درز اطلاعات باشد یا چیزی دیگر. همان‌طور که دیدیم برخی روزنامه‌ها خبری منتشر کردند مبنی براینکه سفیر دولت سعودی در ایالات متحده امیر خالد بن سلمان پیش از رفتن خاشقجی به کنسولگری با او تماس گرفته بود و این صحیح نبود چرا که اصلاً تماس تلفنی بین آنها وجود نداشته‌است و موضوع با قاطعیت رد شد. این نشان دهنده ضعف منابعی است که این درز اطلاعات و اخبار برآنها مبتنی است.
* دولت سعودی متعهد شده که تحقیقات کامل و شفافی برای روشن شدن حقیقت در ماجرای جمال خاشقجی انجام دهد… دادستانی روز پنجشنبه نتایج تحقیقات را منتشرکرد… واکنش جهانی به نتایج تحقیقات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
-پادشاهی برای افکار عمومی در ماجرای جمال خاشقجی تحقیقات انجام نداد. ما در این ماجرا تحقیق کردیم چون شهروندی سعودی کشته شده و این مسئله پذیرفته نیست و جنایتی است که باید مسببان آن مورد محاسبه قرار بگیرند. دادستانی نتایج اولیه تحقیقاتش را اعلام کرد و اعلام شد که تحقیقات ادامه دارد. به اندازه کافی به مستندات دست‌یافته که قانع شود ۱۱ نفر را متهم کند و به دادگاه تحویل دهد و تحقیق دربارهٔ بقیه افراد ادامه دارد. پادشاهی این افراد را براساس مستندات و اعترافات محاکمه خواهد کرد.
تحقق عدالت در این ماجرا خواسته‌ای سعودی است پیش از آنکه درخواستی جهانی باشد. به خصوص اینکه این افراد با ارائه گزارش گمراه کننده دربارهٔ واقعیت آنچه آن روز در کنسولگری اتفاق افتاد، مرتکب جنایت مضاعف شده‌اند.
* ۴۵ روز از ماجرای خاشقجی می‌گذرد و هنوز جثه مجهول المکان است در میان اظهارنظرها و روایت‌ها و اطلاعات ضد و نقیض دربارهٔ اینکه واقعاً چه اتفاقی برای آن افتاد… چیزی دربارهٔ حقیقت این مسئله می‌دانید؟
-دادستانی روز پنجشنبه مختصری از نتایج تحقیقات را براساس دلایل و اعترافاتی که تاکنون به آنها رسیده، منتشرکرد؛ و تأکید کرد تحقیقات همچنان ادامه دارد. نکته مهمی که باید بدان اشاره کنم این است که همکاری طرف ترک و ارائه ادله‌ای که دارد می‌تواند در رسیدن به حقایق کافی کمک کند. همان‌طور که دادستانی اعلام کرد، آنچه تاکنون به آن رسیده براساس تحقیقات به آن رسیده و امیدوار است طرف ترک ادله‌ای را که دارد ارائه کند.
* این ما را به روایت گفته شده از پادشاهی سعودی دربارهٔ حقیقت ماجرا بازمی‌گرداند که چندین بار تغییر کرد و رسانه‌های جهانی آن را بارها گفته‌اند… آیا این روایت نهایی است؟
-روایت تغییری نکرد. آنچه اتفاق افتاد این بود که گروه مجری عملیات گزارش گمراه کننده و دروغ داده بود. وقتی تناقض آن با حقیقت ماجرا آشکار شد، خادم حرمین شریفین به دادستانی دستور اجرای تحقیق داد. بر اساس همین تحقیقات نتایج اعلام شده به دست آمد. پادشاهی روایتی ارائه نکرد بلکه اطلاعاتی را که در اختیار داشت به شکل شفاف ارائه کرد و این راه را ادامه خواهد داد.
* رئیس‌جمهوری ترکیه اعلام کرد که کشورش نوارهای صوتی ضبط شده را به مقام امنیتی سعودی ارائه داده… این درست است که شما به صداهای ضبط شده نزد آنکارا گوش دادید؟
-دادستانی اعلام کرد که هیچ مستندی از سوی طرف ترک تحویل نگرفته و امیدواریم که طرف ترک مستندات و ادله‌ای را که در اختیار دارد تحویل دهد از جمله صداهای ضبط شده. برای اینکه دادستان بتواند آن مستندات را به‌طور رسمی تقدیم کند و دادگاه بپذیرد. آنچه برای ما مهم است، رسیدن به ادله‌ای است که به تحقق عدالت به‌طور شفاف و واضح کمک کند.
* آیا نگران این نیستید که این ماجرا بر قراردادها و توافقات خرید سلاح و مهمات از برخی قدرت‌ها تأثیر بگذارد؟ در این راه چه گزینه‌هایی پیش روی شماست، به خصوص که شما هنوز در یمن می‌جنگید و تلاش می‌کنید تهدیدهای ایرانی را از خاک کشورتان دور کنید.
-کشور سعودی به دفاع از سرزمین، مرزها و مردمش در برابر هرگونه تهدید منطقه‌ای پایبند است. ما همیشه ترجیح می‌دهیم سلاح‌مان را از کشورهای متحد تهیه کنیم. این بخشی از منظومه روابط استراتژیک ما با آنها است. اما پایبندی پادشاهی به دفاع از سرزمین و مردم آن را وامی‌دارد که اسلحه مورد نیازش را از هرمنبعی که باشد، تهیه کند.
* ماجرای خاشقجی تا چه حد بر روابط پادشاهی با شرکایش در جهان اثر می‌گذارد، به خصوص در پرتو جوسازی‌هایی که دربارهٔ تحریم‌های کشور سعودی صورت می‌گیرد؟
-روابط کشور سعودی با شرکایش در جهان، استراتژیک است و برای مقابله با تهدیدات مشترک، تحقق امنیت و آرامش در منطقه و جهان مهم است. شرکای سعودی در سراسر جهان ارزش نقش و جایگاه آن را می‌دانند. ما در تماس مستمر با شرکایمان هستیم. کشور سعودی قبل از همه اقداماتی علیه متهمان در ماجرای قتل خاشقجی انجام داد و پس از آن بقیه کشورها با اعمال تحریم علیه افراد به گونه‌ای که آسیبی به روابط استراتژیک و منافع سیاسی و اقتصادی مشترک میان ما و متحدان نزند، دنباله‌روی کردند.
